Hướng đến những công trình xanh

Sau khi sử dụng hết công năng và lấy đi hết giá trị sử dụng cần thiết từ gỗ, dầu mỏ, than đá..., người ta thải ra khói bụi, rác thải công nghiệp, nước bẩn mà người được thừa hưởng chủ yếu là những người dân sống ở ngoại thành của một thành phố.

Bây giờ, xu hướng thiết kế xanh, tiết kiệm năng lượng, bảo vệ môi trường trong bối cảnh các cao ốc mọc lên ngày càng nhiều tại các khu đô thị hiện nay đang được giới nghiên cứu và cả các nhà đầu tư đặc biệt quan tâm. Họ xem đây như một yếu tố cốt lõi để cạnh tranh. Các chuyên gia cho rằng, chi phí nguyên vật liệu tăng, yêu cầu bảo vệ môi trường và nhu cầu thị trường là những động lực thúc đẩy giới chủ đầu tư tìm kiếm các thiết kế xanh, tiết kiệm môi trường cho các tòa cao ốc của mình. Tuy vậy, họ cũng chỉ ra rằng, dù đã có nhiều nỗ lực, nhưng nhận thức về vấn đề này trong cộng đồng chưa cao, bên cạnh việc thiếu tính liên kết từ khâu thiết kế đến khâu hoàn thiện cuối cùng của dự án là trở ngại lớn hiện nay.

Ảnh minh họa

Theo tính toán của các chuyên gia hội đồng Công trình xanh Việt Nam (VGBC), một cao ốc nếu được thiết kế hợp lý thì không chỉ tiết kiệm được 30% điện năng tiêu thụ, 30% - 50% lượng nước sử dụng của tòa nhà mà còn giảm được 35% khí thải CO2 và giảm được 50% - 90% các loại rác thải khác.

Thực tế cho thấy, công trình có thiết kế xanh, tiết kiệm năng lượng đem lại lợi ích rất lớn nhưng chi phí đầu tư ban đầu rất cao, nhất là những công trình đã hoàn thành và nay muốn nâng cấp để tiết kiệm năng lượng hơn.

Mặc du, đều nhìn thấy lợi ích trong tương lai, nhưng rào cản duy nhất đối với các Chủ đầu tư trong việc đầu tư xây dựng một công trình xanh là phải tốn chi phí đầu tư ban đầu nhiều hơn, thời gian thu hồi vốn lâu hơn, nhất là những công trình đã hoàn thành và nay muốn nâng cấp để tiết kiệm năng lượng hơn, trong khi hiệu quả từ công trình xanh lại đến sau thời gian dài.

Theo các chuyên gia xây dựng, chi phí nguyên vật liệu tăng, yêu cầu bảo vệ môi trường và nhu cầu thị trường là những động lực thúc đẩy giới chủ đầu tư tìm kiếm các thiết kế xanh, tiết kiệm môi trường cho các toà cao ốc của mình. Họ cũng chỉ ra rằng, mặc dù, đã có nhiều nỗ lực, nhưng nhận thức về vấn đề này trong cộng đồng chưa cao, bên cạnh việc thiếu tính liên kết từ khâu thiết kế đến khâu hoàn thiện cuối cùng của dự án là trở ngại lớn hiện nay.

Dù vậy, các chuyên gia của VGBC cũng cho rằng, với dự án mới, việc thiết kế xanh, tiết kiệm năng lượng sẽ không tốn thêm nhiều chi phí nếu như kiến trúc sư, kỹ sư và các đối tác liên quan cùng ngồi lại với nhau ngay từ đầu, cùng nhắm tới mục tiêu đưa ra giải pháp tiết kiệm năng lượng cho tòa nhà. Điều đó có nghĩa là cần có sự liên kết từ khâu thiết kế đến khâu hoàn thiện cuối cùng của công trình.

Chính vì vậy, các chuyên gia cho rằng hiện việc hướng đến các cao ốc xanh là một tầm nhìn rất tốt. Một dự án xanh không chỉ có cây mà còn là kết hợp sử dụng các công nghệ và vật liệu xây dựng thân thiện môi trường, vừa tạo sự hài hòa giữa cuộc sống và thiên nhiên vừa giúp các cư dân giảm thiểu năng lượng sử dụng. Bên cạnh đó, dự án còn áp dụng những công nghệ thi công mới, hiện đại tiết kiệm điện năng, tối ưu hóa năng lượng tự nhiên từ mặt trời và gió, đồng thời đảm bảo an toàn cho cuộc sống của các cư dân.

Chính phủ cũng cần có chính sách hỗ trợ, khuyến khích các doanh nghiệp tham gia chương trình thiết kế xanh và tiết kiệm năng lượng. Ở đây không nhất thiết là cần có sự hỗ trợ về tài chính, mà bằng chính sách, chẳng hạn như cho phép chủ đầu tư tăng thêm diện tích sàn xây dựng khoảng 1% hoặc 2%, thay vì dùng tiền để hỗ trợ.

Đây là cách hỗ trợ gián tiếp mà một số nước đang áp dụng để khuyến khích các chủ đầu tư tham gia. Về lâu dài, Chính phủ cũng cần có chế tài, cộng với các quy chuẩn bắt buộc giới chủ đầu tư áp dụng cho công trình của mình, bên cạnh những chính sách ưu đãi.