Quảng Ngãi: Khai thác rong mơ phù hợp để có nguồn sinh kế bền vững

Ở vùng biển ven bờ huyện Bình Sơn mà nhiều nhất là ở vùng Phước Thiện, xã Bình Hải và Gành Cả, xã Bình Châu rong biển mọc khá nhiều. Đây là nơi trú ngụ, sinh sôi của những đàn cá ven bờ. Thế nhưng trước đây, mỗi khi mùa xuân đến cũng là lúc rong biển phát triển, các đàn cá về đẻ trứng, nhưng nhu cầu của thị trường, người dân ồ ạt cắt rong làm môi trường suy thoái, đàn cá ven bờ ít dần.

Theo hướng dẫn của tỉnh Quảng Ngãi có chỉ đạo cho các địa phương ven biển nghiêm cấm việc khai thác, mua bán, vận chuyển rong mơ trên địa bàn tỉnh từ ngày 1/12 năm trước, đến ngày 30/4 năm sau (trừ việc khai thác phục vụ cho công tác nghiên cứu được UBND tỉnh cho phép) và người dân thực hiện khá tốt nên lượng rong nhiều hơn. Ngoài ra địa phương cũng quy định, hình thức khai thác là không nhổ gốc mà phải cắt cách gốc ít nhất 10 cm và không quá 75% diện tích rong mơ mọc. Quá trình khai thác, phải hạn chế việc giẫm đạp, thả neo tàu... làm hư hại các rạn san hô.

Anh Bùi Thành Đạt ở xã Bình Hải chia sẻ, hằng năm, mùa rong mơ chỉ kéo dài từ đầu tháng 5 cho đến gần cuối tháng 6. Những năm trước, người dân khai thác rong mơ ồ ạt theo kiểu tận thu, nhưng mấy năm gần đây, người dân khai thác rong mơ theo đúng mùa và khai thác hạn chế. Việc khai thác đúng vụ không chỉ giúp người dân có thu nhập bền vững mà còn tạo môi trường cho các loại tôm, cá sinh sôi phát triển.

“Khai thác rong mơ phải đúng mùa, nếu không sẽ làm ảnh hưởng đến sự sinh trưởng của tôm cá. Nhưng nếu khai thác muộn thì rong mơ cũng sẽ tự chết và phân hủy”, anh Đạt nói.

Theo nhiều người dân ở xã Bình Hải, để khai thác được rong mơ, người dân phải dùng bình nén oxy rồi lặn xuống dưới mặt nước biển để hái rong mơ, còn một người khác có nhiệm vớt rong mơ nổi trên mặt nước đưa lên thuyền thúng. Rong mơ biển chủ yếu mọc dày ở độ sâu từ 3 đến 5m nên người dân còn mang theo cả lưới đánh cá để vớt rong mơ.

Rong mơ được bà con khai thác đem về rồi phơi khô trên bãi biển. Giá rong mơ hiện nay mỗi ngày ngư dân có thể thu về hơn 400.000 đồng/người. So với nghề đánh bắt hải sản, việc khai thác rong mơ dễ dàng và ít tốn kém chi phí đầu tư hơn.

Anh Nguyễn Văn Bình ở xã Bình Hải cho biết: “Hai vợ chồng tôi đi khai thác rong mơ từ 4 giờ sáng đến gần chiều rồi đưa rong mơ vào bờ biển để phơi khô. Trung bình mỗi ngày tôi khai thác được từ 2 đến 3 thúng rong mơ, mỗi thúng rong mơ nặng từ 4 đến 5 tạ. Nếu bán rong mơ tươi thì ít tiền hơn, giá chỉ được khoảng 6.000 đồng/kg, còn phơi khô bán được 9.000 đồng/kg”.

Theo Chủ tịch UBND xã Bình Hải Ngô Văn Thính cho biết: Vùng mọc rong mơ là nơi trú ngụ sinh sôi của các loài cá, tôm ven bờ. Khi chưa có quy định bảo tồn khai thác rong mơ thì từ tháng hai người dân đã khai thác để bán và trong khi khai thác bà con vẫn thường nhổ cả thân gốc cây rong. Chính vì vậy môi trường biển ven bờ bị xâm hại và qua nhiều năm lượng rong biển thu hoạch cũng ít đi. Còn bây giờ trong sự quan tâm của chính quyền địa phương và việc nâng cao ý thức của người dân nên rong mơ sinh sôi khá nhiều và lượng rong thu hoạch hằng năm cũng khá hơn.

“Hằng năm, bà con địa phương chỉ khai thác rong mơ được vài tháng, đến gần cuối tháng 6 là hết mùa, nghề khai thác rong mơ chỉ làm theo thời vụ. Hiện nay ở địa phương có khoảng 100 người làm nghề khai thác rong mơ, trung bình mỗi ngày người dân có thể kiếm được hơn 400.000 đồng/người, qua đó giúp người dân có nguồn thu nhập để lo chi phí sinh hoạt gia đình”.

Việc bảo tồn và khai thác rong mơ đúng thời điểm không chỉ là kết quả của một chủ trương mà qua đó còn cho thấy người dân vùng ven biển Bình Sơn đã nêu cao ý thức bảo vệ môi trường biển.

“

Quảng Ngãi là tỉnh thuộc vùng Duyên hải Nam Trung Bộ, có bờ biển dài khoảng 130 km với nguồn lợi rong biển vô cùng phong phú. Tại huyện Bình Sơn, người dân chú trọng việc bảo vệ và khai thác rong mơ một cách hợp lý, vừa đảm bảo môi trường biển, vừa tạo thu nhập bền vững cho người nghèo ở vùng ven biển.