"Vua" nấm hương

Đến tham quan khu sản xuất với khoảng 30.000 bầu nấm hương trên diện tích gần 2 ha nhà lưới, nhiều người không khỏi ngỡ ngàng trước qui mô cũng như cung cách sản xuất chuẩn khoa học kỹ thuật.

Ít ai ngờ đến người điều hành sản xuất lại là một kỹ sư cơ khí lần đầu tiên tiếp cận với ngành nông nghiệp. Càng tiếp xúc với anh Việt tôi càng ấn tượng bởi sự ham học hỏi và ý chí vươn lên không mệt mỏi.

Trịnh Li Nguyễn Quốc Việt sinh ra và lớn lên tại mảnh đất thuần nông tỉnh Vĩnh Phúc, anh tâm niệm phải có nghề trong tay nên đăng ký theo học cơ khí tại trường Trung cấp nghề (Hà Tây cũ). Ra trường, anh Việt tiếp tục theo học Cao đẳng Quản trị kinh doanh với mơ ước thoát ly làm kinh tế.

Quyết tâm biến ước mơ thành hiện thực, anh đi xuất khẩu lao động Đài Loan 2 năm để có được khoản vốn về lập nghiệp. Công việc ở nước bạn tuy vất vả nhưng đúng theo nghề cơ khí nên tháng 8/2009, khi về nước anh Việt không chỉ có được nguồn vốn kha khá mà còn tích lũy được khá nhiều kinh nghiệm.

Đầu tiên, anh Việt mở cửa hàng bán xe đạp điện, xe máy điện. Đến năm 2011, mở xưởng cơ khí chuyên lắp đặt nhà xưởng, làm khung nhôm cửa kính... Công việc thuận lợi những tưởng sẽ đưa cuộc sống của anh sang trang mới, Việt lại mất hết, do quá tin bạn, anh đã vay nợ lãi cao giúp bạn lúc hoạn nạn rồi bạn trốn biệt khiến anh lao đao trả nợ thay.

Mất nhà xưởng, anh Việt vẫn yêu nghề nên nay đây mai đó làm thuê. Trong một lần lên tỉnh Lào Cai làm việc anh gặp một thương gia người Đài Loan đang đầu tư công nghệ vào trồng nấm và anh đã kết hợp với thương gia ấy bắt tay vào trồng nấm.

Tiếp cận với lĩnh vực mới, anh Việt được người thương gia ấy và nhiều Kỹ sư nông nghiệp chỉ dạy, được tham quan học hỏi nhiều mô hình trồng nấm của Trung Quốc, anh thấy rất say mê. Mô hình chính là hướng đi nhằm phát triển cây trồng thế mạnh phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu quanh năm mát mẻ của địa phương. Vì thực tế, cây Nấm hương mọc tự nhiên ở Sapa rất mập mạp và ngon ngọt.

Nguyễn Quốc Việt chia sẻ: “Đây là mô hình có vốn đầu tư khá lớn 5 - 6 tỷ đồng cho cơ sở vật chất ban đầu từ hệ thống nhà lưới, giá thể, bầu ươm, hệ thống tưới... chưa kể hàng năm còn phải đầu tư thêm hơn 3 tỷ đồng cho riêng bầu cây”.

Năm 2016, hơn 1ha nấm hương được chính thức đưa vào sản xuất với qui trình kỹ thuật nghiêm ngặt theo hướng nông nghiệp công nghệ cao của Đài Loan. Đây là một hướng đi vô cùng mới của vùng Tây Bắc. Toàn bộ nhà lưới, trồng cây trên giá thể, tưới tự động, kỹ thuật chăm sóc... khiến người lao động bản địa hết sức lạ lẫm, phải mất một thời gian dưới sự giám sát chặt chẽ của các chuyên gia, kỹ sư nông nghiệp và sự chỉ dẫn tỉ mỉ của anh, bà con mới hết bỡ ngỡ và thuần thục đi vào sản xuất.

Anh Việt cho biết: “Ban đầu hiệu quả kinh tế còn rất thấp, với quy mô hơn 1 ha nhưng cho thu hoạch chỉ 18 - 20.000 tấn/năm. Giai đoạn khó khăn nhất là lúc ươm giống, nếu không khử trùng chặt chẽ nấm lửa, mốc xanh sẽ phát triển làm hỏng tế bào nấm vừa được ươm. Sang đến năm 2017, chúng tôi rút ra nhiều kinh nghiệm, khắc phục được những khó khăn nên cây nấm đã sinh trưởng và phát triển mạnh, chất lượng và sản lượng nấm hương tăng lên rất nhiều. Đến nay, mô hình đã mở rộng qui mô lên hơn 2 ha, trồng 30 vạn giá thể nấm hương cho thu hoạch khoảng 270.000 tấn nấm tươi. Với giá bán 50.000 đồng/kg nấm tươi, mỗi năm chúng tôi thu về khoảng 13 tỷ đồng. Trừ hết các khoản chi phí, lãi ròng cũng được 5 tỷ đồng, sau 2 năm, có thể thu hồi vốn và có lãi.

Từ hiệu quả mô hình, đến nay, anh Việt đã được bàn giao quản lý toàn bộ khu sản xuất, Dự án chỉ thu về định mức theo kế hoạch hàng năm để xuất khẩu sản phẩm sang Đài Loan. Năm 2017, cở sở đã xuất 50 tấn nấm khô bán với giá 200.000 đồng/kg cho Đài Loan thu về 10 tỷ đồng (chiếm 80% sản lượng)