Gia Lai: Thu tiền tỷ nhờ trồng tiêu bền vững

Theo thống kê từ Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Gia Lai, hiện diện tích hồ tiêu trên địa bàn tỉnh vào khoảng hơn 13.000 hécta. Trong khi đó, trong quy hoạch đến năm 2020 của tỉnh Gia Lai chỉ có 5.000 hécta và 3 năm trước đây, diện tích của hồ tiêu của tỉnh Gia Lai cũng chỉ trên duới 8.000 hécta. Hệ lụy của việc trồng tiêu ồ ạt là việc hàng trăm ha tiêu đã bị chết do nhiễm bệnh, nhiều người dân lâm vào tình cảnh khốn cùng khi toàn bộ tài sản, tiền bạc đều đổ sông, đổ bể khi đầu tư vào trồng tiêu.

Vườn tiêu được trồng, chăm sóc theo mô hình bền vũng của anh Nguyễn Năng Châu ở xã Ia Tiêm (Chư Sê, Gia Lai)

Những huyện có diện tích tiêu lớn của tỉnh như: Chư Pưh, Đức Cơ, Chư Prông, Chư Sê..., cũng là huyện có diện tích tiêu chết nhiều nhất, Trung bình mỗi năm, cũng có hàng chục đến hàng trăm hécta tiêu bị chết. Thậm chí, ở nhiều nơi diện tích hồ tiêu gần như bị xóa sổ do mắc bệnh. Bài học từ việc trồng tiêu ồ ạt và không có phương pháp hợp lý giúp nhiều gia đình rút ra được kinh nghiệm, mạnh dạn chuyển hướng và đã gặt hái thành công từ trồng tiêu bền vững.

về xã Ia Hrú (huyện Chư Pưh, Gia Lai), nhắc đến anh Đặng Hữu Phú, hầu như ai cũng biết. Bắt đầu từ năm 2010, với 5 sào đất và 1.000 trụ tiêu, thu được bao nhiêu anh đầu tư mua thêm đất, tiếp tục tăng số trụ tiêu lên. Anh Phú còn cầm cố cả rẫy tiêu để vay 2 tỷ đồng đầu tư cho tiêu. Đến bây giờ, anh Phú đã là chủ nhân của 5 hécta tiêu, với 8.000 trụ. Năm 2014, vườn tiêu cho thu được 17 tấn, bán được hơn 3 tỷ đồng. Năm 2015 này, anh đã thu được khoảng 18 tấn tiêu, nhưng vẫn chờ giá lên cao mới bán. Với nhiều nhà nông, thu nhập của anh Phú là con số đáng mơ ước.

Thành công của anh Phú có được nhờ vào phương pháp trồng tiêu bền vững và mạnh dạn dám đầu tư. Bắt đầu từ khâu làm đất, đã được xử lý rất kỹ lưỡng, giống tiêu cũng phải là giống chuẩn, đảm bảo chất lượng. Trụ tiêu đều là trụ sống. Kinh nghiệm của anh Phú là hạn chế đến mức thấp nhất sử dụng phân bón vô cơ, anh chỉ dùng phân hữu cơ để bón cho cây và bổ sung phân vô cơ vào giai đoạn tiêu đóng hạt, giảm tối đa việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật vì có thể xảy ra ngộ độc đất làm tiêu chết.

Mô hình trồng tiêu bền vững 

Một nông dân đang trồng tiêu theo hướng bền vững và đã thành công nữa là ông Nguyễn Văn Sĩ, ở thôn 6, xã Ia Blang (huyện Chư Sê, Gia Lai). Trồng tiêu từ năm 1998 với quy mô lớn, ông Sĩ cũng từng nhận thất bại cay đắng vì hàng ngàn trụ tiêu bỗng nhiên ngả bệnh chết. Mất ăn mất ngủ khi nhìn cả tỷ đồng đội nón ra đi, ông Sĩ quyết định đổi hướng đầu tư trồng tiêu theo mô hình bền vững. Hiện nay, ông có khoảng 5.000 trụ tiêu, mỗi năm được chừng 15 – 17 tấn, thu về trên 3 tỷ đồng. Ông Sĩ cũng đang tiếp tục cải tạo số trụ tiêu đã già cỗi và trồng mới để tăng thêm thu hoạch.

Ngoài anh Phú, ông Sĩ, còn có nhiều hộ nông dân thành công nhờ trồng tiêu bền vững như: Hộ ông Đồng Quốc Bảo ở xã Al Bá (huyện Chư Sê), hộ anh Nguyễn Năng Châu ở xã Ia Tiêm (huyện Chư Sê), hộ anh Đào Tiến Trình ở thị trấn Chư Sê (Chư Sê).

Theo tính toán, mỗi hécta tiêu trồng bằng trụ sống có thể tiết kiệm được chừng 30 - 40% tiền đầu tư, tức là khoảng 600 - 700 triệu đồng so với 1 -1,2 tỷ đồng như phương pháp cũ. Có thể nói, đây là cứu cánh cho những nhà nông đang gặp khó vì tiêu chết và là hướng đi đúng dắn cho những nông dân đang có ý định trồng tiêu.