Bình Định: Ô nhiễm môi trường từ nghề sơ chế mực xà

Tại các hộ gia đình làm sơ chế mực xà ở thôn An Quang Tây có hàng trăm vĩ phơi mực và khu vực xẻ mực luôn bốc mùi hôi thối do ruột, túi mực chảy trực tiếp thấm xuống đất tại hộ gia đình hoặc chảy ra đầm Đề Gi tạo thành lớp bùn đen đặc. Mỗi năm, người dân sống xung quanh phải chịu đựng mùi hôi thối này kéo dài trong nhiều tháng từ tháng 02 đến tháng 08 âm lịch, đỉnh điểm vào tháng 04, 05 âm lịch. Người dân đã sống như vậy đến nay tròn 8 năm.

Ông Nguyễn Tiện (68 tuổi) thôn An Quang Tây chia sẻ: Họ làm vì sinh kế, nhưng làm không có nơi quy hoạch tập trung và không có hệ thống xử lý nước thải, họ làm xẻ mực trong khu dân cư nhiều người phải hứng chịu mùi hôi thối nhiều năm, cả làng không ai chịu nỗi mùi hôi thối bốc lên hàng ngày. Chúng tôi mong báo chí phản ánh để ngành chức năng vào cuộc giải quyết, xử lý. Họ đánh bắt mực xà tại biển Đông đưa vào bờ, người dân mua lại hoặc tự đánh bắt mang về sơ chế ban đầu rồi bán cho tư thương nơi khác tới thu mua. Loại mực này chỉ có giá 20.000 đồng/ký thấp rất nhiều so với loại mực khác.

Ông Nguyễn Công Tại - Trưởng thôn An Quang Tây cho biết: Thôn vận động người dân từ bỏ nghề này nhưng họ vẫn làm. Con mực xà không hiểu sao mà côn trùng, động vật đều không dám ăn. Vĩ phơi mực không có con ruồi nào đậu vào chứng tỏ độc tố trong nó rất cao. Ăn cũng không ngon, ngọt như các loại mực thông thường. Nhưng không hiểu tư thương mua về làm gì?. Việc sơ chế ban đầu mực xà gây ô nhiễm môi trường, mùi hôi thối phát tán khắp khu dân cư. Hôi thối nồng nhất là mực xà con vì phải để nguyên con không rút ruột, túi mực như mực xà lớn nên càng hôi thối hơn.

“Chúng tôi bức xúc nhất là những nơi khác như huyện Hoài Nhơn, TP. Quy Nhơn đều cấm làm loại mực này, nhưng ở Phù Cát thì lại không cấm được cũng không có biện pháp xử lý việc ô nhiễm môi trường kéo dài nhiều năm. Điều lo ngại hơn nữa là sức khỏe người dân luôn bị đe dọa, ngoài viêm mũi, viêm xoang thì nhiều người mắc bệnh ung thư dạ dày, gan, bệnh hiểm nghèo ở độ tuổi thanh niên, tuổi lao động ngày càng tăng theo mỗi năm”, ông Nguyễn Công Tại cho biết thêm.

Trao đổi với phóng viên về vấn đề này, ông Đinh Thành Tiến - Chủ tịch UBND xã Cát Khánh phân trần: UBND xã nhiều năm nay cũng quan tâm việc này. Chúng tôi rất lúng túng khi xử lý nghiêm cấm các hộ làm mực xà vì đó là nguồn sinh kế hàng ngày của gia đình họ. Ngoài ra, xã không còn quỹ đất để quy hoạch làm khu sơ chế mực xà tập trung chuyển các hộ về một nơi, điều kiện xây dựng hệ thống xử lý nước thải chưa thể thực hiện được vì không có kinh phí. Nhưng nếu không xử lý để gây ô nhiễm môi trường thì người dân bức xúc kiến nghị nhiều lần.

UBND xã Cát Khánh đang phấn đấu về đích nông thôn mới nên phải tập trung thực hiện hoàn thành tiêu chí môi trường. Trước mắt, UBND xã đang hợp đồng với một doanh nghiệp thu gom nước thải túi, ruột mực xà để chở đi nơi khác sử dụng theo nhu cầu của doanh nghiệp. Xã vận động người dân ý thức bảo vệ môi trường, đổ nước xả thải tập trung lại một chỗ để doanh nghiệp đến thu mua mang chở đi. Như vậy, sẽ giảm bớt phần nào lượng nước thải từ sơ chế mực xà ra môi trường xung quanh và đầm Đề Gi gây ô nhiễm.

Đây chỉ là biện pháp mang tính tạm thời để khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường tại xã Cát Khánh do các hộ xẻ mực xà gây ra, chưa thể xem là biện pháp bảo vệ môi trường mang tính lâu dài bền vững. UBND huyện Phù Cát cần phải có động thái nhanh chóng vào cuộc cương quyết xử lý dứt điểm tình trạng ô nhiễm môi trường kéo dài nhiều năm tại xã Cát Khánh gây bức xúc.