Quảng Nam: Đưa dân đến vùng…sạt lở

Nhiều nhà dân ở khu TĐC Gò Hiu bị bỏ hoang vì không thể sinh sống

Cái nắng đổ lửa của những ngày tháng 7 phả hơi nóng hầm hập như muốn thiêu đốt các gian nhà thấp lè tè, xiêu vẹo ở khu TĐC Gò Hiu. Trời ngả về trưa, làng vắng hoe bóng người. Hầu hết nhà dân đóng cửa im lìm; vài ba căn mở toang cổng ngõ, bên trong trống huơ trống hoác như thể bỏ hoang lâu ngày.

Vừa phát quang đám cỏ dại phía sau nhà, ông Trương Văn Tàu nhắc lại câu chuyện di cư về khu TĐC bằng giọng buồn bã. Ông Tàu kể, nhiều năm trước, người dân sống ven sông Vu Gia (đoạn qua địa bàn các thôn Hà Dục Đông, Hà Dục Tây, Tịnh Nam Đông thuộc xã Đại Lãnh, huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam) phải chịu cảnh ngập úng, đất đai lẫn hoa màu bị thiệt hại mỗi khi mùa mưa đến. Đầu năm 2016, gia đình ông được chuyển đến TĐC Gò Hiu. “Cầm trên tay số tiền 20 triệu đồng và nhận lô đất 200m2 chính quyền địa phương cấp, cả gia đình hồ hởi di cư và cất nhà nơi đất mới. Những tưởng với chỗ ở mới thì cuộc sống sẽ tốt đẹp hơn vì không còn nơm nớp lo sợ bờ sông Vu Gia xói lở, nào ngờ tình cảnh càng thống khổ hơn trước. Mùa mưa năm ngoái, đất đá từ ngọn đồi phía sau khu dân cư trút xối xả khiến bà con hết sức bất an”- ông Tàu than vãn.

Ông Tàu khẳng định tình trạng sạt lở núi đang diễn tiến ngày một nghiêm trọng. Đến thời điểm hiện tại, lớp đất đá đã tràn sát vách nhà dân khiến ai nấy hoang mang tột độ. Từ 28 căn nhà có người sinh sống, bây giờ, số gia đình định cư tại đây chỉ còn khoảng độ 7,8 hộ. Phần lớn đều lo sợ trước tình trạng sạt lở núi nên lũ lượt tháo chạy vì điều kiện sinh sống không đảm bảo, sợ đất núi cao lanh sạt lở…

“Gọi là TĐC nhưng thực ra là chúng tôi bị chuyển từ nạn sạt lở sông sang sạt lở núi. Cái nào cũng nguy hiểm, cũng đe dọa đến mạng sống, khi mỗi mùa mưa tới. Mùa mưa lại sắp đến, chúng tôi không biết khi nào sẽ bị đất đá vùi lấp nếu khu vực núi phía sau không được đắp ta-luy hoặc làm đê ngăn sạt lở khẩn cấp. Tưởng có cuộc sống ổn định khi lên đây, ai ngờ lại lâm vào cảnh khốn đốn hơn"- ông Tàu ngậm ngùi.

Ông Tàu chỉ tay về phía ngọn đồi sạt lở khiến người dân lo sợ

Không chỉ đối diện với nạn sạt lở, mấy chục hộ nơi đây còn đối diện với tình trạng thiếu nước sinh hoạt trầm trọng, thiếu đất canh tác, không được hưởng quyền lợi công dân như sinh hoạt hội, đoàn thể, bầu cử… Nguồn nước sinh hoạt ở các nhà bơm lên đều có màu trắng đục, đóng phèn, không sử dụng được, chưa kể nắng hạn quá thì nhiều giếng bị cạn nước, không đủ để tưới cây. Hầu hết các nhà đều phải bỏ tiền ra mua nước thùng về uống và nấu ăn...

Ông Trương Văn Đông (người đi tiên phong về khu TĐC) cho biết, vì không còn sự lựa chọn nào khác như ông hằng ngày phải chịu đựng vô vàn khó khăn, thiếu thốn. Trời nắng thì bụi bặm từ chân núi tấp thẳng vô nhà, trời mưa thì bùn đất lầy lội do mặt bằng khu TĐC chưa được hoàn thiện. Khổ sở hơn là hàng chục hộ dân nơi đây không thể xây dựng được nhà vệ sinh để sinh hoạt do nền đất quanh khu vực Gò Hiu không có khả năng rút nước.

“Dù đã cố gắng khoan giếng sâu tới 20m nhưng nguồn nước ngầm vẫn đục ngầu và nhiễm phèn, nước uống phải mua từng bình mà dân ở đây làm gì có nhiều tiền mà mua mãi được. Điều kiện an ninh không đảm bảo, không có đất sản xuất, muốn nuôi con gà, con heo cũng không có chỗ…”- ông Đông bức xúc.

Theo nhiều hộ dân sống ở vùng Gò Hiu, họ đã gửi đơn kiến nghị lên chính quyền nhiều lần, mong được giải quyết, khắc phục những khó khăn trên để yên tâm sinh sống, song đến nay vẫn chưa có giải pháp rốt ráo.

Nguồn nước sinh hoạt bị ô nhiễm do nằm trên khu vực đất cao lanh là nỗi khổ của người dân Gò Hiu

Ông Ngô Xuân Yến- Chủ tịch xã Đại Lãnh cho hay, đây là dự án TĐC của tỉnh đầu tư từ nguồn vốn của Trung ương di dời cho những hộ dân bị sạt lở. Sau khi hoàn thành, khu TĐC này có 34 nền nhà để đưa những hộ dân bị sạt lở vào TĐC. Mỗi hộ vào đây TĐC được Chi cục định cư tỉnh hỗ trợ 20 triệu đồng. Đây là mục đích rất tốt nhưng khi xây dựng xong, nhiều vấn đề nảy sinh khiến người dân không mặn mà sinh sống. Mặt khác, khu vực này chưa được gia cố bằng ta-luy hoặc xây kiên cố nên người dân lo sợ sạt lở tiếp tục xảy ra trong mùa mưa bão. Những phản ảnh của người dân xã cũng đã biết và cũng đã kiểm tra.

“Điều kiện khó khăn ở khu TĐC xã cũng thấy, huyện cũng lên kiểm tra. Hướng sắp đến sẽ khắc phục, trước mắt là nguồn nước”- ông Yến nói.

Đề cập đến phương án giải quyết giúp bà con Gò Hiu sớm an cư, ông Hồ Ngọc Mẫn (phó chủ tịch UBND huyện Đại Lộc) thông tin, trước mắt huyện sẽ nạo vét toàn bộ khối đất đá tràn xuống nhà dân trong khi chờ chỉ đạo của tỉnh. “Trong kiến nghị gửi UBND tỉnh, huyện đã đề xuất san bằng đồi núi phía sau khu dân cư Gò Hiu nhằm chấm dứt nỗi lo của bà con. Từ đó, huyện dự định tận dụng quỹ đất từ việc san bằng để tiếp tục mở rộng khu TĐC và dự kiến bố trí thêm dân khi cần thiết”- ông Mẫn nói.

Về mối bận tâm nước sạch của người dân, ông Mẫn cho biết thêm, huyện đang đề nghị hỗ trợ kinh phí xây dựng các bể lọc nước ở Gò Hiu. Tuy nhiên, để triển khai việc này, hết thảy các hộ thuộc diện di dời phải lên khu đất đã được cấp ở khu TĐC để sinh sống.

Bài & ảnh:Lan Anh