Kinh tế

Khẩn trương triển khai các quy hoạch về năng lượng, khoáng sản

Phương Hà • 26/04/2024 - 18:26

Đây là yêu cầu của lãnh đạo Bộ Công Thương ngày 26/4/2024 tại Hội nghị triển khai Kế hoạch thực hiện các Quy hoạch ngành quốc gia lĩnh vực năng lượng và khoáng sản thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, yêu cầu nâng cao trách nhiệm của các cấp, góp phần bảo đảm an ninh năng lượng, quản lý chặt chẽ việc khai thác, chế biến, sử dụng tiết kiệm, hiệu quả khoáng sản.

Mở ra không gian mới, dư địa mới, động lực mới

Báo cáo tại hội nghị, Bộ Công Thương cho biết trong bối cảnh nhu cầu ngày càng cao và yêu cầu chuyển dịch năng lượng theo hướng xanh hóa đang diễn ra mạnh mẽ trên phạm vi toàn cầu, các Quy hoạch và Kế hoạch thực hiện quy hoạch ngành quốc gia trong lĩnh vực năng lượng và khoáng sản được xem là có vai trò đặc biệt quan trọng không chỉ đối với sự phát triển của ngành năng lượng và công nghiệp khai khoáng quốc gia, mà còn đối với toàn bộ nền kinh tế quốc dân.

Đây là các cơ sở pháp lý quan trọng phục vụ công tác quản lý Nhà nước của ngành; mở ra không gian phát triển mới cho ngành năng lượng và ngành khai khoáng Việt Nam hiệu quả hơn, bền vững hơn phù hợp với xu hướng phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế các-bon thấp, phù hợp với các quan điểm, chủ trương của Đảng, Nhà nước và khả năng thực tế của đất nước cũng như xu thế phát triển của quốc tế. Các quy hoạch cũng đề xuất một loạt cơ chế mới, gồm đa dạng hóa nguồn vốn, hình thức đầu tư, tạo điều kiện kinh doanh thuận lợi cho các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế đầu tư trong lĩnh vực năng lượng và thăm dò, khai thác, chế biến khoáng sản, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế đất nước trong tình hình mới.

Thực hiện Luật Quy hoạch và nhiệm vụ được giao, ngay sau khi Thủ tướng Chính phủ phê duyệt các quy hoạch ngành quốc gia trong lĩnh vực năng lượng, khoáng sản, Bộ Công Thương đã khẩn trương triển khai xây dựng các Kế hoạch thực hiện các quy hoạch này. Sau nhiều vòng tiếp thu ý kiến các bộ, ngành, địa phương, đơn vị liên quan, các kế hoạch thực hiện các quy hoạch ngành quốc gia đã chính thức được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Theo Phó Cục trưởng Cục Công nghiệp Nguyễn Ngọc Thành, Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành tổ chức thực hiện Kế hoạch hiệu quả tuân thủ theo đúng quy định của Luật Quy hoạch và pháp luật có liên quan, đảm bảo khả thi, có hiệu quả.

Nội dung Quy hoạch khoáng sản phù hợp chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước về phát triển ngành công nghiệp khai thác, chế biến khoáng sản; phù hợp với quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội của cả nước, quy hoạch vùng, quy hoạch sử dụng đất và quy hoạch phát triển hạ tầng có liên quan. Công tác thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng các loại khoáng sản với mục tiêu đảm bảo phát triển bền vững, hiệu quả lợi ích kinh tế - xã hội và bảo vệ môi trường, gắn với đảm bảo an ninh quốc phòng, hài hoà giữa lợi ích quốc gia, địa phương và doanh nghiệp; trong đó đặc biệt ưu tiên và khuyến khích các thành phần kinh tế trong nước đầu tư các dự án khai thác, chế biến sâu khoáng sản chiến lược có quy mô lớn, sử dụng khoáng sản hợp lý, hiệu quả và bảo vệ cảnh quan thiên nhiên, di tích lịch sử - văn hoá, danh lam thắng cảnh và các tài nguyên thiên nhiên khác; đảm bảo nguồn khoáng sản dự trữ quốc gia.

Về triển khai thực hiện hiệu quả Quyết định số 893/QĐ-TTg ngày 26/7/2023 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Quy hoạch tổng thể về năng lượng quốc gia thời kỳ 2021 - 2030 tầm nhìn đến năm 2050, ông Nguyễn Việt Sơn, Vụ trưởng Vụ Dầu khí và Than thông tin, các quy hoạch đã yêu cầu đảm bảo phát triển tối ưu tổng thể các yếu tố khai thác, sản xuất, phân phối, sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả, phù hợp với không gian và lợi thế so sánh của các vùng, địa phương.

Tiếp tục thúc đẩy phát triển khai thác và sử dụng có hiệu quả nguồn tài nguyên năng lượng trong nước, kết hợp với xuất, nhập khẩu hợp lý. Phát triển năng lượng đi đôi với bảo vệ tài nguyên, môi trường, sinh thái. Coi phát triển năng lượng tái tạo, năng lượng mới là cơ hội để phát triển tổng thể hệ sinh thái công nghiệp năng lượng.

Khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia đầu tư phát triển năng lượng bền vững trên nguyên tắc cạnh tranh lành mạnh và thực hiện cơ chế thị trường đối với các loại năng lượng; bảo đảm hài hòa lợi ích của các chủ thể tham gia đầu tư, sử dụng năng lượng và đáp ứng yêu cầu phát triển của các vùng, địa phương.

Bám sát xu thế phát triển của khoa học - công nghệ trên thế giới, nhất là năng lượng tái tạo, năng lượng mới, sản phẩm phi năng lượng, gắn với chuyển đổi mô hình kinh tế tế đất nước theo hướng tăng trưởng xanh, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế các-bon thấp.

Bộ, ngành, địa phương đồng thuận triển khai các quy hoạch

Phát biểu tại Hội nghị, đại diện các địa phương bày tỏ sự đánh giá cao đối với tinh thần làm việc trách nhiệm và khẩn trương của Bộ Công Thương trong triển khai các quy hoạch đã được Chính phủ phê duyệt, đặc biệt đã tổ chức Hội nghị phổ biến, triển khai nội dung Kế hoạch thực hiện các quy hoạch ngay sau khi Chính phủ ban hành, qua đó đồng hành với các địa phương, doanh nghiệp trong thực hiện hiệu quả các kế hoạch, góp phần triển khai tốt 3 quy hoạch ngành quốc gia quan trọng về năng lượng và khoáng sản.

Đại diện các địa phương cũng cam kết sẽ tổ chức triển khai Kế hoạch thực hiện các quy hoạch hiệu quả trên địa bàn, đồng thời phối hợp với các đơn vị thuộc Bộ Công Thương và các bộ, ngành để kịp thời giải quyết các vướng mắc trong quá trình triển khai.

Ở góc độ đơn vị đồng hành chặt chẽ cùng Bộ Công Thương trong công tác triển khai xây dựng các quy hoạch ngành, ông Lê Thủy Trung, Phó Vụ trưởng Vụ Kinh tế Công nghiệp, dịch vụ (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) bày tỏ: Thời gian thực hiện quy hoạch ngành quốc gia về năng lượng không còn nhiều. Trong khi đó, mục tiêu trong dự án tương đối lớn, việc triển khai các dự án theo quy hoạch của địa phương, chủ đầu tư cần khẩn trương thực hiện.

“

Trong quy hoạch khoáng sản, Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì hướng dẫn vấn đề liên quan đến Luật Quy hoạch, một số địa phương khó khăn liên quan đến sự chồng lấn giữa quy hoạch ngành và quy hoạch tỉnh. Bộ đang phối hợp với các đơn vị liên quan và rà soát, xin ý kiến để báo cáo Chính phủ các giải pháp xử lý.

Ông Lê Thủy Trung, Phó Vụ trưởng Vụ Kinh tế Công nghiệp, dịch vụ (Bộ Kế hoạch và Đầu tư)

Để tổ chức thực hiện thành công các Kế hoạch này, đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định Bộ Công Thương và các bộ, ngành Trung ương sẽ cùng phối hợp nghiên cứu, tham mưu cho cấp có thẩm quyền kịp thời sửa đổi, bổ sung và ban hành mới các quy định, cơ chế chính sách liên quan, bảo đảm đủ mạnh, đồng bộ, khả thi, nhất là chính sách liên quan tới cơ chế tài chính, cơ chế giá điện, giá khí và các cơ chế gắn hoạt động thăm dò, khai thác đồng bộ, liên kết với đầu tư chế biến khoáng sản… Qua đó, nhằm tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp đầu tư các dự án trong lĩnh vực năng lượng, khoáng sản, đồng thời nâng cao vai trò trách nhiệm của các cấp quản lý Nhà nước từ Trung ương đến địa phương và doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, tập trung xây dựng, triển khai có hiệu quả các Chương trình quốc gia về khoa học - công nghệ và đào tạo, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu phát triển của các ngành năng lượng và khai khoáng, nhất là trong các ngành năng lượng mới, năng lượng tái tạo, dầu khí và nhân lực kỹ thuật tay nghề cao vận hành máy móc, thiết bị khai thác chế biến khoáng sản nhằm thúc đẩy các hoạt động nghiên cứu, ứng dụng, chuyển giao công nghệ mới và nâng cao năng suất, chất lượng khai thác, chế biến các loại khoáng sản.

Bộ trưởng cũng đề nghị các địa phương chủ động chỉ đạo rà soát, cập nhật, báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, điều chỉnh các nội dung liên quan của quy hoạch tỉnh để bảo đảm phù hợp với các Quy hoạch và Kế hoạch thực hiện Quy hoạch ngành quốc gia trong lĩnh vực năng lượng và khoáng sản theo quy định của pháp luật về quy hoạch. Mặt khác rà soát, cập nhật quy hoạch, kế hoạch chuyên ngành của địa phương bảo đảm tính đồng bộ, liên thông, làm cơ sở tiếp nhận, triển khai dự án đầu tư về năng lượng và khai khoáng theo quy định của pháp luật…

Bộ trưởng cũng lưu ý các Tập đoàn, Tổng công ty năng lượng, khoáng sản và các hiệp hội ngành nghề như EVN, Petrovietnam, TKV, VINACHEM, Petrolimex… tập trung quán triệt, triển khai thực hiện tốt các nhiệm vụ, giải pháp đề ra trong quy hoạch, kế hoạch. Chủ động nghiên cứu, đề xuất các cơ chế chính sách khả thi và tích cực tham gia góp ý với các cơ quan chức năng trong quá trình xây dựng quy định, chính sách liên quan đến lĩnh vực năng lượng, khoáng sản, bảo đảm chặt chẽ, hiệu quả, vừa tăng cường sự quản lý Nhà nước, vừa tạo thuận lợi cho hoạt động của doanh nghiệp.

“

Việc thực hiện thành công các Quy hoạch ngành quốc gia về năng lượng và khoáng sản, mở ra không gian phát triển mới cho ngành năng lượng và công nghiệp khai khoáng Việt Nam theo hướng hiện đại, xanh, sạch, bền vững, công bằng, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước và xu hướng kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế các-bon thấp; đồng thời, đáp ứng yêu cầu bảo đảm an ninh năng lượng, an ninh quốc gia.

Ông Nguyễn Hồng Diên - Bộ trưởng Bộ Công Thương

Cùng đó, chủ động đề xuất và nỗ lực triển khai các dự án đầu tư được đề ra trong các Kế hoạch thực hiện quy hoạch, nhất là các dự án phát triển năng lượng quy mô lớn, dự án đầu tư xây dựng hạ tầng dự trữ, cung ứng xăng dầu, khí đốt và dự án đầu tư mới chế biến khoáng sản có trữ lượng lớn, chiến lược, quan trọng. Đẩy mạnh hợp tác quốc tế về khoa học kỹ thuật, ứng dụng, chuyển giao công nghệ sản xuất mới nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất, kinh doanh, góp phần hiện thực hóa các quan điểm, mục tiêu, định hướng phát triển theo quy hoạch đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.