Cần giám sát từ khi có chủ trương thu hồi đất

Theo Đại biểu Trần Hoàng Ngân, Luật Đất đai có ý nghĩa rất quan trọng sau Hiến pháp, cho nên sau khi Hiến pháp được thông qua, Quốc hội khoá XIII đã chuẩn bị, góp ý, soạn thảo và thống nhất có Luật Đất đai 2013.

Qua 10 năm luật đã có những bước tiến nhất định góp phần giảm thiểu tranh chấp, đồng thời đưa việc sử dụng đất đai ngày càng hiệu quả hơn. Tuy nhiên, cho đến hôm nay đất đai luôn là vấn đề “nóng”, được nhiều đại biểu Quốc hội và nhân dân quan tâm.

Ngay trong buổi thảo luận sáng nay, các đại biểu Quốc hội cũng đã có nhiều ý kiến góp ý nhằm hoàn thiện Luật Đất đai (sửa đổi). Có 3 nội dung lớn được các đại biểu quan tâm gồm: công tác thu hồi; hỗ trợ, tái định cư; bồi thường.

Đại biểu cho rằng, phải có những quy định chi tiết các trường hợp thu hồi đất. Chúng ta cần lưu ý, cho dù có bồi thường ở mức cao thì cũng sẽ không thể thay thế được sự an cư của người dân khi người dân đang ở ổn định mà bị thu hồi. Tức là nơi họ đang ở đang có đầy đủ tất cả các yếu tố phù hợp với cuộc sống như môi trường xung quan, gia đình, truyền thống, quê hương… “Chính vì vậy, cần hạn chế tối đa những trường hợp thu hồi đất. Khi thu hồi đất thì phải có kế hoạch truyền thông tốt, có sự tham gia của các tổ chức dân cử giám sát ngay từ đầu’, đại biểu Trần Hoàng Ngân nói.

Cũng theo Đại biểu, trong dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) lần này có dành 14 điều trong chương 15 về công tác giám sát, thanh tra, kiểm tra nêu rất chi tiết, kể cả việc giám sát của công dân hoặc thông qua các tổ chức đại diện cho công dân, HĐND, ĐBQH… tăng cường công tác giám sát. “Tôi cho rằng, cần chú ý hơn công tác giám sát từ khi bắt đầu có chủ trương thu hồi đất. Vì khi đã triển khai sau đó mới đi giải quyết hậu quả thì sẽ gây rất nhiều khó khăn cho người dân”, đại biểu Trần Hoàng Ngân bày tỏ.

Để làm được điều này, các cơ quan quản lý phải đưa ra bàn thảo lấy ý kiến của người dân, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam… trước khi phê duyệt chủ trương đầu tư.

Ngoài ra, người dân cũng đặc biệt quan tâm đến việc tính giá đất như thế nào để đảm bảo hợp lý, bảo vệ quyền lợi chính đáng của người dân. Đối với phương pháp tính giá đất cũng nên có thống nhất chung về chọn phương pháp hợp lý nhất để người dân và các tổ chức khác có thể dựa vào đó tính được giá đất. Nếu đưa ra quá nhiều phương án sẽ dẫn đến xung đột về giá đất.

Theo đại biểu Trần Hoàng Ngân, điều dư luận cũng rất quan tâm đến Luật Đất đai là giám sát sử dụng đất công. Đây là vấn đề nhức nhối hiện nay, như vậy phải quy định hoạt động giám sát ra sao trong Luật để dụng một cách hiệu quả được đất công.

Bởi nếu để đất công lãng phí thì rất dễ dẫn đến những bức xúc. Trong khi, xã hội đang rất cần nguồn lực về tài chính để đầu tư vào các dự án hạ tầng kinh tế, hạ tầng xã hội như giao thông, bệnh viện, trường học, chống ngập…nhưng lại đang có nhiều dự án đất công không được sử dụng hiệu quả, kể cả tài sản công.

Cuối cùng là vấn đề thuế liên quan đến đất đai, đại biểu Trần Hoàng Ngân cho rằng, chúng ta phải lưu ý giải quyết các dự án treo. Nếu để treo “dài hạn” thì việc sử dụng đất sẽ rất lãng phí, quan trọng hơn là ảnh hưởng đến môi trường. Do đó, phải sử dụng đến công cụ thuế và thu hồi đất đối với dự án công, những dự án đầu tư nếu để quá bao nhiêu năm mà không triển khai thì phải thu hồi. Còn nếu đất thuộc quyền sở hữu của người dân mà để lãng phí thì sử dụng công cụ thuế đất đối với sử dụng đất lãng phí.