Quốc hội biểu quyết thông qua Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi) với tỷ lệ tán thành cao

Sáng ngày 18/02/2025, trong khuôn khổ Kỳ họp bất thường lần thứ 9, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, Quốc hội đã chính thức thông qua Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi) với tỷ lệ tán thành rất cao. Đặc biệt, kết quả biểu quyết điện tử cho thấy có đến 463/465 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành, chiếm 96,86% tổng số đại biểu Quốc hội, thể hiện sự đồng thuận mạnh mẽ đối với dự thảo luật này.

Quá trình thông qua Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi)

Trước khi tiến hành biểu quyết, Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội Hoàng Thanh Tùng đã trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi). Báo cáo này nêu rõ những điểm cần điều chỉnh, bổ sung trong dự thảo luật và giải đáp các ý kiến đóng góp của đại biểu Quốc hội trong các phiên thảo luận trước đó. Sau khi nghe ý kiến từ các đại biểu, Quốc hội đã tiến hành bỏ phiếu và đạt kết quả cao như đã đề cập.

Với việc thông qua Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi), Quốc hội đã hoàn thiện một trong những dự án luật quan trọng nhằm điều chỉnh và tổ chức lại bộ máy hành chính nhà nước, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý và điều hành của Chính phủ trong giai đoạn mới.

Những nội dung quan trọng của Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi)

Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi) được thông qua gồm 5 Chương và 32 Điều, trong đó quy định rõ về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ, cũng như cơ cấu tổ chức của Chính phủ trong thời gian tới.

Vị trí, chức năng của Chính phủ: Theo quy định tại Điều 1 của Luật, Chính phủ là cơ quan hành chính nhà nước cao nhất của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, có nhiệm vụ thực hiện quyền hành pháp và là cơ quan chấp hành của Quốc hội. Chính phủ chịu trách nhiệm trước Quốc hội và phải báo cáo công tác trước Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Chủ tịch nước.

Cơ cấu tổ chức và số lượng thành viên Chính phủ: Chính phủ gồm có Thủ tướng Chính phủ, các Phó Thủ tướng Chính phủ, các Bộ trưởng và Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ. Cơ cấu số lượng thành viên Chính phủ sẽ do Thủ tướng Chính phủ trình Quốc hội quyết định, theo đó, Chính phủ có quyền thành lập, bãi bỏ các Bộ, cơ quan ngang Bộ và trình Quốc hội quyết định các vấn đề này.

Luật quy định nhiệm kỳ của Chính phủ sẽ kéo dài theo nhiệm kỳ của Quốc hội, và Chính phủ sẽ tiếp tục hoạt động cho đến khi Quốc hội khóa mới bầu ra Chính phủ mới.

Nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Chính phủ: Về nguyên tắc tổ chức và hoạt động, Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi) yêu cầu Chính phủ phải tuân thủ Hiến pháp và pháp luật, đồng thời đảm bảo nguyên tắc tập trung dân chủ. Cơ cấu tổ chức hành chính cần phải tinh gọn, hiệu quả và bảo đảm nguyên tắc cơ quan cấp dưới phục tùng sự lãnh đạo, chỉ đạo của cơ quan cấp trên.

Luật cũng phân định rõ nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm giữa Chính phủ và các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cũng như giữa Thủ tướng Chính phủ với các Bộ trưởng và Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ. Đồng thời, nhấn mạnh nguyên tắc tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách và đề cao trách nhiệm cá nhân của người đứng đầu trong việc tổ chức, điều hành công việc.

Quản trị quốc gia theo hướng hiện đại

Trong bối cảnh hội nhập và phát triển, Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi) yêu cầu Chính phủ thực hiện quản trị quốc gia theo hướng hiện đại, hiệu quả, khoa học, công khai và minh bạch. Chính phủ cũng phải xây dựng nền hành chính thống nhất, liên tục và dân chủ, tạo môi trường thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp. Đặc biệt, việc cải cách thủ tục hành chính, xây dựng Chính phủ điện tử và Chính phủ số là một trong những trọng tâm quan trọng của Luật này.

Bên cạnh đó, Chính phủ phải chủ động tham gia vào việc kiểm tra, giám sát việc thực hiện các quyền lập pháp và tư pháp, nhằm bảo đảm tính công minh và hiệu quả trong các hoạt động của bộ máy nhà nước.

Luật quy định Chính phủ sẽ làm việc theo chế độ tập thể, quyết định theo đa số, với các phiên họp định kỳ mỗi tháng và các cuộc họp chuyên đề khi có yêu cầu từ Thủ tướng Chính phủ hoặc Chủ tịch nước. Đặc biệt, trong trường hợp cần thiết, Thủ tướng Chính phủ có thể yêu cầu các thành viên Chính phủ lấy ý kiến bằng văn bản.

Ngoài ra, Luật cũng quy định rõ về việc lấy ý kiến của các tổ chức, cơ quan có liên quan trong quá trình ban hành chính sách, đặc biệt là đối với chính sách dân tộc, phải có sự tham gia ý kiến của Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.

Hiệu lực thi hành và các điều khoản chuyển tiếp

Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi) sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 3 năm 2025. Luật này thay thế Luật Tổ chức Chính phủ số 76/2015/QH13, đã được sửa đổi, bổ sung một số điều theo các Luật số 47/2019/QH14 và Luật số 20/2023/QH15. Các quy định liên quan đến nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các Bộ trưởng sẽ được điều chỉnh để phù hợp với các quy định mới trong Luật này.

Đối với các luật, nghị quyết của Quốc hội và pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội hiện hành chưa phù hợp với quy định của Luật này, các cơ quan chức năng sẽ có thời hạn hai năm để điều chỉnh và thống nhất với các quy định của Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi).

Trong thời gian chờ các cơ quan có thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật điều chỉnh, các quy định pháp luật hiện hành vẫn tiếp tục có hiệu lực cho đến khi các văn bản sửa đổi, bổ sung hoặc thay thế được ban hành.

Việc thông qua Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi) là một bước đi quan trọng trong việc hoàn thiện hệ thống pháp luật và bộ máy hành chính của Nhà nước, nhằm nâng cao hiệu quả, tính minh bạch và sự phục vụ của Chính phủ đối với người dân và xã hội. Luật này không chỉ thể hiện sự đổi mới trong tổ chức, hoạt động của Chính phủ mà còn góp phần thúc đẩy cải cách hành chính, xây dựng một nền hành chính hiện đại và hiệu quả trong kỷ nguyên số.