Bài học về công tác quản lý mạng lưới khu bảo tồn

Khu bảo tồn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn đa dạng sinh học và các dịch vụ hệ sinh thái mà nhiều cộng đồng phụ thuộc vào. Các sáng kiến ​​như đối tác khu bảo tồn châu Á (APAP) cung cấp một tiếng nói chung cho chính phủ và các bên liên quan khác, cho phép họ cộng tác để quản lý hiệu quả hơn với các vùng được bảo vệ trong khu vực.

Tại một cuộc họp Ban Chỉ đạo APAP gần đây, IUCN châu Á đã có cơ hội để trao đổi với Ignace Schöps, Chủ tịch Liên đoàn Europarc – mạng lưới các khu bảo tồn lớn nhất ở châu Âu. Là một chuyên gia về đa dạng sinh học, cảnh quan và bò sát, Schöps đã được trao giải thưởng với các giải thưởng Môi trường Goldman năm 2008, giải Nobel xanh cho những đóng góp của ông cho việc thành lập Vườn quốc gia Hoge Kempen, công viên quốc gia đầu tiên của Bỉ.

Ông Ignace Schöps cho biết, hiện nay Liên đoàn Europarc có 400 thành viên từ 37 quốc gia trên khắp châu Âu. Europarc giúp nâng cao và phát triển các chính sách cũng như thực hành quản lý khu bảo tồn để hỗ trợ việc sử dụng bền vững các nguồn tài nguyên thiên nhiên. Thông qua Europarc con người tham gia vào các khu bảo tồn trên khắp châu Âu. Khoảng 75% trong tổng số các công viên quốc gia ở châu Âu là thành viên Europarc.

Ông Ignace Schöps - Chủ tịch Liên đoàn Europarc

Bên cạnh công tác quản lý khu bảo tồn, Europarc đã làm việc rộng rãi về việc thúc đẩy du lịch bền vững. Hiến chương châu Âu về Du lịch bền vững tại các khu bảo tồn được thành lập, đến nay đã 145 khu vực xác nhận trên 17 quốc gia. Europarc cũng tham gia vào hợp tác xuyên biên giới. Mạng lưới của Europarc "TransParkNet" (TPN) nhằm hỗ trợ sự hiểu biết lẫn nhau giữa các quốc gia. Với TPN, Europarc phát triển các công cụ cho phép quản lý hợp tác xã lớn hơn.

Mặt khác, Europarc đầu tư rất nhiều trong giới trẻ. Với việc thành lập chương trình Kiểm lâm trẻ, hiện tại Europarc có hơn 5.000 cán bộ kiểm lâm sở tại 80 khu bảo tồn trên 9 quốc gia. Europarc cũng đã tổ chức một trại học quốc tế với sự tham dự của 200 trẻ em.

Theo Ignace Schöps, Europarc tập trung vào ba yếu tố cơ bản là “ người dân, chiến lược và đánh giá”. Lời khuyên dành cho APAP để đạt được thành công chính là dựa trên nguyên tắc 3 yếu tố trên. Trong đó, điều quan trọng là đến với một chiến lược tốt mà tất cả mọi người có thể cùng nhau chấp thuận và hướng tới. Cuối cùng, thường xuyên đánh giá và đánh giá lại.

Với việc áp dụng các Mục tiêu Phát triển bền vững và Hiệp định Paris, cộng đồng quốc tế là yêu cầu cho sự hội nhập của quản lý khu bảo tồn vào các lĩnh vực khác. “Cần phải thuyết phục cộng đồng quốc tế hiểu rằng sự liên quan giữa đa dạng sinh học – tất cả sự sống trên trái đất và các khu bảo tồn vô cùng quan trọng cho sự sống hiện tại và tương lai. APAP có thể là mạng lưới ở châu Á để thảo luận và kết nối với các bên liên quan và các đối tác khác nhau. Và không bao giờ quên: suy nghĩ toàn cầu, hành động địa phương và thay đổi cá nhân!”, Ignace Schöps nhấn mạnh.

Đặc biệt, lực lượng kiểm lâm rất quan trọng trong hoạt động tại các khu bảo tồn. Đây là lực lượng tuần tra tiên phong trong cuộc đấu tranh để bảo vệ di sản thiên nhiên. Đôi khi, họ phải chiến đấu với những kẻ săn trộm và thực tế, hàng năm nhiều cán bộ kiểm lâm hi sinh để bảo vệ động vật hoang dã. Ngày Kiểm lâm thế giới là một cơ hội để vinh danh các anh hùng liệt sĩ đã thiệt mạng trong khi làm nhiệm vụ.

Tuyết Chinh