TP. Cần Thơ: Nâng cao năng lực ứng phó biến đổi khí hậu

Linh hoạt ứng phó

Trong thời gian qua, những tác động của BĐKH tại TP. Cần Thơ với các biểu hiện như ngập lụt do mưa lớn, triều cường; sạt lở bờ sông, kênh rạch và hạn hán, nguy cơ xâm nhập mặn diễn ra thường xuyên hơn với mức độ tăng dần, gây ảnh hưởng không nhỏ đến các ngành, lĩnh vực cũng như đời sống của người dân. Để chủ động ứng phó với các hiện tượng cực đoan của BĐKH, đảm bảo cho các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội ngày càng bền vững, TP. Cần Thơ đã chủ động cập nhật Kế hoạch hành động ứng phó BĐKH giai đoạn 2020 - 2030 tầm nhìn đến năm 2050; lồng ghép BĐKH vào Kế hoạch phát triển của từng ngành, lĩnh vực; nghiên cứu tiền khả thi về phát triển các giải pháp bảo hiểm rủi ro khí hậu cho TP. Cần Thơ.

TP. Cần Thơ cũng đã tập trung lồng ghép giải pháp giảm phát thải khí nhà kính ứng phó với BĐKH, bảo vệ môi trường vào các ngành, lĩnh vực sản xuất. Đơn cử như lĩnh vực nông nghiệp, thành phố đã triển khai Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững; nhân rộng các mô hình tiên tiến: VietGAP, GlobalGAP; hiện đại hóa ngành nông nghiệp theo hướng nông nghiệp đô thị, ứng dụng công nghệ sinh học theo hướng tuần hoàn, thân thiện môi trường và thích ứng với BĐKH.

Song song đó, TP. Cần Thơ cũng đã thực hiện các mô hình thí điểm theo hướng kinh tế xanh, công nghiệp xanh nhằm giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, bảo vệ môi trưởng, giảm sử dụng nhiên liệu hóa thạch; đồng thời, đẩy mạnh các hoạt động tập huấn nâng cao năng lực về quản lý chất lượng không khí cho các ngành công nghiệp, giúp doanh nghiệp có thể kiểm soát lượng phát thải khí nhà kính trong hoạt động sản xuất kinh doanh và ứng dụng giải pháp làm giảm phát thải mà không ảnh hưởng đến lợi nhuận kinh doanh.

TP. Cần Thơ còn tích cực nghiên cứu, ứng dụng công nghệ mới trong lĩnh vực xây dựng đô thị; giao thông. Hiện nay, 100% công trình sử dụng vốn nhà nước trên địa bàn thành phố được kiểm soát sử dụng vật liệu không nung; đồng thời, thành phố cũng khuyến khích các công ty, doanh nghiệp, người dân sử dụng nhiên liệu sạch trong giao thông vận tải công cộng và tư nhân; thường xuyên giới thiệu, tập huấn giải pháp đổi mới công nghệ tiết kiệm năng lượng cho doanh nghiệp, góp phần nâng cao nhận thức sử dụng tiết kiệm tài nguyên, giảm thiểu phát thải khí nhà kính, ứng phó với BĐKH.

Đồng thời, huy động các nguồn lực đầu tư các công trình, dự án quan trọng nhằm nâng cao năng lực ứng phó với ngập lụt, sạt lở, hạn hán; trong đó, điển hình là dự án cải tạo hồ Bún Xáng, hồ Xáng Thổi; xây dựng tuyến bờ kè dọc hai bên sông Cần Thơ; hệ thống cống, âu thuyền ngăn triều và các tuyến đê bao để giúp nâng cao năng lực ứng phó ngập lụt cho khu vực đô thị các quận Ninh Kiều, Cái Răng, Bình Thủy cũng như giúp các huyện Phong Điền, Thới Lai, Cờ Đỏ,... phòng chống sạt lở, thiếu nước, mặn xâm nhập, phục vụ phát triển ngành nông nghiệp ngày càng hiệu quả, bền vững.

Hiện tại, TP. Cần Thơ đã và đang tích cực phối hợp với các địa phương vùng Đồng bằng sông Cửu Long triển khai các chương trình, dự án ứng phó với BĐKH, bảo vệ tài nguyên, môi trường trong vùng; đồng thời, tham gia các chương trình hợp tác, các công ước quốc tế liên quan đến lĩnh vực tài nguyên nước, khí tượng thủy văn, bảo vệ môi trường và ứng phó với BĐKH thông qua hoạt động trao đổi, triển khai thực hiện các chương trình, các dự án do tổ chức quốc tế hỗ trợ. Qua đó, góp phần giúp TP. Cần Thơ nâng cao năng lực ứng phó BĐKH, quản lý hiệu quả và bền vững tài nguyên nước.

Xử lý kịp thời

Tài nguyên nước có vai trò rất quan trọng phục vụ phát triển kinh tế, đời sống sinh hoạt của người dân. Tuy vậy, trong những năm gần đây, nguồn tài nguyên nước trên địa bàn thành phố đã và đang chịu nhiều tác động từ hạn hán, xâm nhập mặn, đô thị hóa, phát triển công nghiệp, nông nghiệp. Để đảm bảo nguồn nước phục vụ cho các mục tiêu phát triển, TP. Cần Thơ đã tập trung triển khai các nhiệm vụ, giải pháp nhằm quản lý, bảo vệ tài nguyên nước, hạn chế đến mức thấp nhất tình trạng suy thoái, cạn kiệt nguồn nước.

Theo đó, đối với công tác cấp phép khai thác, sử dụng tài nguyên nước trên địa bàn thành phố luôn được TP. Cần Thơ triển khai thực hiện đúng theo quy định của Luật Tài nguyên nước 2023 và các văn bản hướng dẫn thi hành; hạn chế khai thác nước dưới đất tại một số khu vực; thường xuyên thực hiện quan trắc chất lượng nguồn nước mặt trên các sông, kênh rạch cũng như động thái nước dưới đất để kịp thời đưa ra các biện pháp xử lý, góp phần giảm nguy cơ hạ thấp mực nước dưới dất, ô nhiễm, suy thoái tài nguyên nước.

Bên cạnh đó, TP. Cần Thơ cũng tăng cường công tác phổ biến các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường, tài nguyên nước, góp phần tạo sự chuyển biến sâu sắc về nhận thức và hành động của toàn thể cộng đồng; triển khai thực hiện các nội dung quy hoạch tổng hợp lưu vực sông Cửu Long thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050; trong đó, TP. Cần Thơ chú trọng tổ chức lập nội dung phương án khai thác, sử dụng, bảo vệ tài nguyên nước và khắc phục hậu quả tác hại do nước gây ra; đề xuất, bổ sung danh mục công trình điều tiết, khai thác, sử dụng nước, phát triển tài nguyên nước; quản lý không gian tiêu thoát nước, bảo đảm lưu thông dòng chảy trên các sông, kênh rạch nhằm bảo đảm an toàn trong phòng, chống ngập úng và bảo vệ nguồn nước trên địa bàn thành phố.

Đồng thời, TP. Cần Thơ cũng đã triển khai các giải pháp quản lý chặt chẽ hoạt động xả nước thải tại các khu/cụm công nghiệp, cơ sở sản xuất và có biện pháp, lộ trình thu gom, xử lý nước thải đạt tiêu chuẩn, quy chuẩn theo quy định trước khi thải ra các sông, kênh rạch; lắp đặt các trạm quan trắc nước mặt tự động liên tục để kiểm soát chất lượng nước tại các vị trí có nguy cơ ô nhiễm. Qua đó, giúp cơ quan chức năng giám sát liên tục chất lượng môi trường nước.

TP. Cần Thơ còn phê duyệt danh mục ao, hồ, kênh rạch không được san lấp với mục đích bảo đảm an toàn trong phòng, chống ngập úng và bảo vệ nguồn nước cũng như góp phần quan trọng trong việc tạo cảnh quan, bảo vệ môi trường, bảo đảm an toàn trong việc cấp nước sinh hoạt cho người dân. Hiện nay, TP. Cần Thơ đang tiếp tục yêu cầu các địa phương rà soát, thống kê và đề xuất điều chỉnh, bổ sung danh mục hồ, kênh rạch không được san lấp phù hợp với phát triển kinh tế - xã hội và tình hình thực tiễn của địa phương.

Để quản lý, bảo vệ tài nguyên nước, TP. Cần Thơ hiện đang tập trung thực hiện các quy định của Luật Tài nguyên nước 2023; đồng thời, triển khai Đề án “Xây dựng danh mục các nguồn nước phải lập hành lang bảo vệ trên địa bàn TP. Cần Thơ”. Theo Sở TN&MT TP. Cần Thơ, Đề án “Xây dựng danh mục các nguồn nước phải lập hành lang bảo vệ trên địa bàn TP. Cần Thơ” đã được UBND TP. Cần Thơ phê duyệt Đề cương để triển khai thực hiện với các nội dung chính như: Phân tích, đánh giá chức năng nguồn nước, xác định phạm vi hành lang bảo vệ nguồn nước theo chức năng bảo vệ và biên tập các bản đồ; lập phương án khai thác, sử dụng, bảo vệ tài nguyên nước và phòng, chống khắc phục hậu quả tác hại do nước gây ra; phân vùng chức năng của nguồn nước; xác định thứ tự ưu tiên phân bổ nguồn nước trong trường hợp bình thường và hạn hán, thiếu nước; nguồn nước dự phòng để cấp nước sinh hoạt của địa phương.

TP. Cần Thơ cũng tiếp tục đẩy mạnh triển khai phổ biến các văn bản quy phạm pháp luật về tài nguyên nước đến các sở, ban ngành, địa phương, doanh nghiệp, người dân; vận động người dân tích cực trữ nước trong ao, kênh rạch; sử dụng tiết kiệm, an toàn, hiệu quả nguồn nước; đồng thời, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát các hoạt động khai thác, sử dụng tài nguyên nước, đặc biệt là nguồn nước dưới đất để kịp thời phát hiện, xử lý tổ chức, cá nhân khai thác không phép, trái phép gây suy thoái, cạn kiệt, ô nhiễm nguồn nước.