Tập trung cao độ để tiếp thu, hoàn thiện Luật Đất đai sửa đổi

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu lãnh đạo, đại diện các bộ, ngành dựa trên cơ sở chính trị, khoa học, căn cứ thực tiễn để nêu ý kiến, trao đổi và thống nhất đối với từng điều, khoản đã sửa đổi, chỉnh lý trong Dự thảo.

Thứ trưởng Bộ TN&MT Lê Minh Ngân báo cáo một số nội dung trong Dự thảo mà Thường trực Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội thống nhất chỉnh sửa kể từ khi trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 5 đến nay.

Cụ thể, Dự thảo thực hiện điều chỉnh về phân loại đất đối với đất chăn nuôi tập trung; chính sách hỗ trợ đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số; bổ sung điều kiện nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất trồng lúa đối với cá nhân không trực tiếp sản xuất đất nông nghiệp; bổ sung quy định chi tiết về điều tra, đánh giá và bảo vệ, cải tạo, phục hồi đất đai; thu hồi đất đối với phần diện tích còn lại của thửa đất thu hồi nhỏ hơn diện tích tối thiểu được tách thửa; nguyên tắc thu hồi đất sau khi hoàn thành việc bố trí tái định cư; mô hình, chức năng của tổ chức phát triển quỹ đất; nguồn tài chính của Quỹ phát triển đất; điều kiện đấu thầu, đấu giá dự án phát triển kinh tế-xã hội; quy định cụ thể khái niệm các phương pháp định giá đất và điều kiện áp dụng; thu hồi đất đối với trường hợp thoả thuận về nhận quyền sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư; làm rõ các loại dự án liên quan đến hoạt động lấn biển; thẩm quyền giao đất, cho thuê đất trong khu kinh tế…

Trong đó, Phó Thủ tướng lưu ý, thực hiện đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư đối với các dự án trọng tâm, trọng điểm cần huy động nguồn lực xã hội để thu hồi đất, triển khai các nghị quyết, kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội của địa phương, đáp ứng yêu cầu đầu tư đồng bộ thiết chế hạ tầng và công trình trọng điểm để tạo động lực phát triển theo đúng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.

"Đối với những thửa đất sạch, có hạ tầng đồng bộ thì thực hiện đấu giá để thu về ngân sách số tiền cao nhất và có công trình theo đúng quy hoạch, nhưng trong trường hợp chưa có hạ tầng đồng bộ thì cần xem xét phương án đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư có năng lực để phát triển hạ tầng đồng bộ, tạo công trình có dấu ấn về phát triển kinh tế-xã hội lâu dài", Phó Thủ tướng gợi mở.

Về những vấn đề còn ý kiến khác nhau, lãnh đạo Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội, Hội đồng Dân tộc của Quốc hội, các Bộ KH&ĐT, Xây dựng, GD&ĐT; đại diện Ngân hàng Nhà nước, các Bộ Tài chính, NN&PTNT, Ngoại giao,… đã tập trung thảo luận quy định liên quan đến quyền của người Việt Nam định cư ở nước ngoài; quyền của đơn vị sự nghiệp công lập được Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất hằng năm; các chỉ tiêu trong nội dung quy hoạch sử dụng đất quốc gia; các trường hợp thu hồi đất để phát triển kinh tế-xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng; trường hợp thoả thuận về nhận quyền sử dụng đất đối với dự án nhà ở thương mại; quy định về giao đất cho nhà đầu tư thực hiện lấn biển…

Đáng chú ý, Phó Thủ tướng nhấn mạnh nguyên tắc thu hồi đất để phát triển kinh tế-xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng phải bảo đảm công khai, minh bạch, hài hoà lợi ích Nhà nước, người có đất bị thu hồi, nhà đầu tư; khả năng bố trí nguồn vốn ngân sách, của nhà đầu tư; bảo đảm an ninh trật tự xã hội, hạn chế khiếu nại, khiếu kiện…

Nghị quyết 18/NQ-TW về "Tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất, tạo động lực đưa nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao" cũng nêu rõ: Việc thu hồi đất phải tuân thủ Hiến pháp và pháp luật; chỉ được thực hiện sau khi phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được phê duyệt. Đối với trường hợp thu hồi đất mà phải bố trí tái định cư thì phải hoàn thành bố trí tái định cư trước khi thu hồi đất. Việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư phải đi trước một bước, bảo đảm công khai, minh bạch, hài hoà lợi ích của Nhà nước, người có đất bị thu hồi và nhà đầu tư theo quy định của Hiến pháp và pháp luật; có quy định cụ thể về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư để sau khi thu hồi đất thì người dân có đất bị thu hồi phải có chỗ ở, bảo đảm cuộc sống bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ. Thực hiện có hiệu quả việc đào tạo nghề, tạo việc làm, tổ chức lại sản xuất, ổn định đời sống cho người có đất bị thu hồi.

"Điều kiện tiên quyết là Nhà nước phải làm tốt công tác bồi thường và bảo đảm các chính sách an sinh tốt hơn. Những cá nhân, gia đình có đất bị thu hồi cùng tham gia bàn thảo, thống nhất phương án đồng thuận liên quan đến sinh kế, nơi ở…, bảo đảm nguồn lực thực hiện dự án hiệu quả và cùng chia sẻ lợi ích từ dự án phát triển trên diện tích đất thu hồi", Phó Thủ tướng nói.

Phó Thủ tướng yêu cầu cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra phối hợp chặt chẽ để tiếp thu, hoàn thiện những nội dung đã thống nhất tại cuộc họp dựa trên Dự thảo Chính phủ trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 5; đối với những vấn đề còn ý kiến khác nhau thì cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra đề xuất phương án cụ thể và có thuyết minh, căn cứ, giải trình rõ ràng, cụ thể.

Phó Thủ tướng cũng cho ý kiến đối với phương án chỉnh lý nội dung về các phương pháp định giá đất; quyền của đơn vị sự nghiệp công lập thuê đất trả tiền thuê hằng năm; các chỉ tiêu trong quy hoạch sử dụng đất quốc gia; phân loại các nhóm đất; thoả thuận về nhận quyền sử dụng đất đối với dự án nhà ở thương mại;…