Gấp rút bảo tồn rùa biển ở Cù Lao Chàm

(TN&MT) - Trong những năm gần đây, tần suất xuất hiện rùa biển tại vùng biển Cù Lao Chàm ngày càng nhiều. Nhằm bảo vệ loài động vật biển quý hiếm này, thúc đẩy phát triển ngành dịch vụ du lịch cho đảo, tạo cơ hội, điều kiện cho cộng đồng phát triển kinh tế, địa phương đang gấp rút triển khai nhiều hoạt động.  

Rùa biển được người dân Cù Lao Chàm cứu hộ,thả về môi trường tự nhiên

Bảo vệ rùa để bảo tồn biển

Với hệ sinh thái đa dạng gồm san hô, cỏ biển, bãi triều cùng bãi cát trắng trải dài, vùng biển Cù Lao Chàm từng là môi trường sinh sống của các loài rùa biển. Tuy nhiên, do sự phát triển kinh tế xã hội, đặc biệt là sự phát triển của hoạt động du lịch nên trong khoảng 10 năm trở lại không ghi nhận trường hợp rùa biển lên bãi đẻ, nhưng số lượng rùa biển bị sa lưới tại Cù Lao Chàm vẫn được ghi nhận hằng năm. Năm 2015-2016, Cù Lao Chàm ghi nhận được 15 trường hợp rùa biển bị sa lưới, trong đó đó có 4 cá thể được cứu sống và thả về lại biển, 7 cá thể chết được hiến tặng làm mẫu vật.

Với mục đích nâng cao hiệu quả công tác quản lý, bảo tồn các loài rùa biển tại vùng biển đảo xa bờ - Cù Lao Chàm; tạo môi trường, sinh cảnh để rùa biển đến các bãi cát tại đảo Cù Lao Chàm sinh đẻ như trước đây, UBND thành phố Hội An đã lập kế hoạch bảo tồn và phục hồi các loài rùa biển ở Cù lao Chàm. Tiến sĩ Chu Mạnh Trinh, cán bộ Khu bảo tồn biển Cù Lao Chàm cho biết: “Người ta lấy con rùa làm biểu thị cho khu bảo tồn biển là đúng vì sức khỏe của khu bảo tồn càng tốt thì rùa mới về”.

Theo kết quả khảo sát của Ban quản lý Khu bảo tồn biển Cù Lao Chàm có đến 97,1% người dân tại đây có nguyện vọng, mong muốn thực hiện kế hoạch bảo tồn, phục hồi lại cho rùa biển sinh đẻ tại Cù Lao Chàm như trước đây nhằm bảo vệ loài động vật biển quý hiếm này, thúc đẩy phát triển ngành dịch vụ du lịch cho đảo, tạo cơ hội, điều kiện cho cộng đồng địa phương phát triển kinh tế.

Vài năm trở lại đây, tần suất xuất hiện rùa biển tại vùng biển Cù Lao Chàm ngày càng nhiều

Hình thành trung tâm bảo tồn rùa biển 

Để bảo tồn rùa biển, sinh vật biểu thị cho tiềm năng, sức khỏe của các hệ sinh thái biển trong khu vực, Hội An đã tiến hành khoanh vùng 40 km² vùng biển phía Đông Bắc Cù Lao Chàm gồm khu vực Bãi Bấc, đảo Hòn Lao và các đảo hòn Dài, hòn Lá,... để thiết lập, quản lý, bảo vệ khu vực sinh sản và sinh cư của rùa biển. Tiếp tục nâng cao hiệu quả hoạt động của lực lượng tình nguyện viên bảo tồn rùa biển đã được thành lập tại Cù Lao Chàm.

Tiến tới thành lập Trạm bảo tồn và cứu hộ rùa biển tại khu vực, giảm thiểu các tác nhân ảnh hưởng và gây tử vong cho rùa biển. Cù Lao Chàm cũng là nơi đầu tiên thực hiện bảo tồn chuyển vị rùa biển. Theo đó, chuyển dời ít nhất 10 tổ trứng rùa trong 1 năm (trứng có độ tuổi từ 20-30 ngày ấp tự nhiên) từ Vườn quốc gia Côn Đảo về tổ chức quản lý, ấp nở và thả rùa con về biển tại Cù Lao Chàm. Nhiệm vụ này thực hiện trong 3 năm, mỗi năm 1 đợt vào tháng 6 hoặc tháng 7, tổng số trứng di dời khoảng 3.000 trứng.

Cơ quan, đơn vị chức năng sẽ tổ chức tập huấn, nâng cao nhận thức và kỹ năng bảo tồn, cứu hộ rùa biển cho lực lượng cán bộ khoa học và lực lượng tình nguyện viên, đảm bảo 100% cộng đồng dân cư bên trong và xung quanh khu bảo tồn biển được tập huấn, truyền thông để nâng cao nhận thức về giá trị, ý nghĩa của công tác bảo tồn rùa biển đồng thời tổ chức giới thiệu, quảng bá, xây dựng các bản nội quy, quy định, hướng dẫn về công tác bảo tồn rùa biển để du khách đến du lịch tại Cù Lao Chàm biết và thực hiện.

Với chủ trương này, thành phố Hội An đặt mục tiêu hướng đến xây dựng khu bảo tồn biển Cù lao Chàm trở thành một trung tâm bảo tồn rùa biển của miền Trung Việt Nam, góp phần thực hiện thành công kế hoạch hành động quốc gia bảo tồn rùa biển của Việt Nam từ nay đến 2020 cũng như các cam kết quốc tế về bảo tồn rùa biển mà Việt Nam là thành viên. Qua đó, tạo ra tiềm năng du lịch biển, thúc đẩy phát triển ngành du lịch dịch vụ Hội An, tạo điều kiện cho cộng đồng địa phương phát triển kinh tế.

Cù Lao Chàm hội đủ các yếu tố xây dựng Khu bảo tồn biển trở thành một trung tâm bảo tồn rùa biển của miền Trung

Ông Lê Xuân Ái, nguyên Giám đốc Vườn Quốc gia Côn Đảo, đã có kinh nghiệm 30 năm trong nghiên cứu, bảo tồn rùa biển cho rằng: Đảo Cù Lao Chàm hội tụ đủ điều kiện thuận lợi để bảo tồn rùa biển. Trong thời gian ba năm từ nay đến năm 2019, Ban Quản lý Khu bảo tồn biển Cù Lao Chàm sẽ phối hợp với các chuyên gia tiến hành thực hiện nghiên cứu khoa học để đảm bảo sự sống của loài rùa biển.

“Trước mắt, chúng tôi sẽ đem trứng rùa biển từ Vườn Quốc gia Côn Đảo - nơi đã thành công trong việc bảo tồn các loài rùa trong nhiều năm qua về ấp và nở trên bãi biển Cù Lao Chàm. Theo tập tính của loài rùa biển, khi trưởng thành chúng thường quay lại bãi biển nơi nó được sinh ra và lớn lên. Song song, chúng tôi cũng sẽ tiến hành phục hồi sinh cảnh của rùa biển, trả lại các bãi biển để rùa lên đẻ trứng, cấm các phương tiện lưu thông và hạn chế ánh sáng trong khu vực giành cho rùa biển” – ông Ái cho biết thêm.

Bài & ảnh: Lan Anh