ĐTM không phải là hình thức

Nhiều đối tượng không phải thực hiện ĐMC, ĐTM

Về đánh giá môi trường chiến lược, dự thảo Luật mới sẽ thu hẹp đối tượng phải thực hiện ĐMC so với Luật BVMT 2014. Theo đó, các chiến lược, kế hoạch không phải thực hiện ĐMC. Dự thảo Luật chỉ quy định đối tượng phải thực hiện ĐMC là các quy hoạch theo quy định trong Luật quy hoạch.

Quy định thẩm quyền thẩm định ĐMC phù hợp với pháp luật về quy hoạch. Quy định thẩm quyền thẩm định ĐMC của Bộ TN&MT và Bộ Quốc phòng, Bộ Công an đối với quy hoạch thuộc bí mật quốc phòng, an ninh. Đồng thời, bổ sung quy định cụ thể về nội dung thẩm định, thời hạn thẩm định báo cáo ĐMC, Luật BVMT hiện hành giao Chính phủ quy định nội dung này.

Về đánh giá tác động môi trường (ĐTM), dự thảo Luật mới bổ sung quy định về đánh giá sơ bộ tác động môi trường để bảo đảm phù hợp với quy định của pháp luật về đầu tư, đầu tư công. Theo đó, các đối tượng phải thực hiện đánh giá sơ bộ tác động môi trường gồm: Dự án đầu tư công có cấu phần xây dựng là dự án đầu tư xây dựng mới, cải tạo, nâng cấp, mở rộng dự án đã đầu tư xây dựng, bao gồm cả phần mua tài sản, mua trang thiết bị của dự án (các dự án đầu tư công không có cấu phần xây dựng không liên quan đến các vấn đề bảo vệ môi trường không phải thực hiện đánh giá sơ bộ tác động môi trường); Dự án đầu tư xây dựng mới, cải tạo, nâng cấp, mở rộng dự án đã đầu tư xây dựng được Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ và Chủ tịch UBND cấp tỉnh quyết định chủ trương đầu tư. Kết quả đánh giá sơ bộ tác động môi trường được thế hiện là một phần trong báo cáo nghiên cứu tiền khả thi hoặc báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư.

Chỉ các dự án đầu tư xây dựng mới có công trình xử lý chất thải và các dự án khác có nguy cơ tác động xấu đến môi trường mới phải thực hiện báo cáo ĐTM

Các đối tượng phải thực hiện ĐTM được phân thành hai nhóm là: nhóm có tác động xấu đến môi trường, có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường và nhóm ít có tác động xấu, nguy cơ gây ô nhiễm để đưa ra các công cụ quản lý phù hợp.

Tăng quyền cho UBND cấp tỉnh

Ban soạn thảo cũng đề nghị bổ sung thủ tục thẩm tra nội dung báo cáo ĐTM đối với các dự án có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường cao theo như quy định của pháp luật về xây dựng, để nâng cao chất lượng báo cáo ĐTM, cơ quan tư vấn lập báo cáo ĐTM và chủ dự án biết trách nhiệm phải thực hiện công tác BVMT ngay từ khi lập dự án.

Mặt khác, tăng cường tính phản biện độc lập của tổ chức thẩm tra có đủ điều kiện để tư vấn cho chủ dụ án lựa chọn các giải pháp BVMT phù hợp, hiệu quả. Đồng thời, làm căn cứ và tư vấn thêm cho cơ quan có thẩm quyền khi xem xét thẩm định báo cáo ĐTM để lựa chọn được các giải pháp bảo vệ môi trường phù hợp, đáp ứng yêu cầu BVMT, tiết kiệm chi phí đầu tư xây dựng các công trình xử lý chất thải, đồng thời nâng cao chất lượng của công tác thẩm định báo cáo ĐTM, đặc biệt là các lĩnh vực đặc thù.

Hiện nay, Bộ TN&MT đưa ra 2 phương án về phân cấp thẩm định ĐTM của các Bộ. Phương án 1 là giao các Bộ quản lý công trình xây dựng chuyên ngành thẩm định báo cáo ĐTM đối với các dự án thuộc thẩm quyền quyết định đầu tư của mình. Phương án 2 là chuyển thẩm quyền thẩm định báo cáo ĐTM cho UBND cấp tỉnh.

Bỏ kế hoạch BVMT, “hậu kiểm” bằng giấy phép môi trường

Theo Dự thảo Luật mới, sẽ bỏ kế hoạch BVMT đối với các dự án ít có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường, vì hiện nay, việc xác nhận kế hoạch BVMT của cơ quan chuyên môn về BVMT cấp tỉnh, ủy ban nhân dân cấp huyện không hiệu quả, hình thức, tốn kém nguồn lực của Nhà nước, xã hội và doanh nghiệp. Việc xác nhận này không kiểm soát được việc đầu tư công trình xử lý chất thải của chủ dự án, cơ sở. Do đó, dự thảo Luật đề xuất bỏ quy định “tiền kiểm” về xác nhận kế hoạch BVMT và thay vào đó là “hậu kiểm” bằng giấy phép môi trường, đồng thời kiểm soát được chất thải phát sinh từ hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ không có dự án bảo đảm đạt quy chuẩn kỹ thuật môi trường và đối tượng này giao UBND cấp huyện cấp.

“Quy định này sẽ hỗ trợ công tác kiểm soát ô nhiễm đối với các cơ sở nhỏ nhưng có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường cao, các cơ sở này sẽ phải có công trình xử lý nước thải tại chỗ theo quy chuẩn kỹ thuật thiết kế xây dựng do Bộ Xây dựng ban hành”, đại diện Tổng cục Môi trường cho hay.

Cũng theo Tổng cục Môi trường, dự thảo Luật mới sẽ bỏ thủ tục phê duyệt báo cáo ĐTM và sửa đổi việc thẩm định báo cáo ĐTM theo hướng báo cáo ĐTM do chủ dự án lập, tự chịu trách nhiệm trước pháp luật. Cơ quan thẩm định chỉ phê duyệt kết quả thẩm định báo cáo ĐTM là căn cứ để cơ quan nhà nước có thẩm quyền thẩm định thiết kế xây dựng, cấp giấy phép xây dựng, cấp giấy phép khai thác khoáng sản,.... Người quyết định đầu tư sẽ tự phê duyệt các nội dung BVMT cùng với phê duyệt dự án đầu tư theo quy định, bảo đảm thống nhất, đồng bộ với pháp luật về đầu tư, xây dựng và phù hợp với thông lệ quốc tế.

Thêm vào đó, dư thảo Luật còn có quy định cơ chế khuyến khích các dự án áp dụng kỹ thuật tốt nhất hiện có (BAT) và áp dụng thực hành môi trường tốt nhất (BEP), cụ thể: các dự án áp dụng BAT được miễn ĐTM, các dự án áp dụng BEP việc thẩm định theo hình thức đơn giản là lấy ý kiến, bảo đảm thông thoáng, đơn giản thủ tục hành chính.