Doanh nghiệp phân bón trong cuộc đua với biến đổi khí hậu

Giảm phát thải là xu hướng tất yếu

Tiến sĩ Phùng Hà, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Phân bón Việt Nam cho biết, sản lượng nông nghiệp toàn cầu sẽ giảm 50% nếu không sử dụng phân bón, nhưng khoảng 2,5% tổng lượng phát thải khí nhà kính lại liên quan đến phân bón. Việc phát thải các khí nhà kính có thể xảy ra trực tiếp trong các hoạt động nông nghiệp như trồng trọt, thu hoạch hoặc gián tiếp trong quá trình sản xuất, vận chuyển nguyên liệu, sản phẩm,...

Chính vì vậy, giảm thiểu phát thải khí nhà kính trong nông nghiệp nói chung và ngành phân bón nói riêng là nhiệm vụ quan trọng để ứng phó với biến đổi khí hậu. Đặc biệt, theo TS. Phùng Hà, giải pháp giảm phát thải khí nhà kính trong ngành phân bón phải bao gồm cả giải pháp trong lĩnh vực sản xuất và sử dụng phân bón.

Để các giải pháp giảm phát thải khí nhà kính trong ngành phân bón đạt hiệu quả, cần sự chung tay giữa các cấp chính quyền từ Trung ương tới địa phương, từ người sản xuất đến người tiêu dùng.

Cam kết mạnh mẽ của Thủ tướng Chính phủ tại Hội nghị thượng đỉnh COP26 về việc Việt Nam quyết tâm đạt mức phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 đã mở ra cho Việt Nam nhiều cơ hội để chuyển đổi các mô hình kinh tế, nâng cao sức khỏe cộng đồng, bảo vệ môi trường và phát triển bền vững. Đối với lĩnh vực phân bón, để góp sức cùng Chính phủ thực hiện mục tiêu trên, các doanh nghiệp đã chuyển đổi mạnh mẽ nhận thức trong sản xuất và sử dụng phân bón, giúp giảm phát thải khí nhà kính và hướng tới một nền nông nghiệp xanh hơn.

Gần đây nhất, ngày 28/3, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 300/QĐ-TTg phê duyệt Kế hoạch hành động quốc gia chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm minh bạch, trách nhiệm và bền vững ở Việt Nam đến năm 2030; trong đó đặt mục tiêu đưa diện tích sản xuất đất nông nghiệp hữu cơ đạt tối thiểu 2,5% so với tổng diện tích đất sản xuất nông nghiệp; lượng phân bón hữu cơ chiếm trên 30% lượng sản xuất cung ứng trên thị trường, gấp hơn 2 lần so với năm 2020. Với định hướng như vậy, việc phát triển các sản phẩm phân bón thế hệ mới, phân bón đa chức năng theo hướng hữu cơ, phân hữu cơ khoáng là giải pháp phù hợp với điều kiện thực tế của Việt Nam hiện nay.

Doanh nghiệp phân bón hướng tới phát triển xanh bền vững

Nhận thức được vai trò và trách nhiệm của mình, Công ty Cổ Phần Phân bón Dầu khí Cà Mau (PVCFC) cho biết, Công ty đã ưu tiên đầu tư phát triển theo xu thế sản xuất xanh bền vững, giảm lượng sử dụng phân bón hóa học trên đồng ruộng đạt mục tiêu giảm bớt lượng khí phát thải nhà kính ra môi trường. PVCFC đã phát triển bộ giải pháp dinh dưỡng tổng hợp với các công nghệ cao như Bio-Coating, Humate, sinh học, phức hợp, phân bón nhả chậm (CRF và SRF), BioMix…để tạo ra các sản phẩm phân bón giúp sản xuất nông nghiệp hiệu quả hơn, nâng cao năng suất và khả năng chống sâu bệnh cho cây trồng, đồng thời giảm phát thải khí nhà kính.

Đặc biệt, PVCFC đã áp dụng công nghệ Bio-Coating để tạo ra các dòng sản phẩm đạm tiết kiệm (N.46 Plus), đạm kích kháng (N46. True), đạm sinh học (N.46 Rich), đạm vi sinh (Urea BiO) giúp nông dân bón ít phân đạm ure hơn từ 15 - 20%, vừa giảm phát thải khí nhà kính vừa tăng hiệu quả kinh tế. Hay sử dụng công nghệ phân bón nhả chậm (CRF và SRF) tạo ra các dòng sản phẩm nhả chậm hoặc phân giải chậm có kiểm soát để giảm thiểu khí phát thải, tiết kiệm và tăng hiệu quả sử dụng…

Với Công ty TNHH MTV Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc (Tập đoàn Hóa chất Việt Nam), Công ty đã áp dụng các giải pháp thay thế và nâng cấp máy móc để sử dụng năng lượng hiệu quả, tiết kiệm và đã đạt được những kết quả đáng khích lệ. Ví dụ, hệ thống methal hóa thay cho hệ thống rửa đồng tiết kiệm được 20% năng lượng; nước tuần hoàn thay cho nước công nghiệp khu 678 tiết kiệm được 78% năng lượng; máy nén tuần hoàn thay cho máy nén H2/N2 tiết kiệm được 33% năng lượng.

Mặc dù nhiều giải pháp để giảm phát thải khí nhà kính trong lĩnh vực phân bón đã được nghiên cứu và đề xuất nhưng khả năng áp dụng và nhân rộng còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố, đặc biệt là khi các doanh nghiệp trong ngành phải tái đầu tư, cấu trúc lại quy trình sản xuất, công nghệ và thiết bị.

Nêu quan điểm về công tác giảm phát thải trong ngành phân bón hiện nay, GS.TS Nguyễn Văn Bộ - chuyên gia nông nghiệp, nguyên Vụ trưởng Vụ KH&CN (Bộ NN&PTNT) cho biết, Hiệp hội Phân bón Việt Nam kiến nghị Chính phủ đồng hành với doanh nghiệp trong thực hiện cam kết trung hòa carbon trên cơ sở có các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp có nguồn lực tài chính để đầu tư lại, cấu trúc lại quy trình sản xuất, công nghệ và thiết bị. Nhất là kiến nghị tháo gỡ khó khăn về Luật về thuế số 71/2014/QH13 (Luật Thuế 71) về thuế VAT đầu vào cho phân bón.

Thiết nghĩ, để hiện thực hoá mục tiêu giảm phát thải trong sản xuất phân bón, Nhà nước cần có chính sách hỗ trợ để giúp các nhà sản xuất chuyển đổi, đầu tư và nhân rộng các công nghệ giảm phát thải khí nhà kính trong sản xuất phân bón và hơn cả đó là các doanh nghiệp phân bón phải cân bằng, hài hòa lợi ích kinh tế, xã hội và môi trường, hướng tới một nền nông nghiệp xanh hơn.