Báo động tình trạng ô nhiễm
Theo kết quả điều tra, trên địa bàn toàn tỉnh có khoảng 14.025 ao. Trong đó, hầu hết nước mặt tại các ao, hồ ở khu vực nông thôn đều bị ô nhiễm về các chỉ số như: DO, BOD5, COD, TSS, Fe, nitrite, photphat, amoni. Không những thế, môi trường nước dưới đất ở khu vực này cũng đang bị ô nhiễm về Fe, mangan, độ cứng, clorrua.
Chất thải chăn nuôi là một trong những nguồn gây ô nhiễm lớn nhất ở địa phương. Tổng khối lượng chất thải chăn nuôi trên địa bàn tỉnh ước tính khoảng 2.175 tấn/ngày. Tuy nhiên, lượng chất thải chăn nuôi được xử lý còn rất hạn chế. khoảng 955 tấn/ngày, đạt 43,9%.
Hàng năm, trên địa bàn tỉnh thải ra môi trường 16.894 kg bao gói thuốc bảo vệ thực vật sau sử dụng. Công tác thu gom, xử hiện nay chưa đảm bảo an toàn, hợp vệ sinh. Phần lớn bao bì thuốc bảo vệ thực vật sau khi thu gom cùng với bao bì phân bón hóa học được đem đốt hoặc được thu gom chung với rác thải sinh hoạt.
Trong hoạt động trồng trọt, ngoài chất thải là các bao bì hóa chất bảo vệ thực vật thì chất thải là rơm rạ, thân các loài cây lương thực sau thu hoạch cũng chiếm tỷ trọng khá lớn. Tại hầu hết các địa phương, các loại chất thải này không được tái sử dụng, thường được đổ thải và đốt ngay trên đồng ruộng, đặc biệt vào những thời điểm mùa thu hoạch, việc đốt tập trung một khối lượng lớn rơm rạ đã gây hiện tượng khói mù, ô nhiễm môi trường không khí cho các vùng lân cận.
Đầu tư và áp dụng đồng bộ các giải pháp
Trước thực trạng trên, trong thời gian qua, nhiều địa phương trong tỉnh đã có những hành động thiết thực để cải thiện môi trường nông thôn. Có thể kể đến như: Các huyện Yên Phong, Lương Tài đã xây dựng một số bể thu gom trên các cánh đồng từ nguồn hỗ trợ của các dự án nông nghiệp; các huyện Quế Võ, Yên Phong, Lương Tài có phong trào thu gom vỏ bao bì thuốc bảo vệ thực vật nhưng do chưa bố trí được kinh phí nên việc thu gom và xử lý còn nhiều hạn chế…
Để giải quyết triệt để bài toàn rác thải nông thôn, trước mắt, tỉnh Bắc Ninh sẽ bố trí lắp đặt các thùng chứa bao gói thuốc bảo vệ thực vật sau sử dụng, sau đó tổ chức thu gom định kỳ 06 tháng/lần để chuyển đến đơn vị có chức năng xử lý. Theo kế hoạch, tổng số thùng chứa cần lắp đặt là 14.376 thùng chứa. Tổng kinh phí cho toàn bộ dự án là 14,376 tỷ đồng.
Bên cạnh đó, UBND các huyện, thị xã, thành phố sẽ tổ chức ký hợp đồng với đơn vị có chức năng xử lý chất thải nguy hại để thu gom trực tiếp từ thùng chứa và vận chuyển đến các Nhà máy xử lý theo quy định với tần suất thu gom tối thiểu 01 lần/6 tháng. Kinh phí vận chuyển, xử lý là 1,455 tỷ đồng.
Song song đó, tỉnh Bắc Ninh đẩy mạnh tuyên truyên, phát động phong trào thu gom rác thải, phế thải làm sạch ruộng đồng, vớt bèo, rác, khơi thông dòng chảy các kênh mương; phát động và duy trì phong trào làm sạch đường làng, ngõ xóm; vận động nhân dân không đốt rơm rạ tại cánh đồng, bờ ruộng.
Đồng thời, tổ chức tập huấn kỹ thuật cho người dân về sử dụng hóa chất bảo vệ thực vật và phân hóa học; áp dụng sản xuất nông sản sạch, nông nghiệp hữu cơ; phổ biến nhân rộng mô hình quản lý dịch hại tổng hợp; tận dụng các loại phế phẩm nông nghiệp để sản xuất phân hữu cơ, sản xuất nấm…
Tiếp đến, tỉnh quy hoạch một số vùng chăn nuôi tập trung nhằm đẩy mạnh phát triển ngành chăn nuôi quy mô trung bình và lớn, đồng thời đảm bảo vệ sinh môi trường; di dời các cơ sở chăn nuôi ra khu chăn nuôi tập trung. Theo đó, các trang trại chăn nuôi phải áp dụng các biện pháp xử lý chất thải đạt yêu cầu của các Quy chuẩn quốc gia về môi trường.
Ngoài ra, công tác cải tạo, xây dựng các ao, hồ sinh thái trong khu dân cư, phát triển cây xanh ở các công trình công cộng được chú trọng; đối với các hồ ao đã có sẵn ở địa phương, cần thường xuyên nạo vét bùn, tiêu diệt các loài côn trùng gây các bệnh truyền nhiễm, thau nước. Xây dựng, cải tạo nâng cấp hệ thống tiêu thoát nước có nắp kín tại các thôn, làng; hệ thống các trạm xử lý nước thải tập trung cho các khu dân cư nông thôn.
Tiếp tục thực hiện xây dựng các công trình cấp nước sạch theo Chương trình mục tiêu quốc gia về nước sạch và VSMT nông thôn. Với mục tiêu 100% dân số của tỉnh phải được sử dụng nước sạch.
Tỉnh sẽ duy trì và nâng cao tiêu chí môi trường đối với các địa phương trong Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới. Chỉnh trang, cải tạo nghĩa trang theo hướng văn minh, hợp vệ sinh, tiết kiệm đất.
