(TN&MT) - Trong những năm gần đây hàng trăm hộ dân sống tại thôn Bèo, xã Vĩnh Long và thôn Thổ Phụ, xã Vĩnh Tiến, Vĩnh Lộc (Thanh Hóa) phản ánh về các bãi tập kết cát trái phét trên địa bàn, làm ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống, sinh hoạt, sản xuất và sức khỏe của người dân. Đặc biệt, xe chở cát quá tải trọng còn băm nát tuyến đê Sông Mã và các cung đường giao thông trong thôn xóm. Không những thế người dân nơi đây còn phải sống trong cảnh ô nhiễm môi trường sinh thái nghiêm trọng từ bụi cát và tiếng ồn.
Tiếp xúc với chúng tôi, người dân sống gần các khu vực bơm hút và tập kết cát đều có cùng chung bức xúc: “Nhiều năm liền chúng tôi luôn phải sống trong cảnh khổ sở vì tình trạng hút và bơm cát với đủ loại tiếng máy nổ xình xịch cả ngày lẫn đêm. Còn hàng ngày cứ từ 3 giờ sáng đến 22 giờ đêm xe thi nhau từ nhiều địa phương khác đến bãi tập kết chở cát chạy tấp nập trên mặt đê cùng các ngã đường trong thôn xóm phải “oằn mình” chịu trận từ những chiếc xe có trọng tải lớn cày xới nên đã xuống cấp nặng nề, nhiều ngôi nhà của các hộ dân sống ngay sát dưới chân đê và khu vực gần bãi tập kết cát bị dư chấn nên tường bị rạn nứt mạnh. Không những thế hàng ngày người dân phải sống trong cảnh ô nhiễm môi trường nghiêm trọng do bụi cát bay mù mịt và tiếng ồn, đặc biệt người già và trẻ em thường mắc các bệnh về suy nhược thần kinh, hô hấp”.
Cát tặc đang múc cát ở bãi tập kết lên xe
Ông Vũ Thế Nhất, chủ bãi cát ở xã Vĩnh Long cho biết: ông được UBND xã và HTX cho thuê 1.288m2 đất, tại thửa số 491, tờ bản đồ địa chính số 18 của xã Vĩnh Long, thuộc nguồn đất 5% công ích của xã trong vòng 20 năm vào mục đích sử dụng trồng cây và hoa màu. Mới đây, gia đình đã được UBND huyện Vĩnh Lộc, cho thuê lại với thời hạn là 50 năm để làm bãi tập kết VLXD, ông đã đầu tư xây dựng tường bao xung quanh cùng kết hợp với diện tích đất vườn của gia đình để làm bãi tập kết cát. Tuy nhiên, khi chúng tôi hỏi về giấy tờ và Bản hợp đồng với huyện về quy hoạch bãi tập kết, thì ông Nhất không hề có bất kỳ một loại giấy tờ nào của các cơ quan chức năng có thẩm quyền cho phép. Điều đáng ngạc nhiên là nguồn cát tập kết về bãi lại không hề có nguồn gốc xuất xứ lấy ở mỏ nào và ở đâu, mà chỉ nói mua từ các tàu thuyền chở cát lưu thông tự do trên sông Bưởi.
Theo ghi nhận của chúng tôi, trên địa bàn thôn Thổ Phụ, xã Vĩnh Tiến có hai hộ là ông Bùi Văn Minh và hộ ông Nguyễn Đức Hiền đã tự đào các rãnh sâu và dài khoảng 20m từ mặt đến chân đê để xây dựng làm đường băng tời cát từ tàu lên mặt đê Sông Mã và đổ trực tiếp lên xe đang chờ sẵn dưới vụng của băng tời. Toàn bộ hệ thống chân và mặt đê đều bị sạt lở, sụt lún, bụi cát bay mù mịt vào nhà cửa, vườn tược các hộ dân sống ngay sát mép chân đê. Đặc biệt tại xóm 3, thôn Bèo, xã Vĩnh Long ngay sát mép Sông Bưởi là bãi tập kết cát của ông Vũ Thế Nhất có diện tích trên 1.500m2 với khối lượng cát khoảng gần 2.000m3, được nằm trong khu vực dân cư đông đúc. Bên lề đường Quốc lộ 45, hàng chục chiếc xe có trọng tải từ 18 – 40 tấn đang chờ lấy cát, tại bãi có một chiếc máy cẩu khổng lồ đang ngạm từng gàu cát đổ lên thùng xe. Cùng với đó, cây cối hoa màu, vườn tược nhà cửa các hộ dân gần bãi một màu bụi cát trắng lốp, đường sá giao thông liên xã, liên thôn đầy những ổ gà ổ voi. Các xe ra vào chở cát không được che bạt rơi vãi ra đường và có thể gây tai nạn cho người tham gia giao thông.
Bãi tập kết cát trái phép như quả núi của cát tặc
Trước thực trạng trên chúng tôi có cuộc trao đổi với ông Lê Văn Tiến, Trưởng phòng TN&MT huyện Vĩnh Lộc, ông cho biết: Vừa qua UBND huyện đã thành lập Đoàn kiểm tra liên ngành đi kiểm tra và lập biên bản xử phạt đối với các bãi tập kết ở xã Vĩnh Long, Vĩnh Tiến và giao UBND xã quản lý, đôn đốc. Do địa bàn rộng nên phòng không thể cử cán bộ chuyên môn đi kiểm tra thường xuyên ở các địa phương được. Đối với bãi cát ở xã Vĩnh Long chúng tôi cũng phải tạo điều kiện để ông Nhất có thời gian vận chuyển và bán hết số cát còn lại trên bãi. Tại xã Vĩnh Tiến, các hộ mua cát bên xã Quý Lộc (Yên Định) đưa về địa phương dùng ròng rọc tời lên và bán trực tiếp cho các xe, khi đoàn đến kiểm tra thì tàu bơm cát chạy ra giữa sông, hiện trường chẳng có phương tiện gì, nên rất khó giải quyết. Hiện, chúng tôi đã quy hoạch đấu giá xong 3 mỏ, thì sẽ có những bãi tập kết cát chính quy và vấn nạn “cát tặc” sẽ được giải quyết triệt để trên địa bàn.
Điều lạ lùng là các điểm tập kết cát trái phép trên đã có nhiều đoàn kiểm tra từ xã đến huyện nhưng vẫn không giải tỏa được và ngược lại ngày càng có quy mô lớn hơn. Dư luận đặt ra câu hỏi: Có hay không việc chính quyền địa phương “làm ngơ” cho “cát tặc” hoạt động trên địa bàn trong suốt một thời gian dài? Đề nghị UBND tỉnh Thanh Hóa sớm chỉ đạo các ban, ngành chức năng vào cuộc kiểm tra, làm rõ để người dân nơi đây có cuộc sống ổn định và yên tâm sản xuất.
Bài và ảnh: Anh Sơn – Thu Thủy
.jpg "Chủ động, sáng tạo, ứng dụng khoa học tạo nền tảng cho sự phát triển")
