TP.Hồ Chí Minh: Áp dụng cơ chế đặc thù khi thu hồi đất

HĐND TP.HCM vừa dự thảo Nghị quyết quy định trình tự về điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm xác minh nguồn gốc đất, tài sản gắn liền với đất trước khi cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành thông báo thu hồi đất để thực hiện dự án trên địa bàn thành phố.

Cụ thể hóa Nghị quyết 98

Nghị quyết này của HĐND TP.HCM nhằm cụ thể hóa Nghị quyết 98/2023/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM trong lĩnh vực đất đai trên địa bàn thành phố.

Nghị quyết áp dụng đối với cơ quan nhà nước, tổ chức, cá nhân có liên quan đến việc thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư các dự án xây dựng, gồm: khu công nghiệp, khu công nghệ cao, kết cấu hạ tầng kỹ thuật cấp quốc gia, địa phương, giao thông, khu văn hóa, thể thao, vui chơi giải trí cộng đồng... thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất theo quy định của pháp luật về đất đai có quy mô từ 300ha trở lên hoặc có từ 1.000 hộ gia đình, cá nhân, tổ chức bị thu hồi đất.

Nghị quyết còn áp dụng với các dự án đầu tư công độc lập nhằm thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Đó là các dự án đầu tư theo đồ án thiết kế đô thị riêng, đồ án quy hoạch đô thị vùng phụ cận các nhà ga thuộc các tuyến đường sắt được cấp có thẩm quyền phê duyệt; vùng phụ cận các nút giao thông dọc tuyến đường vành đai 3 thuộc địa phận thành phố để thu hồi đất, chỉnh trang, phát triển đô thị; thực hiện tái định cư, tạo quỹ đất để đấu giá lựa chọn nhà đầu tư các dự án đầu tư phát triển đô thị, thương mại, dịch vụ theo quy định của pháp luật.

Về trình tự, thời gian xây dựng kế hoạch điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm, dự thảo Nghị quyết quy định rõ trong thời hạn không quá 10 ngày kể từ ngày có quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư, danh mục dự án được HĐND TP.HCM thông qua, chủ đầu tư dự án có trách nhiệm bàn giao ranh giới, mốc giới vị trí khu vực thu hồi đất để thực hiện dự án trên thực địa cho phòng TN&MT, UBND phường, xã, thị trấn và Tổ chức thực hiện nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ và tái định cư.

Trong thời hạn không quá 5 ngày kể từ ngày chủ đầu tư dự án thực hiện bàn giao ranh giới, mốc giới, phòng TN&MT phải chủ trì, phối hợp với Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, UBND phường, xã, thị trấn và các cơ quan có liên quan tham mưu UBND các quận, huyện, TP. Thủ Đức ban hành kế hoạch điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm. Còn UBND xã, phường, thị trấn có trách nhiệm xác nhận nguồn gốc, tình trạng pháp lý nhà đất và tài sản gắn liền với đất.

Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư chủ trì, phối hợp với UBND cấp xã niêm yết thông tin về chủ trương thực hiện dự án và kế hoạch điều tra, khảo sát, kiểm đếm. Đồng thời, UBND xã, phường, thị trấn có trách nhiệm chủ trì, phối hợp với phòng TN&MT, Tổ chức chức làm nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.
Trong khi đó, Ủy ban MTTQ Việt Nam và các đoàn thể cấp xã có trách nhiệm thực hiện niêm yết công khai các văn bản chấp thuận chủ trương đầu tư của cơ quan nhà nước có thẩm quyền; kế hoạch điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm tại trụ sở UBND phường, xã, thị trấn và các địa điểm sinh hoạt chung của khu dân cư nơi có đất bị thu hồi.

Đồng thời, tổ chức họp phổ biến đến người dân địa phương trong khu vực có đất bị thu hồi để thông báo công khai các văn bản chấp thuận chủ trương đầu tư của cơ quan nhà nước có thẩm quyền và kế hoạch điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm của dự án.

Theo đánh giá chung, việc triển khai công tác điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm, xác minh nguồn gốc đất, tài sản gắn liền với đất trước khi cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền ban hành thông báo thu hồi đất... sẽ góp phần rút ngắn thời gian thực hiện công tác giải phóng mặt bằng, sớm đưa dự án vào triển khai thực hiện.

Thí điểm triển khai tại 6 dự án lớn

Theo dự thảo Nghị quyết của HĐND TP.HCM, sẽ có 6 dự án thực hiện trình tự, thủ tục việc điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm, xác minh nguồn gốc đất, tài sản gắn liền với đất trước khi cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền ban hành thông báo thu hồi đất.

Thứ nhất, Dự án nạo vét, cải tạo môi trường xây dựng hạ tầng kỹ thuật rạch Xuyên Tâm (từ kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè đến sông Vàm Thuật) qua địa bàn 2 quận Bình Thạnh và quận Gò Vấp. Dự án có quy mô hơn 15,88ha và có 1.880 trường hợp bị ảnh hưởng.
Thứ hai, dự án Khu đô thị Bình Quới - Thanh Đa, quận Bình Thạnh. Dự án có quy mô 426,93ha và có 4.579 trường hợp bị ảnh hưởng.
Thứ ba, dự án Công viên Khoa học Công nghệ TP.HCM trên địa bàn TP. Thủ Đức, quy mô 302,908ha và có 866 trường hợp bị ảnh hưởng.

Thứ tư, dự án Khu công viên - hồ điều tiết - Khu dân cư Tam Phú tại các phường: Tam Phú, Tam Bình và Hiệp Bình Chánh, TP. Thủ Đức, quy mô hơn 185,61ha và có 3.717 trường hợp bị ảnh hưởng.

Thứ năm, Dự án nạo vét, cải tạo môi trường xây dựng hạ tầng kỹ thuật bờ bắc kênh Đôi, trên địa bàn quận 8, quy mô dự án hơn 6,25ha và có 1.017 trường hợp bị ảnh hưởng.

Thứ sáu, Dự án chỉnh trang đô thị, di dời và tái định cư, cải thiện điều kiện sống cho các hộ dân sống trên và ven bờ nam kênh Đôi, quy mô hơn 35,85ha, có 5.055 trường hợp bị ảnh hưởng.