Thuận Châu – Sơn La: Bãi rác hơn 20 năm tuổi "hành" dân

Khói đốt rác tại đây xả thẳng vào môi trường không khí quanh năm.

Bãi rác... nằm đầu nguồn nước

Theo ghi nhận của PV tại khu vực xử lý chất thải, việc xử lý rác tại đây chỉ bằng hình thức chôn lấp và đốt thủ công. Rác thải được tập kết tại khu vực trên dốc, mỗi khi đốt, khói đều xả thẳng ra môi trường.

Ông Lê Xuân Hồng, bản Bỉa, xã Phổng Lăng, nhà gần khu xử lý rác cho biết: Mỗi khi trời nắng thì ruồi, muỗi, nhặng rất nhiều. Có hôm tôi để đĩa xôi ở ngoài không đậy, lúc sau là không ăn được nữa vì ruồi bám đầy. Khói đốt rác thì xả thẳng lên trời, nhưng mỗi khi có gió thổi thì mùi khét và khói lại tạt xuống khu dân cư, ảnh hưởng lớn tới đời sống sinh hoạt của nhân dân.

“Thời gian đầu, tại đây còn có rào chắn rác nhưng sau khi mất trộm thì không được đầu tư xây dựng lại. Chính vì thế, mỗi trận mưa lũ thì rác còn bị cuốn theo nước tràn ra đầy đường 6 và tràn cả vào nhà dân” – ông Hồng nói.

Ông Cà Văn Chiến, trưởng bản Bỉa, xã Phổng Lăng cho biết thêm: Mỗi ngày có khoảng 4-5 chuyến xe rác vào đổ tại đây. Không chỉ thu gom rác thải ở thị trấn, nơi đây còn xử lý rác một số bản gần đây thuộc xã Chiềng Ly, Chiềng Bôm, và gần đây rác ở xã Chiềng Pấc cũng được thu gom lên đổ tại đây.

Tình trạng ô nhiễm đã diễn ra nhiều năm nay, do công tác xử lý rác không tốt. Nhiều khi, mùi hôi thối bay đến tận bản. Mỗi lần đốt rác thì lửa cháy âm ỉ vài ngày liền nên khói đốt rác gần như có quanh năm. Bản đã có kiến nghị lên chính quyền xã nhưng chưa được giải quyết vì không thuộc thẩm quyền của xã.

Không chỉ thế, tìm hiểu thêm, chúng tôi được biết, bãi rác này nằm ngay đầu nguồn nước cung cấp cho thị trấn Thuận Châu, gây nguy cơ ô nhiễm cao về chất lượng nguồn nước sinh hoạt. Nhiều người dân nơi đây rất lo lắng về chất lượng nước, nên đã tích nước mưa để sử dụng thay vì dùng nước đô thị.   

Rác thải không được phân loại, chỉ tập kết, chôn lấp và đốt thủ công.

Tiếp tục sống chung với ô nhiễm

Trao đổi với PV, ông Nguyễn Văn Thắng, Trưởng phòng TN&MT huyện Thuận Châu cho biết: Khu xử lý chất thải rắn hiện nay có diện tích khoảng 2ha. Từ năm 1995, huyện Thuận Châu đã giao cho Đội Môi trường đô thị huyện Thuận Châu xử lý. Tại thời điểm đó, yêu cầu bảo vệ môi trường chưa được quan tâm, nên công tác xử lý rác còn nhiều hạn chế. Theo báo cáo từ Đội Môi trường đô thị huyện, mỗi ngày tại đây phát sinh khoảng 40m3 rác thải, chủ yếu là rác thải sinh hoạt hữu cơ.

“Huyện có nắm được tình trạng ô nhiễm và có quy hoạch xây dựng bãi rác mới từ năm 2013, nhưng từ đó đến năm 2015, thiếu vốn để triển khai. Huyện đã kiến nghị UBND tỉnh và các sở, ban, ngành bố trí kinh phí để chuyển bãi rác sang khu vực mới, không làm ảnh hưởng đến môi trường và chất lượng nước. Về nguy cơ ô nhiễm nguồn nước sinh hoạt, hàng năm, huyện đều đề xuất lên tỉnh tiến hành quan trắc 2 lần/năm, kết quả cho thấy các chỉ tiêu đều trong giới hạn cho phép” – ông Thắng thông tin thêm.

Khu vực xử lý rác thải nằm ngay đầu nguồn cung cấp nước sinh hoạt cho thị trấn Thuận Châu

Tháng 3/2016, UBND huyện Thuận Châu đã phê duyệt dự án đầu tư xây dựng công trình Khu chôn lấp và xử lý chất thải rắn, huyện Thuận Châu (giai đoạn 1), do Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện là chủ đầu tư, tại xã Púng Tra, huyện Thuận Châu. Tháng 6/2016, Chi nhánh Trung tâm Phát triển Quỹ đất huyện Thuận Châu đã tiến hành giải phóng mặt bằng. Dự kiến, trong tháng 10 sẽ hoàn thành, để bàn giao cho chủ đầu tư tiến hành xây dựng.

Trong giai đoạn 1, sẽ tiến hành san nền, xử lý chống thấm khu chôn lấp chất thải rắn (khu 1) diện tích 2,3ha, gồm 5 ô chôn lấp rác có diện tích trung bình khoảng 4.500m2. Xây dựng đập chắn rác chiều dài 222,91m; hệ thống thoát nước mắt, thu gom nước rỉ rác; hệ thống xử lý nước rỉ rác; 2 giếng quan trắc; xây dựng hệ thóng cáp điện và trạm hạ áp.

Tổng chi phí đầu tư dự án là 20 tỷ đồng, nguồn vốn từ ngân sách tỉnh. Thời gian thực hiện dự án trong 2 năm 2016-2017. Khu vực bãi rác mới cách khu dân cư khoảng 250m. Với bãi rác cũ, Chi cục Bảo vệ môi trường tỉnh Sơn La đã tiến hành kiểm tra, có đề án đóng cửa bãi rác. Tuy nhiên, trong thời gian chờ đợi xây dựng khu chôn lấp và xử lý chất thải rắn này, việc xử lý rác thải vẫn diễn ra tại đây. Như vậy, người dân Thuận Châu vẫn phải “tạm” chấp nhận sống chung cùng ô nhiễm.

Thiết nghĩ, để sớm trả lại môi trường sống trong sạch cho người dân, UBND huyện Thuận Châu cần tập trung các nguồn lực, đảm bảo và đẩy nhanh tiến độ thi công Dự án. Đặc biệt, cần lựa chọn công nghệ xử lý phù hợp, tránh tái diễn ô nhiễm môi trường như hiện nay. Bên cạnh đó, người dân bản Bỉa mong muốn, chính quyền địa phương sẽ có phương án phù hợp, cải tạo lại đất đai khu vực bãi rác cũ sau khi đóng cửa để người dân tận dụng làm đất sản xuất.

Bài & ảnh: Nguyễn Nga