Mùa bão 2020: Góc nhìn chuyên gia

Đó là nhận định của ông Lê Thanh Hải, Thư ký Hội Khí tượng Thủy văn, nguyên Phó Tổng cục trưởng Tổng cục KTTV về tình hình mùa mưa bão năm nay.

Bão nhiều về số lượng, dồn dập vào cuối mùa

Ông Lê Thanh Hải cho biết, do đòi hỏi của thực tế, của các cấp chỉ đạo, chỉ huy, phát triển kinh tế xã hội, an ninh quốc phòng, dù chưa thể thật gần đúng hay thật sát với quá trình hoạt động của cả mùa bão, hàng năm tháng 4, tháng 5, chúng ta vẫn phải có một nhận định sơ bộ, dự báo xa hay dự báo sơ bộ có tính tham khảo để lập kế hoạch cho công tác phòng chống thiên tai trong cả một mùa mưa bão kéo dài.

Năm 2020 sẽ có khoảng 5-6 cơn bão ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền nước ta. Ảnh minh họa

Năm 2020, Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn quốc gia (Tổng cục KTTV Việt Nam) đã đưa ra các nhận định sơ bộ về số lượng các cơn bão trong mùa bão năm nay trên biển Đông nói riêng và khu vực bão Tây bắc Thái Bình Dương nói chung.

Theo một số cơ quan dự báo trong khu vực như Hoa Kỳ, Nhật Bản, Philippin… mùa bão năm nay ở toàn bộ các khu vực ở bắc Bán cầu đều nhiều hơn so với trung bình hàng năm. Cụ thể, ở khu vực bão Tây bắc Thái Bình Dương, mùa bão năm 2020 sẽ có tổng 24 cơn (không kể áp thấp nhiệt đới), trong đó có 15 cơn bão mạnh từ cấp 11 trở lên và trong số các cơn bão mạnh này có khoảng 10 cơn đạt cấp 13-14 trở lên.

Năm nay, tháng 3 và tháng 4 chưa có cơn bão nào, như vậy là mùa bão sẽ xuất hiện muộn. Dự kiến đến giữa tháng 5 mới có cơn bão đầu tiên ở ngoài khơi đông nam Philippin và không đi vào biển Đông. Trong tháng 5, trung bình chỉ có 1 cơn, nhưng bão thường mạnh, di chuyển phức tạp và gây thiệt hại lớn trong biển Đông như năm 1989 và 2006.

“Ngoài mùa bão xuất hiện muộn, mùa bão năm nay đang trùng với thời kỳ ENSO trung tính nghiêng về pha lạnh và trước cuối năm có thể chuyển sang La Nina, nên mùa bão có thể nhiều về số lượng, mạnh về cường độ và dồn dập vào cuối mùa từ tháng 10 đến tháng 12”, chuyên gia Lê Thanh Hải nhận định.

Nguy cơ có bão mạnh và rất mạnh

Theo ông Lê Thanh Hải, thông thường, bão trong biển Đông chiếm khoảng 40% số lượng bão ở khu vực Tây bắc Thái Bình Dương. Do vậy, cũng như các dự báo sơ bộ trước đây, mùa bão năm nay sẽ có thể có thêm khoảng 11 – 13 cơn bão nữa, trong đó có khoảng 5 – 6 cơn bão mạnh trên cấp 11 - 12 và 4 cơn mạnh trên cấp 13 – 14 và có thể có 1 – 2 siêu bão cấp 15 trở lên.

Tuy nhiên, nói đến mùa bão năm 2020 thường từ tháng 4, tháng 5 đến tháng 12 mà không tính đến  các cơn bão tháng 1 và tháng  bởi đó là những cơn rớt lại của mùa bão năm ngoái vẫn đưa vào thống kê tổng cơn bão năm nay. Ngoài ra, còn phải thêm vào từ 2 đến 4 áp thấp nhiệt đới hoạt động trên biển Đông nữa.

Ông Hải cũng lưu ý, đối với bão ảnh hưởng trực tiếp đến Việt Nam chúng ta, tức là vùng mắt bão hay vùng trung tâm áp thấp nhiệt đới đi vào đất liền nước ta thường chiếm một nửa số lượng trên biển. Mùa bão năm nay, theo dự báo xa sẽ có khoảng 5 – 6 cơn, trong đó bão mạnh là 2 – 3 cơn, rất mạnh 1 – 2 cơn, 2 – 3 áp thấp nhiệt đới nữa và cần phải đề phòng có thể có cả 1 cơn siêu bão sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến vùng biển, quần đảo, đảo và đất liền Việt Nam.

Tất nhiên, tổng số các cơn bão trên biển Đông đều ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến các quần đảo, vùng biển thuộc quyền và có quyền chủ quyền của Việt Nam trên biển Đông hoặc ảnh hưởng gián tiếp gây ra mưa lớn, lũ lớn, gió mạnh cho các vùng miền tùy từ cơn, từ hình thái khí quyển cụ thể.

Chuyên gia KTTV nhận định, mùa bão năm nay sẽ đến muộn và kéo dài đến tận cuối tháng 12. Bão có thể đến tháng 6 mới xuất hiện cơn bão đầu mùa trên biển Đông và từ tháng 7 trở đi bão mới ảnh hưởng trực tiếp. Mùa bão sẽ dồn dập vào cuối mùa, tháng 10, tháng 11 và kéo dài sang cả tháng 12.

“Nguy cơ có bão mạnh và rất mạnh là tương đối nhiều từ tháng 8 đến tháng 11. Hai năm liên tiếp 2012 và 2013 trên biển Đông đã xuất hiện siêu bão, sau đấy ít gặp lại thì mùa bão năm nay cần đề phòng, cảnh giác cao với sự xuất hiện trở lại của siêu bão trong mùa bão năm nay”, chuyên gia Lê Thanh Hải cảnh báo.

Mặc dù vậy, ông Hải cho rằng, đây mới chỉ là những nhận định sơ bộ ban đầu, những dự báo xa đầu tiên, chúng ta cần phải cập nhật lại thường xuyên qua từng tháng, cần theo dõi liên tục từ ngày, từng giờ sự hình thành, phát triển, hoạt động của từng cơn bão hay áp thấp nhiệt đới và tác động hay ảnh hưởng của nó thì mới giảm thiểu các thiệt hại.

Gần đây do ảnh hưởng của dịch bệnh toàn cầu và suy thoái kinh tế, phát thải khí gây hiệu ứng nhà kính đang giảm đi rõ rệt, lỗ hổng tầng ô-zôn ở 2 cực đã giảm đi rõ rệt… Tổ chức Khí tượng Thế giới vẫn đang cảnh báo xu thế nóng lên toàn cầu và biến đổi khí hậu vẫn tiếp tục một cách rõ rệt và ít nghi ngờ nhất.

“Năm 2020 tiếp tục sẽ là năm nóng, thiên tai ngày càng gia tăng và càng khốc liệt hơn nữa. Chưa thấy bất cứ dấu hiệu nào cho thấy khí quyển Trái đất đang được “hàn gắn” hay cải thiện trở lại”, ông Hải nhấn mạnh.