Lý Sơn - Xây dựng thương hiệu biển từ sự khác biệt

Khai thác nét đẹp văn hóa đảo

Nằm trong dải đất duyên hải miền Trung, Quảng Ngãi có hơn 130km bờ biển, với nhiều thắng cảnh đẹp, có giá trị trong việc khai thác phục vụ phát triển du lịch. Đặc biệt, Lý Sơn là huyện đảo duy nhất của tỉnh, diện tích hơn 10 km2, nằm cách đất liền 14 hải lý về hướng Đông. Huyện đảo Lý Sơn có điều kiện tự nhiên tương đồng với đảo Jeju, Hàn Quốc - là điểm đến hấp dẫn du khách trên toàn thế giới, mỗi năm thu hút hàng triệu khách du lịch.

Trên đảo có nhiều di tích, thắng cảnh nổi tiếng như: Chùa Hang, chùa Đục, đình làng An Hải, đình làng An Vĩnh, Âm Linh Tự, Bảo tàng đội Hoàng Sa kiêm quản Bắc Hải và 2 miệng núi lửa là Giếng Tiền và Thới Lới... Ngoài ra, Lý Sơn còn có các lễ hội dân gian thu hút sự tham gia của đông đảo dân chúng như: Hội đua thuyền tứ linh, lễ hội đình An Hải, hội dồi bòng… Ngoài ra, du khách còn biết đến Lý Sơn như một “Vương quốc tỏi”, nổi tiếng với loại tỏi ngon nhất Việt Nam, đã được Cục Sở hữu trí tuệ Bộ Khoa học và Công nghệ công nhận là sản phẩm đạt tiêu chuẩn Thương hiệu Quốc gia.

Song, cũng cần nghiêm túc nhìn nhận rằng, tuy phong phú về tài nguyên du lịch, nhưng sản phẩm du lịch Lý Sơn trong những năm qua còn hạn chế về số lượng và chất lượng. Chỉ mới khai thác được phần nhỏ nguồn tài nguyên du lịch với các loại hình tham quan chưa hấp dẫn, các chương trình, sản phẩm còn khá khiêm tốn. Chất lượng phục vụ chỉ ở mức trung bình, đội ngũ phục vụ chưa đạt tính chuyên nghiệp cao.

Tuần lễ biển và hải đảo 2015 được tổ chức tại Quảng Ngãi cũng là một cơ hội tốt để địa phương quảng bá hình ảnh, khai thác du lịch đảo Lý Sơn. Ảnh: MH

Vấn đề được đặt ra ở đây là làm cách nào để khắc phục được những hạn chế trên, xây dựng sản phẩm du lịch tại Lý Sơn với sự đa dạng về loại hình và phải có những loại hình du lịch đặc trưng, chuyên biệt không bị trùng lặp với những nơi khác. Việc xây dựng thương hiệu du lịch biển đảo Lý Sơn ngoài việc thực hiện đa dạng và đồng bộ các giải pháp và phát huy các sản phẩm du lịch gắn với thiên nhiên, theo ông Nguyễn Phúc Nhân - Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Quảng Ngãi, cần khai thác ở Lý Sơn nét đặc trưng của đảo là sản phẩm du lịch về đời sống văn hóa lễ hội, các di tích lịch sử gắn liền với sự hình thành và phát triển của đảo mà chỉ duy nhất có ở nơi đây. Trong số đó, Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa là một lễ hội tiêu biểu, hết sức độc đáo, thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn và ghi nhớ công ơn những hùng binh thuộc hải đội Hoàng Sa kiêm quản Trường Sa từ nhiều thế kỷ trước. Hiện tại, Lễ đã được tổ chức quy mô, được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia, ngày càng thu hút nhiều lượt khách đến tham quan và tìm hiểu về lễ hội. Khu văn hóa lễ hội với các hệ thống di tích vật thể, phi vật thể mà phần nhiều liên quan đến đội Hùng binh Hoàng Sa - Trường Sa năm xưa - như một bảo tàng sống, có sức thu hút mạnh mẽ. Lý Sơn là đảo được kiến tạo từ hoạt động phun trào của núi lửa cách đây hàng triệu năm về trước. Trên đảo còn dấu tích của 2 miệng núi lửa là Giếng Tiền và Thới Lới, vì vậy, cần tập trung vào việc khai thác các giá trị thẩm mỹ, địa chất, địa mạo để xây dựng nên sản phẩm du lịch mới, khác biệt phục vụ loại hình du lịch tham quan và nghiên cứu khoa học. Đây được xem là yếu tố khác biệt, hấp dẫn về văn hóa rất cần quan tâm khai thác.

Phát triển kinh tế đi đôi bảo vệ môi trường

Song theo các chuyên gia kinh tế,  để Du lịch đảo Lý Sơn phát triển đồng bộ, phát huy được thế mạnh và tạo sự khác biệt, công tác quy hoạch cần phải được chú trọng và sớm được phê duyệt, nhằm tạo cơ sở pháp lý để thu hút nhà đầu tư cũng như triển khai thực hiện. Quy hoạch cần phải kết hợp một cách hài hòa giữa yếu tố tự nhiên, văn hóa bản địa với sự tiện nghi, hiện đại. Quy hoạch cũng cần mang tới cho du khách không gian du lịch hấp dẫn nhưng phải tạo môi trường sinh thái bền vững, có bản sắc riêng, mang đến chất lượng dịch vụ du lịch tốt.

Đồng thời, địa phương cũng cần đầu tư phát triển hệ thống giao thông gắn với phát triển du lịch. Về đường bộ, ngoài việc nâng cấp các tuyến đường đã có, cần xây dựng thêm các tuyến đường mới, trong đó chú ý ưu tiên các tuyến kết nối quần thể di tích cũng như các điểm tham quan nhằm đáp ứng cho nhu cầu đi lại của du khách một cách thuận lợi. Đầu tư hệ thống cơ sở hạ tầng, cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ du lịch tương thích với tốc độ phát triển du lịch. Đặc biệt trong giai đoạn trước mắt cần tập trung đầu tư vào điểm ăn uống, nghỉ ngơi đạt chất lượng; đầu tư vào đội xe vận chuyển khách du lịch đảm bảo phục vụ tốt khách du lịch và thân thiện với môi trường.

Trong vài năm tới, khi hoạt động du lịch trên đảo Lý Sơn phát triển, lượng rác thải sẽ nhiều và khó kiểm soát hơn. Vì vậy, để giảm thiểu tác động đến môi trường, tạo không gian du lịch an toàn, trong lành… ngay từ bây giờ địa phương cần phải thực hiện đồng bộ các biện pháp bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, giảm ô nhiễm, bảo tồn đa dạng sinh học, hệ sinh thái và cảnh quan tự nhiên; trồng thêm nhiều cây xanh trên đảo. Đặc biệt cần tôn trọng và giữ gìn cảnh quan chung của đảo, hạn chế tối đa việc đầu tư, xây dựng, bê tông hóa làm ảnh hưởng đến di tích, cảnh quan. Bên cạnh đó, cần đầu tư các trang thiết bị tại bến cảng, phương tiện vận chuyển, xây dựng công trình nhằm bảo vệ tính mạng, tài sản cho khách du lịch, tạo ấn tượng về điểm đến an toàn, thân thiện trong mắt du khách.

Kim Liên