Đề nghị sửa đổi quy định về thu hồi đất và thuê đất

Làm rõ quy định về thu hồi đất

Theo đó, tại Khoản 1 Điều 64 Luật Đất đai quy định thu hồi đất đối với 9 trường hợp vi phạm pháp luật về đất đai, nhưng chỉ có 2 trường hợp (chuyển mục đích trái phép, không thực hiện nghĩa vụ với nhà nước) sẽ bị xử phạt hành chính, nếu không chấp hành mới bị thu hồi; 7 trường hợp còn lại không đề cập đến điều kiện phải xử phạt hành chính, nghĩa là sẽ bị thu hồi đất luôn. Do đó, cần xem xét lại các quy định tại Khoản 1 Điều 64 cho phù hợp, tạo sự công bằng về chính sách đối với các đối tượng sử dụng đất.

Bên cạnh đó, tại điểm g Khoản 1 Điều 64 Luật Đất đai quy định nội dung “không thực hiện nghĩa vụ đối với Nhà nước” là chưa rõ bao gồm những nghĩa vụ cụ thể gì (nghĩa vụ về tuân thủ quy hoạch, tuân thủ thiết kế xây dựng, nộp tiền thuê đất và các nghĩa về tài chính khác với Nhà nước...)

Tại điểm i, một số nội dung cần làm rõ, cụ thể: về phạm vi điều chỉnh của điểm i chỉ bao gồm trường hợp “đất được Nhà nước giao, cho thuê để thực hiện dự án đầu tư”. Như vậy, quy định này sẽ không áp dụng đối với trường hợp được Nhà nước cho phép chuyển mục đích sử dụng đất hoặc được công nhận quyền sử dụng đất, dẫn đến sự không công bằng đối với các đối tượng sử dụng đất.

Trường hợp “không sử dụng đất trong thời hạn 12 tháng liên tục” hoặc “chậm tiến độ sử dụng đất 24 tháng” đối với một phần diện tích của dự án thì sẽ bị xử lý thu hồi toàn bộ diện tích đất hay chỉ xử lý đối với phần diện tích có vi phạm? Bên cạnh đó, hành vi “không sử dụng đất trong thời hạn 12 tháng liên tục” được hiểu là trường hợp “không sử dụng 12 tháng liên tục từ khi được cấp phép xây dựng” hay “đã xây dựng một số hạng mục như tường rào, nhà bảo vệ... hoặc đã đưa đất vào sử dụng rồi nhưng sau đó lại bỏ hoang không sử dụng đất trong 12 tháng liên tục”?

Ngoài ra, trường hợp dự án có một phần diện tích đã hoàn thành xây dựng công trình đưa vào hoạt động, nhưng có một phần diện tích chưa xây dựng công trình (mà phần diện tích này vừa không sử dụng liên tục trong 12 tháng, vừa chậm tiến độ 24 tháng) thì hành vi vi phạm sẽ được xác định theo loại nào: hành vi không sử dụng đất đối với riêng phần diện tích chưa xây dựng hay hành vi chậm tiến độ đối với cả dự án?

Chuyển đổi hình thức hoạt động có chuyển đổi quy định thuê đất, giao đất?

Một vấn đề khác được Bộ Khoa học và Công nghệ chỉ ra là về quy định chuyển từ giao đất sang thuê đất, Khoản 2 Điều 60 Luật Đất đai 2013 quy định người sử dụng đất từ giao đất sang thuộc trường hợp thuê đất theo quy định của Luật này nhưng đã thuê đất được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành (ngày 1/7/2014) thì phải chuyển sang thuê đất kể từ ngày Luật này có hiệu lực thi hành và nộp tiền thuê đất.

Tuy nhiên, pháp luật về đất đai hiện không quy định trường hợp người sử dụng đất đã được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng theo quy định của Luật Đất đai 2013 (giao đất sau ngày 1/7/2014) nhưng trong quá trình hoạt động có sự điều chỉnh, chuyển đổi hình thức tổ chức hoạt động sang hình thức mà thuộc trường hợp phải thuê đất thì có phải chuyển sang thuê đất và nộp tiền thuê đất hay không?

Ví dụ: Một tổ chức sự nghiệp công lập chưa tự chủ tài chính đã được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất theo quy định tổ chức này chuyển sang mô hình hoạt động là “tổ chức sự nghiệp công lập tự chủ tài chính” hoặc “tổ chức kinh tế” thì có phải chuyển sang thuê đất và nộp tiền thuê đất giống như các đối tượng quy định tại điểm a Khoản 1 Điều 56 Luật Đất đai hay không hay vẫn được tiếp tục thực hiện Quyết định giao đất không thu tiền sử dụng đất đã ban hành?

Ngoài ra, Luật Đất đai và các văn bản hướng dẫn thi hành chưa quy định cụ thể về chính sách ưu đãi và thu tiền thuê đất đối với trường hợp chuyển đổi sang hình thức thuê đất quy định tại Khoản 2 Điều 60 Luật Đất đai, cụ thể người sử dụng đất có được miễn, giảm tiền thuê đất theo quy định của pháp luật về đất đai hiện hành hay không và thời gian tính miễn, giảm tiền thuê đất được tính từ thời điểm được giao đất không thu tiền sử dụng đất hay từ thời điểm chuyển sang thuê đất?