Đà Nẵng: Đất nông nghiệp bị bồi lấp do khai thác đất, đá

Trao đổi với PV, ông Lê Văn Tuân - Trưởng thôn Phước Thuận cho hay: Từ năm 2010 đến nay, hơn 20 ha ruộng màu mỡ, nuôi sống cả thôn đã bị bồi lấp, trở nên khô cằn, không thể nào trồng được bất cứ cây gì.

“Ở nông thôn mà chẳng nhà nào nuôi nổi một con heo, không trồng được cây rau nào cho heo ăn, nguồn nước cạn kiệt hết” - ông Tuân than thở.

Hơn 10 năm nay, người dân thôn Phước Thuận (xã Hòa Nhơn, huyện Hòa Vang, TP. Đà Nẵng) phải chịu cảnh nắng bụi mưa bùn bởi tình trạng khai thác đất, đá diễn ra rầm rộ bao quanh thôn

Qua tìm hiểu chúng tôi được biết, trước đây nguồn nước tưới tiêu cho cánh đồng của thôn, nhờ vào hơn mười mó nước trên khe núi như hố Trầu, hố Bạc, hố Riều. Tuy nhiên, trong 10 năm qua, các mỏ khai thác đất đá, đã cắt ngang mạch nước, lấp kín dòng chảy, cả thôn đã trở thành “sa mạc hóa”. “Ngay nguồn nước sinh hoạt cũng khan hiếm, thôn đã có đường ống nước máy kéo về, nhưng chỉ cung cấp được khoảng 70 hộ, mà cũng lúc có lúc không” - ông Tuân cho biết thêm.

Nguồn nước thiên nhiên bị bồi lấp, người dân đóng giếng, đào giếng cũng khó khăn, bởi nguồn nước ngầm cũng cạn kiệt. “Thôn Phước Thuận nằm sát chân núi, nhưng trong vòng mấy năm qua, các khe, rãnh thoát nước bị bồi lấp, bây giờ mùa mưa đến, nước ứ đọng trong thôn, lại xảy ra tình trạng ngập lụt. Đây thực sự là một bài toán khó giải với ngành chức năng khi thôn Phước Thuận nằm tận trên núi.

Ông Nguyễn Tấn Phát - Chủ tịch UBND xã Hòa Nhơn cho biết: “Thành phố cấp phép cho doanh nghiệp khai thác mỏ, Sở TN-MT quản lý, nhưng xảy ra vấn đề về môi trường, ảnh hưởng đời sống dân sinh lại quy trách nhiệm cho cán bộ cơ sở. Hòa Nhơn là trung tâm của các mỏ khai thác đất,  khai thác, chế biến đá ở Đà Nẵng, chỉ riêng khu vực thôn Phước Thuận đã có hơn 10 mỏ đất, đá”.

Người dân thôn Phước Thuận đã nhiều lần chặn xe gây ô nhiễm môi trường do vận chuyển đất, đá

Cũng theo ông Phát, theo Đề án đóng của mỏ của UBND TP. Đà Nẵng đợt này, Hòa Nhơn có 7 mỏ tại thôn Phước Thuận phải đóng cửa, tiến hành cải tạo phục hồi môi trường. Tuy nhiên, theo đánh giá hiện nay, khó có thể phục hồi lại hệ sinh thái ban đầu tại các khu vực khai thác mỏ. Hậu quả trước mắt là đời sống dân sinh đang bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Ông Phát cho biết thêm, từ năm 2010 đến nay, toàn xã có hơn 50 ha đất nông nghiệp không sản xuất được do các công ty khai thác đất, đá làm bồi lấp, thi công các dự án, hạ thấp cao trình cải tạo đồng ruộng. Có 18 xứ đồng tại 9 thôn bị ảnh hưởng; trong đó, có hơn 29 ha đất nông nghiệp bị bồi lấp do việc khai thác mỏ đất, đá gây ra.

Đơn cử tại xứ đồng Hố Bạc, Lương Điền, Hố Trầu, Đồng Thung, Đá Đen hơn 15 ha bị bỏ hoang từ năm 2010 đến nay, hàng năm các doanh nghiệp chỉ hỗ trợ tiền một vụ mùa cho người dân. Tại thôn Thạch Nham Đông, xứ đồng Hố Như, Hóc Qủa có hơn 8 ha ruộng bỏ hoang từ năm 2009, do khai thác đất đầu nguồn bồi lấp nguồn nước, các đơn vị gây ảnh hưởng là Công ty Tiến Thanh, Công ty TNHH Sơn Hải, Công ty TNHH Vạn Tường.

Hàng chục mỏ khai thác khoáng sản tập trung tại thôn Phước Thuận (xã Hòa Nhơn, huyện Hòa Vang, TP. Đà Nẵng) gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng

Qua tìm hiểu, được biết UBND xã Hòa Nhơn đã kiến nghị các doanh nghiệp hỗ trợ cho nhân dân hàng năm, trên các diện tích đất bị bồi lấp, ảnh hưởng do khai thác đất, đá. Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Tấn Phát, các nhiều doanh nghiệp đã bỏ mặc, trốn tránh trách nhiệm với người dân nhiều năm qua.

“Hiện Sở TN&MT TP. Đà Nẵng đã thành lập đoàn kiểm tra việc cải tạo phục hồi môi trường tại 19 mỏ đã đóng cửa trên địa bàn thành phố. Trước những thực trạng về vấn đề môi trường, đời sống dân sinh bị ảnh hưởng ở Hòa Nhơn, đề nghị chính quyền thành phố và ngành chức năng kiểm tra, giám sát chặt chẽ yêu cầu các doanh nghiệp khơi thông các dòng chảy tự nhiên bị bồi lấp, đảm bảo nguồn nước phục vụ sản xuất, sinh hoạt cho người dân. Đối với diện tích đất nông nghiệp không thể sản xuất do bị ảnh hưởng từ việc khai thác mỏ, cho chuyển đổi mục đích sử dụng; hỗ trợ người dân chuyển đổi cơ cấu vật nuôi, cây trồng phù hợp” - ông Phát nói.

Bài & ảnh: Xuân Lam