Cao Bằng: Đảm bảo an toàn hồ đập trước mùa mưa bão

   

   

  Hồ Khuổi Lái thuộc xã Bạch Đằng (Hòa An) là hồ chứa nước thuộc loại vừa có dung tích trên 2,9 triệu m3, đảm bảo cung cấp nước sản xuất cho hơn 200 ha đất canh tác của nông dân một số xã thuộc huyện Hòa An và Thành phố Cao Bằng. Ông Nguyễn Văn Lợi, Phó Giám đốc Trung tâm tư vấn và chuyển giao công nghệ thủy lợi (Tổng cục Thủy lợi - Bộ Nông nghiệp - PTNT), đơn vị đang tiến hành kiểm tra an toàn Hồ Khuổi Lái cho biết: Qua kiểm tra sơ bộ, thấy rằng đập tràn của hồ đã bị thấm mang tràn (phần tiếp giáp giữa cánh tràn với đất). Tường cánh bờ hữu tại sân tràn xuất hiện mạch nước rò rỉ. Vai tràn bò hữu bằng đá xây xuất hiện thêm vết nứt gẫy dài 5 m có hiện tượng rò rỉ lớn, nước phun ra tại vị trí nứt gẫy lưu lượng khoảng 25 lít/giây gây nguy hiểm đến sự an toàn của đập. Hiện nay, đơn vị quản lý đập đang tiến hành xử lý thấm và gia cố nền tràn đảm bảo an toàn cho đập bằng cách khoan phụt vữa xi măng tạo thành màng chống thấm, thay thế tường tràn đá xây bằng tường bê tông cốt thép, xử lý sân trước ngưỡng tràn bằng bê tông cốt thép; xây dựng tường cừ bê tông cốt thép tại sân trước ngưỡng tràn. Dự kiến sẽ hoàn thành trước mùa mưa bão năm 2014.

   

  Theo báo cáo của Công ty TNHH MTV Thủy nông Cao Bằng, hiện đơn vị đang quản lý 16 hồ thủy lợi lớn nhỏ có dung tích từ 0,24 - 3,1 triệu m3, chiều cao đập từ 15 - 19m. Trong đó có 4 hồ vừa dung tích trên 1 triệu m3 gồm hồ Bản Viết (Phong Châu, Trùng Khánh), Khuổi Lái (Bạch Đằng, Hòa An); Nà Tấu (Bế Triều, Hòa An) và Bản Nưa (Đào Ngạn, Hà Quảng). Từ năm 2008 đến nay ngân sách nhà nước đã đầu tư trên 150 tỷ đồng để cải tạo nâng cấp đảm bảo an toàn hồ đập. Qua kiểm tra sơ bộ hầu hết các hồ đều đang được vận hành bình thường phục vụ sản xuất nông nghiệp. Tuy nhiên, phát hiện 5 hồ gồm: Khuổi Lái (Bạch Đằng, Hòa An), Nà Tấu (Bế Triều, Hòa An), Co Po (Đức Long, Thạch An), Nà Tậu (Lê Lợi, Thạch An) và Bản Viết (Phong Châu, Trùng Khánh) có hiện tượng rò rỉ nước nguy cơ gây mất an toàn hồ chứa. Ông Lưu Chấn Phương, Phó Giám đốc Công ty TNHH MTV Thủy nông cho biết: Đơn vị đã làm tờ trình xin kinh phí (gần 5 tỷ đồng) để xử lý thấm và gia cố nền tràn xả lũ hồ Khuổi Lái và xử lý thấm thân đập hồ Co Po. Đối với Hồ Nà Tấu đã thực hiện khoan khảo sát thân đập để lập phương án xử lý chống thấm và ổn định đập, ước tính cần đầu tư khoảng 20 tỷ đồng mới hoàn thành. Các hồ còn lại cũng đã phối hợp với đơn vị tư vấn kiểm định an toàn đập khảo sát đánh giá, xác định nguyên nhân và lập phương án khắc phục. 

   

  Ông Trần Bằng Tường, Giám đốc Công ty TNHH MTV Thủy nông chia sẻ: Hầu hết các hồ chứa trên địa bàn đều được xây dựng từ thập niên 60 - 90 của thế kỷ trước, thân đập bằng đất đắp hỗn hợp. Từ năm 2008 đến nay, các hạng mục đầu mối của hồ chứa vừa được đầu tư nâng cấp đồng bộ, đường vào hồ được mở rộng và nâng cấp đảm bảo xe cơ giới đến được khu đầu mối trong mùa mưa bão. Tuy công tác đảm bảo an toàn hồ chứa đã được quan tâm vẫn còn một số hạn chế như hàng năm chưa thực hiện được việc theo dõi, quan trắc cập nhật số liệu thủy văn hồ chứa; công tác đăng ký an toàn đập, kiểm định an toàn đập chưa thực hiện đầy đủ theo thông tư số 33/2008/TT-BNN ngày 4/2/2008; việc xác định tuyến lũ, phạm vi ngập lụt của đập, hồ chứa chưa thực hiện được. Nguyên nhân do các hồ chứa nằm phân tán tại 6 huyện, Thành phố, mạng lưới thông tin không đảm bảo, lại chưa được lắp thiết bị quan trắc nên thiếu thông tin số liệu thủy văn để cập nhật kịp thời. Một số cán bộ công nhân trực tiếp quản lý hồ chứa tuy đã qua đào tạo tại các trờng chuyên nghiệp nhưng lại chưa được bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ về quản lý vận hành hồ chứa, theo dõi đánh giá tình hình thời tiết, thủy văn. Một số hồ chứa hồ sơ xây dựng trước đó hồ sơ kỹ thuật của công trình bị thất thoát, thông tin liên quan ít được cập nhật. Kinh phí của tỉnh hạn chế nên chưa thể tổ chức khảo sát, xác định, đo vẽ xây dựng bản đồ chi tiết phân vùng ngập nước khu vực hồ chứa cũng như khu vực tuyến xả lũ vùng hạ lưu đập.

   

  Để đảm bảo an toàn hồ chứa, ông Tường kiến nghị Bộ Nông nghiệp - PTNT, Tổng cục Thủy lợi tư vấn, hỗ trợ kỹ thuật và kinh phí cho công tác kiểm định và xây dựng phương án phòng chống lũ lụt của vùng hạ du đập và hồ chứa; tổ chức bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ về quản lý an toàn đập cho đội ngũ cán bộ, công nhân trực tiếp vận hành hồ chứa; bố trí kinh phí đầu tư lắp đặt thiết bị quan trắc hồ chứa. Trước mắt, cấp kinh phí để khắc phục sự cố rỏ rỉ nước của 3 hồ Khuổi Lái, Nà Tấu, Co Po.

   

                                                                                      Bài & ảnh: Ngọc Minh