(TN&MT) - Làng nghề đá xã Yên Lâm, huyện Yên Định, tỉnh Thanh Hóa hiện tập trung rất nhiều các công ty, doanh nghiệp khai thác và chế biến đá. Trong đó, nhiều điểm mỏ của công ty, doanh nghiệp đã hết hạn khai thác nhưng điều lạ kỳ là chưa thấy công ty nào ngừng khai thác, sản xuất, thậm chí có doanh nghiệp hết phép khai thác đá từ năm 2013 nhưng đến nay vẫn đang lợi dụng “tận thu” để đục khoét tài nguyên.
Tại điểm mỏ của Công ty TNHH Đầu tư phát triển Hà Thanh Bình, điểm mỏ này được UBND tỉnh Thanh Hóa cấp phép tại Quyết định số 955/QĐ – UBND ngày 01/04/2009 với thời hạn khai thác là 36 tháng, sau nhiều lần gia hạn rồi tạo điều kiện thì công ty này cũng chính thức phải tạm ngừng các hoạt động sản xuất khai thác trong mỏ từ tháng 06/2014. Tuy nhiên, 6 tháng sau khi bước chân vào điểm mỏ này thì đây vẫn như một đại công trường đang hoạt động bình thường, các máy xúc công suất lớn thi nhau ngoạm từng khối đá trong núi, xe tải to nhỏ đủ các chủng loại thi nhau vào chực chờ “ăn” hàng.
Phía dưới chân núi, dàn máy nghiền công suất lớn như vừa được nghỉ ngơi cùng các bãi đá xây dựng qua xay nghiền còn tươi mới. Trả lời về vấn đề này ông Nguyễn Hữu Quảng – Giám đốc công ty cho biết: Đá đang xúc là đá thải chở về cho dự án kênh Hồ Cửa Đạt ngay đó còn công ty không khai thác. Tuy nhiên, khi PV hỏi về cơ quan, cấp chính quyền nào cho phép cung cấp đá cho dự án thì ông Quảng khẳng định là công ty cho lấy vì đá đó thừa? Còn những chiếc xe và máy xúc chở đá từ đỉnh núi xuống vị này giải thích đó là tận thu sau khi hết hạn khai thác?.
Cùng chung “cảnh ngộ” hết phép khai thác là Doanh nghiệp tư nhân Tân Đạt, được UBND tỉnh Thanh Hóa cấp phép khai thác vào ngày 26/08/2009 tại Quyết định số 2888/QĐ – UBND với thời hạn 24 tháng. Và theo ông Mai Văn Kiên – Giám đốc Doanh nghiệp tư nhân Tân Đạt thì: Mặc dù hết hạn năm 2011 nhưng doanh nghiệp vẫn thực hiện nghĩa vụ tài chính và đóng phí tài nguyên khoáng sản đến năm 2013 nên chúng tôi vẫn tiếp tục làm.
Từ đầu năm 2014 đến nay tuy không khai thác và nổ mìn mới nhưng doanh nghiệp có tận thu đá cũ để chế biến, xay nghiền. Cũng không biết doanh nghiệp này tận thu trong bao lâu với số lượng bao nhiêu nhưng chắc chắn một số lượng không nhỏ tài nguyên khoáng sản Quốc gia đang bị đánh cắp nhằm trục lợi bất chính trong suất một thời gian dài.
Không chỉ các công ty, doanh nghiệp mà ngay cả cá nhân hộ gia đình kinh doanh trong làng nghề đá Yên Lâm cũng còn lắm mập mờ. Đó là hộ kinh doanh ông Mai Văn Bính, không hề có mỏ, không được UBND tỉnh Thanh Hóa cấp phép và được Sở TN&MT tỉnh cho thuê đất để xây dựng lắp đặt máy móc và bãi chứa nguyên vật liệu nhưng ông này vẫn ung dung lấy đá từ vách núi ngay phía sau về xay, nghiền tập trung thành các bãi lớn để bán kiếm lời.
Ông Bính cho biết: Đá tôi mua từ các mỏ có phép, còn không khai thác, nhưng khi PV đề nghị cung cấp các giấy tờ, hợp đồng, hóa đơn có liên quan đến việc mua bán đá thì vị này viện cớ rằng “chỉ mua bán bằng mồm”? Còn diện tích đất làm bãi chứa nguyên vật liệu và lắp đặt dàn máy móc thì ông này cho rằng đây là đất UBND huyện Yên Định cho tôi thuê để sản xuất kinh doanh có thời hạn 20 năm? Và giấy tờ thuê đất thì cũng không có ở đây mà để ở thành phố Thanh Hóa?
Còn rất nhiều các công ty, doanh nghiệp vẫn tiếp tục khai thác và tận thu khoáng sản trái phép suất một thời gian dài mà không hề bị cơ quan chứ năng và chính quyền địa phương “sờ gáy”. Ấy vậy mà khi PV Báo Tài nguyên & Môi trường phản ánh tình trạng trên với ông Nguyễn Xuân Thái – Chủ tịch UBND xã Yên Lâm thì ông này tuyên bố rằng không hề có sự việc trên vì địa phương làm “gắt”, cứng rắn và kiên quyết nghiêm cấm dừng khai thác ở các mỏ đã hết phép?.
Liệu tình trạng khai thác tận thu khoáng sản trái phép và cho thuê đất trái thẩm quyền một thời gian dài trên địa bàn xã Yên Lâm có được giải quyết triệt để? Câu trả lời xin nhường cho Sở TN&MT và UBND tỉnh Thanh Hóa.
Bài & ảnh: Anh Tú – Thu Thủy
.jpg "Chủ động, sáng tạo, ứng dụng khoa học tạo nền tảng cho sự phát triển")
