Trở lại rốn lũ Mường Bang

Gian nan tái định cư

Ông Phùng Văn Thưởng, Chủ tịch UBND xã Mường Bang cho biết: Chỉ trong 3 ngày 9-11/10/2017, mưa lũ trên địa bàn xã đã làm 1 người chết, 2 người bị thương. 676 hộ bị thiệt hại về nhà ở và tài sản. Mường Bang bị cô lập hoàn toàn, mất điện, hệ thống thông tin liên lạc bị gián đoạn. Ước tổng thiệt hại khoảng 81,8 tỷ đồng.

Công tác triển khai khôi phục đời sống, sản xuất cho người dân vùng lũ đã được chính quyền huyện và xã tập trung thực hiện ngay sau đó. Xã Mường Bang đã huy động hàng nghìn ngày công của nhân dân, lực lượng dân quân, công an viên… giúp đỡ nhân dân dỡ, di dời nhà, dựng lán ở tạm, sửa đường. Kịp thời hỗ trợ lương thực, chăn màn, nhu yếu phẩm cho các hộ bị cuốn trôi nhà ở hoàn toàn.

Thế nhưng, mới ổn định được phần nào, thì đến ngày 20-21/7/2018, Mường Bang tiếp tục hứng chịu trận mưa to kéo dài, gây lũ lụt, sạt lở đất. Toàn xã có 79 hộ dân phải di dời khẩn cấp, nhiều diện tích ruộng, ao cá, công trình thủy lợi, nước sinh hoạt của người dân bị ảnh hưởng. Ngay cả nhà làm việc của UBND xã cũng bị sập đổ, cuốn trôi, nên đến nay, cán bộ xã phải ở tạm nhà văn hóa xã để làm việc.

Để ổn định đời sống cho người dân, huyện Phù Yên đã triển khai 2 Dự án tái định cư gồm: Dự án sắp xếp dân cư vùng thiên tai bản Sọc, xã Mường Bang cho 44 hộ dân; Dự án sắp xếp dân cư vùng thiên tai bản Trùng, bản Bang xã Mường Bang cho 71 hộ dân. Đến nay, 2 Dự án đã cơ bản hoàn thành, đã lắp điện, nước sinh hoạt đến từng nhà. UBND xã đã phối hợp với Ban quản lý dự án đầu tư và xây dựng huyện thành lập tổ công tác triển khai di dân từ nơi ở cũ đến nơi ở mới, tiến hành hỗ trợ ổn định đời sống, vận động bà con nhân dân giúp ngày công tham gia tháo dỡ, vận chuyển và dựng lại nhà.

Riêng khu vực bản Lao, xã Mường Bang, sau trận lũ năm 2018, xảy ra tình trạng sạt lở đất đá, xuất hiện vết nứt sau bản dài khoảng 250m, có điểm vết nứt rộng 30cm. Huyện Phù Yên đã có chính sách hỗ trợ di chuyển khẩn cấp các hộ dân nơi đây.

Khu Cửa Lao, bản Lao, xã Mường Bang, trước là nương ngô của 8 hộ dân. Người dân đã hiến đất, san gạt được 36 nền cho các hộ dân nguy cơ sạt lở của bản Lao. Anh Bàn Văn Cường, bản Lao, xã Mường Bang chia sẻ: Mưa lũ làm trôi nhà, trôi ruộng, nhà tôi phải tự dựng lều để ở tạm. Giờ được Nhà nước bố trí nền tái định cư, tôi đang dựng lại bếp trước, rồi mới làm tới nhà. Vui vì có nhà mới, bớt lo sạt lở, nhưng còn nhiều khó khăn lắm.

Đặc biệt, tới nay vẫn còn 20 hộ dân vẫn chưa bố trí được chỗ ở lâu dài, an toàn, do điều kiện địa hình phức tạp xung quanh bản là đồi dốc, xã không có quỹ đất để bố trí ở xen ghép.

“Cơn lũ đã làm khu vực đồi quanh bản Lao có nguy cơ sạt xuống bản. Chúng tôi đã san gạt một vị trí khác cho các hộ, nhưng cơn lốc tối 19/2/2019 làm hư hỏng hoàn toàn, giờ người dân sợ không dám ở. Trong đó, có 1 hộ đã hiến đất cho hộ khác làm nhà, nay lại không có đất cho gia đình mình. Việc khôi phục sản xuất cũng gian nan lắm, những diện tích ruộng có thể khôi phục bằng cơ giới thì năm 2017 huyện đã hỗ trợ; nhưng đến 2018 lại bị cuốn trôi lần nữa. “ – bà Phùng Thị Quang, Bí thư Đảng ủy xã Mường Bang trăn trở.

Rà soát, xác định vùng xung yếu tiềm ẩn nguy cơ thiên tai

Được biết, từ năm 2017 tới nay, Phù Yên là một trong những địa phương của tỉnh Sơn La chịu ảnh hưởng nặng nề do thiên tai. Trong đó, năm 2018, mưa lũ đã làm 4 người chết, 1 người bị thương. Tổng thiệt hại tài sản trên 116 tỷ đồng.

Ngoài xã Mường Bang, trên địa bàn huyện Phù Yên cũng xuất hiện thêm nhiều điểm sạt lở, phải di chuyển dân khẩn cấp. Song tại các xã hầu như không còn quỹ đất để bố trí sắp xếp ổn định dân cư, nên công tác bố trí tái định cư gặp rất nhiều khó khăn.

Ông Phan Quý Dương, Trưởng phòng NN&PTNT huyện Phù Yên cho biết: Để khắc phục hậu quả mưa lũ, UBND huyện đã thành lập khẩn cấp các tổ công tác đi kiểm tra, xác minh thiệt hại để xây dựng phương án ứng phó với tình trạng sụt lún, sạt lở đất nghiêm trọng tại các xã. Chỉ đạo các xã chủ động phòng tránh và sơ tán dân tại các điểm có nguy cơ cao về sạt lở đất, chỉ đạo các cơ quan đơn vị liên quan rà soát, bổ sung các điểm sạt lở cần di chuyển vào dự án “Rà soát, điều chỉnh, bổ sung quy hoạch bố trí, sắp xếp, ổn định dân cư tỉnh Sơn La đến năm 2020 và định hướng đến năm 2025”.

Huyện đã kịp thời hỗ trợ cho gia đình có người chết, thăm hỏi, động viên kịp thời người bị thương. Hỗ trợ nhà bị đổ sập, cuốn trôi hoặc vùi lấp hoàn toàn 20 triệu đồng/nhà. Hỗ trợ 10 triệu – 20 triệu đồng/nhà cho các hộ đã tháo dỡ, di dời nhà cửa sang địa điểm an toàn. Tập trung khắc phục các thiệt hại về giao thông, điện, thông tin liên lạc, thủy lợi, nước sinh hoạt, sản xuất nông nghiệp…

Đồng thời, huyện Phù Yên đã triển khai rà soát, xác định các khu vực xung yếu, trọng điểm tiềm ẩn nguy cơ xảy ra thiên tai để có các phương án phòng chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn phù hợp. Trong đó, lũ quét có khả năng xảy ra tại 4 xã Mường Cơi, Mường Lang, Mường Bang, Gia Phù. Sạt lở khu vực 10 xã Mường Bang, Bắc Phong, Mường Cơi, Tường Tiến, Nam Phong, Mường Thải, Sập Xa, Kim Bon, Suối Tọ, Suối Bau.