Thanh Hóa có hệ thống đê điều lớn, toàn tỉnh có 1.008 km đê sông, đê biển; trong đó đê từ cấp III đến cấp I dài 315km, đê dưới cấp III dài 693km. Toàn hệ thống đê bảo vệ cho 17 huyện, thị, thành phố với 450 xã; trong đó có 296 xã có đê đi qua. Dân số được bảo vệ khoảng 2,8 triệu người bằng 2/3 dân số cả tỉnh.
Nhiều thuyền khai thác cát trái phép tại thôn 6 xã Vĩnh Khang gây sạt lở đất đai, hoa màu của người dân |
Theo Báo cáo của Sở NN&PTNT Thanh Hóa, ngày 24/3/2017 về tình hình vi phạm phát luật đê điều trên địa bàn tỉnh tại các tuyến đê sông lớn từ cấp III – cấp I trong giai đoạn 2011 – 2015 và năm 2016. Có 51 vụ vi phạm pháp luật về đê điều còn tồn đọng trong giai đoạn 2011-2015. Trong năm 2016 xảy ra 74 vụ vi phạm pháp luật về đê điều, trong đó đã xử lý được 61 vụ, còn tồn đọng 13 vụ.
Vi phạm xảy ra trong phạm vi bảo vệ đê điều, ở bãi sông chủ yếu là làm lều quán, bán bình, tường rào trong phạm vi bảo vệ đê điều; xây dựng nhà tạm trông coi hoa màu và chuồng trại ở bãi sông. Ngoài ra, vẫn còn diễn ra tình trạng phá hoại khung khống chế tải trọng xe đi trên đê; một số địa phương chưa quan tâm đúng mức công tác quản lý, bảo vệ khung khống chế như huyện Yên Định, Thiệu Hóa, thành phố Thanh Hóa; tình trạng xe quá tải trọng cho phép đi trên đê gây hư hỏng mặt đê như huyện Thọ Xuân, Yên Định, Thiệu Hóa, thành phố Thanh Hóa; tình trạng đổ rác thải trên mặt, mái đê như huyện Hậu Lộc, Hà Trung, Thiệu Hóa, Hoằng Hóa.
Bãi tập kết cát trái phép trên khu đất bảo vệ hành lang đê thuộc xã Phong Lộc, huyện Hậu Lộc |
Trong thời gian qua, do có sự chỉ đạo quyết liệt của tỉnh, sự quan tâm chỉ đạo của cấp ủy đảng, chính quyền các cấp, các ngành nên tình trạng tập kết cát trái phép ở bãi sông trên các tuyến sông có đê đã được xử lý. Tuy nhiên, có 2 địa phương vẫn còn bãi tập kết cát trái phép như ở huyện Hậu Lộc có 8 bãi và thành phố Thanh Hóa có 2 bãi chưa được xử lý.
Đối với các bãi tập kết cát có phép, hầu hết các bãi đều không thực hiện cắm mốc giới bãi, tập kết cát ra sát bờ sông, không có hệ thống tiêu thoát nước mặt hoặc hệ thống tiêu thoát nước mặt không đảm bảo; xây dựng nhà kiên cố ở bãi sông.
Tình trạng khai thác cát, sỏi trái phép ở lòng sông vẫn diễn ra, chủ yếu là vào ban đêm và đầu sáng, gây sạt lở một số đoạn bãi sông như: Bãi sông tương ứng K12+500-K13+000 đê tả sông Mã thuộc xã Vĩnh Khang, huyện Vĩnh Lộc; Bãi sông tương ứng K6+300-K7 đê hữu sông Mã thuộc xã Yên Thọ, huyện Yên Định; Bãi sông tương ứng K11+500-K12 đê hữu sông Mã thuộc xã Yên Thái, huyện Yên Định; Bãi sông tương ứng K0+500-K1+300 đê tả Lạch Trường thuộc xã Hoằng Lý – TP.Thanh Hóa; Bãi sông tương ứng đoạn K30-K31 đê tả sông Mã thuộc xã Hoằng Khánh, huyện Hoằng Hóa.
Ngôi nhà xây dựng trái phép ngay khu vực bờ sông Lèn của Cty Mai Hương D-L xã Đồng Lộc, huyện Hậu Lộc |
Bên cạnh đó, việc xe chở cát quá tải trọng cho phép đi trên đê gây hư hỏng mặt đê. Đây là một số đoạn đê do chủ mỏ, chủ bãi tập kết cát sử dụng làm đường vận chuyển cát, sỏi, cho xe chở quá tải trọng cho phép đi trên đê đã làm cho mặt đê bị hư hỏng nghiêm trọng. Đặc biệt, những đoạn đê đã được gia cố bê tông, mặt đê bị lún, nứt gãy, vỡ nghiêm trọng ảnh hưởng đến an toàn đê điều gây khó khăn cho các phương tiện tham gia giao thông như công tác hộ đê, phòng chống lụt bão khi có sự cố xảy ra; đó là Đoạn K19+760-K25+730 đê hữu sông Chu, huyện Thọ Xuân; đoạn K39+400-K42+247 đê hữu sông Chu, huyện Thiệu Hóa; đoạn K23+600-K30 đê hữu sông Chu, huyện Thiệu Hóa; đoạn K48+350-K52+050 đê tả sông Mã, thành phố Thanh Hóa.
Trước thực trạng trên, UBND tỉnh Thanh Hóa có công văn số 1906/UBND-NN ngày 27/02/2017 về việc kiểm tra, rà soát tình hình vi phạm pháp luật về đê điều trên địa bàn tỉnh. Giao cho chủ tịch UBND các huyện, thị xã, thành phố xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân lập bãi tập kết cát trái phép ở bãi sông, giải tỏa ngay các bãi tập kết cát trái phép và xử lý hành vi vi phạm xây dựng nhà bảo vệ ở bãi sông.
Đồng thời yêu cầu các chủ mỏ, chủ bãi có văn bản cam kết không bán, xúc cát cho các xe chở quá trọng quy định được phép đi trên đê. Trường hợp các chủ mỏ, chủ bãi tập kết cát cố tình không thực hiện các yêu cầu trên, đề nghi UBND các huyện, thi xã, thành phố báo cáo UBND tỉnh thu hồi giấy phép đã cấp.
Thu Thủy