Sơn La: Công bố kết quả điều tra, xác định nguyên nhân sụt lún bản Nong Sơn

Tại Hội nghị, Viện Khoa học Địa chất và Khoáng sản (đơn vị tư vấn thực hiện) đã công bố kết quả Điều tra, khảo sát, đánh giá, xác định nguyên nhân, giải pháp phòng tránh, khắc phục sụt lún đến nhân dân 2 bản Nong Sơn, Cao Sơn.

Theo đó, từ ngày 26/7/2024 đến hết ngày 30/9/2024, Viện Khoa học địa chất và Khoáng sản đã tiến hành điều tra, khảo sát, phác họa tổng thể về hiện trạng, thời điểm xảy ra, quy mô các điểm sụt lún, các vị trí tiềm ẩn nguy cơ xảy ra sụt lún trên vùng karst với các dấu hiệu đặc trưng.

Ngoài nguyên nhân do cấu tạo địa chất, địa hình khu vực, ảnh hưởng biến đổi khí hậu làm suy giảm các nguồn nước, một trong những nguyên nhân chính gây sụt lún còn do hiện trạng khoan giếng khai thác nước của người dân địa phương tăng mạnh trong những năm gần đây, với chiều sâu khai thác ngày một gia tăng.

Trên cơ sở kết quả điều tra, nhóm nghiên cứu đã thành lập Sơ đồ phân vùng cảnh báo nguy cơ sụt lún đất và các tai biến địa chất liên quan, tỷ lệ 1:10.000 cho khu vực bản Nong Sơn và lân cận, xã Chiềng Sung, huyện Mai Sơn.

Khoanh định các vùng nguy cơ sụt lún theo 4 mức chính, gồm: 0,25km2 đã xảy ra sụt lún và nguy cơ sụt lún rất cao; 3,07km2 có nguy cơ sụt lún cao; 1,06km2 có nguy cơ sụt lún trung bình; 0,12km2 có nguy cơ sụt lún thấp.

Trong đó, khu vực 0,25km2 đã xảy ra sụt lún và nguy cơ sụt lún rất cao, là khu vực không thể sinh sống được, cần áp dụng các giải pháp: Tuyên truyền, khuyến cáo người dân về nguy cơ sập sụt, các biện pháp phòng tránh; di dời khẩn cấp toàn bộ dân cư; không xây dựng các công trình mới; khoanh vùng cấm khai thác nước dưới dất; cắm biển cảnh báo khu vực sụt lún; hạn chế các hoạt động nhân sinh trên khu vực này, có thể sử dụng đất sản xuất nông nghiệp; triển khai trám lấp các hố sụt.

Khu vực 3,07km2 có nguy cơ sụt lún cao, vẫn có thể sinh sống được, cần thực hiện: Khoanh vùng hạn chế khai thác nước dưới đất; không xây dựng các công trình có tải trọng lớn; các công trình đã có cần áp dụng biện pháp phòng tránh phù hợp theo kiến nghị của các chuyên gia. Riêng khu vực bản Nong Sơn và lân cận, khuyến nghị xây dựng nhà theo kiểu nhà sàn truyền thống với các vật liệu nhẹ hoặc gỗ trên các khu vực có nền móng yếu…

Tiếp đó, ông Nguyễn Mạnh Hùng, Phó Giám đốc Sở TN&MT tỉnh đã thông tin đến người dân các nội dung chính của Công văn số 5310/UBND-KT ngày 18/11/2024 của UBND tỉnh, về các giải pháp phòng tránh, khắc phục sụt lún sẽ được thực hiện trong thời gian tới tại khu vực bản Nong Sơn, Cao Sơn, xã Chiềng Sung.

Tại buổi làm việc, một số hộ gia đình đã kiến nghị với Sở TN&MT, UBND huyện Mai Sơn, xã Chiềng Sung về vị trí, thời gian di dời, giải pháp cung ứng nước phục vụ sản xuất cho các hộ gia đình khi hạn chế dùng nước ngầm…

Giải đáp các kiến nghị của người dân, Chủ tịch UBND xã Chiềng Sung Tòng Văn Sơn cho biết: Thời điểm ban đầu, theo dự kiến số hộ phải di dời ít, nên huyện và xã đã khảo sát, làm việc với Công ty cổ phần nông nghiệp Chiềng Sung, hướng dẫn đơn vị hoàn thiện hồ sơ, thủ tục, bàn giao mặt bằng để triển khai bố trí sắp xếp dân cư cho nhân dân bản Nong Sơn.

Tuy nhiên, hiện nay, qua kết quả điều tra, khảo sát, có khoảng 150 hộ dân thuộc vùng đã sụt lún và nguy cơ sụt lún cao thuộc diện di dời khẩn cấp. Số lượng hộ dân cần di chuyển là rất lớn, trong khi quỹ đất của địa phương rất hạn chế, nên công tác sắp xếp, bố trí dân cư đang gặp nhiều khó khăn. Trước mắt, UBND xã đang tập trung rà soát lại quỹ đất, từ đó, đề xuất, thống nhất với huyện, tỉnh, các đơn vị có liên quan để lập phương án di dời, sắp xếp ổn định dân cư cho phù hợp.

Về nguồn nước phục vụ sản xuất, nếu tiếp tục khai thác nước ngầm như hiện nay, nguy cơ sụt lún là rất cao. Do đó, yêu cầu người dân cần thực hiện nghiêm các giải pháp hạn chế khai thác, sử dụng nước ngầm theo đúng khuyến cáo của cơ quan chức năng.

Tại buổi làm việc, Sở TN&MT đã ký biên bản bàn giao sản phẩm nhiệm vụ cho UBND huyện Mai Sơn và xã Chiềng Sung, gồm các báo cáo khảo sát, đánh giá hiện tượng sụt lún; báo cáo kết quả đo địa vật lý, khoan; báo cáo tổng hợp kết quả điều tra, khảo sát; các thiết đồ lõi khoan;

Bàn giao sơ đồ phân vùng cảnh báo nguy cơ sụt lún để niêm yết tại UBND xã, nhà văn hóa các bản. Đồng thời, Sở TN&MT cùng UBND huyện, xã đã kiểm tra hiện trạng một số khu vực đã xảy ra và có hiện tượng sụt lún trước đó; tiếp tục tuyên truyền, phổ biến đến các hộ gia đình, người dân về các giải pháp phòng tránh, khắc phục sụt lún.