Tà Mung xanh ngát hương chè

Tà Mung là một xã vùng cao nằm ở phía nam của huyện Than Uyên, có độ cao trung bình khoảng hơn 1.300m so với mặt nước biển, xung quanh giáp các xã Khoen On, Ta Gia, Mường Kim của Than Uyên, xã Lao Chải của huyện Mù Cang Chải, Yên Bái. Với 90% địa hình là núi cao nên quanh năm Tà Mung có mây và sương mù, điều kiện tự nhiên thổ nhưỡng rất phù hợp với các loại cây lâu năm, cây công nghiệp và cây dược liệu, gia vị. Người dân nơi đây từ lâu đã trồng các loại cây như sa nhân, thảo quả, sơn tra... Và gần đây, cây chè được đưa vào trồng trên diện rộng, là một loại cây trồng hứa hẹn phủ xanh những nương đồi và chuẩn bị sẵn sàng cho ngành sản xuất trà của Than Uyên.

Đồi chè xanh tươi, mang lại thu nhập lâu dài cho người dân.

Nói chuyện với chúng tôi, ông Phùng Tiến Hưng - Chủ tịch UBND xã Tà Mung vui vẻ kể về những ngày đầu tiên đưa cây chè về mảnh đất này. Những ngày khó khăn và đầy kỷ niệm. Cây chè trước đây chưa từng được trồng ở địa bàn xã, do vậy khi có chủ trương đưa cây chè lên với Tà Mung, thời gian ban đầu gặp rất nhiều khó khăn, nhân dân chưa đồng thuận ủng hộ, họ băn khoăn, lo lắng, các loại cây lương thực ngắn ngày như sắn, ngô, trồng sau một thời gian sẽ cho thu hoạch ngay, mang lại nguồn thu cho nhân dân, còn cây chè, thời gian trồng rất lâu, tương lai không biết sẽ như thế nào... Bà con Tà Mung đều băn khoăn và hoài nghi. Nắm rõ tình hình, cấp ủy, chính quyền, các đoàn thể của xã đã vào cuộc quyết liệt để tuyên truyền, vận động, giải thích cho nhân dân, huyện còn hỗ trợ đưa cán bộ và đại diện các hộ dân của xã đi tham quan vùng chè Tân Uyên, Tam Đường, gặp trực tiếp một số hộ dân người Mông làm chè để tìm hiểu về nghề trồng chè, hiểu được giá trị mà cây chè mang lại... và thế là cây chè đã nhận được sự đồng thuận ủng hộ của người dân. Bắt đầu từ năm 2017, chè đã về mảnh đất này với mục tiêu giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho nhân dân Tà Mung.

Ở độ cao và khí hậu phù hợp, cây chè Tà Mung bắt đầu bén rễ và phát triển. Bây giờ những cây chè Tà Mung trồng năm 2017 cũng đã cao 70 - 80cm, có cây cao 1m. Những ngày đầu tiên đưa cây chè non về trồng là những ngày cán bộ xã thường xuyên kiểm tra, lo lắng từng chút... rồi khi đo chiều cao của cây, thấy cây lớn dần mới thở phào nhẹ nhõm. Các lớp tập huấn kỹ thuật được mở, cán bộ kỹ thuật hướng dẫn người dân đánh đường đồng mức trên các ngọn đồi, rồi hướng dẫn kỹ thuật đào hố, trồng và chăm sóc chè, bón phân, thu hoạch, cắt tỉa... bao nhiêu lớp tập huấn đã được mở ở các thôn bản là bấy nhiêu buổi, cán bộ nông nghiệp và lãnh đạo xã đến tận bản để hướng dẫn và động viên bà con.

Giờ đây, bà con người Mông không chỉ biết trồng ngô, sắn hay thảo quả, mà nhiều người còn thực sự trở thành người hiểu biết về cây chè và kỹ thuật trồng, thu hoạch. Anh Vàng A Dinh (bản Đán Tọ) vui vẻ hướng dẫn các bạn trẻ lần đầu tiên đến Tà Mung hái chè, anh chỉ cụ thể "hái hai lá, một ngọn nhé". Rồi anh bảo: "những cành già thế này là quá lứa rồi, phải cắt bỏ để lứa sau này nảy nhiều búp mới"... Nhìn khuôn mặt ân cần và ánh mắt chăm chú của anh khi hướng dẫn các em, các cháu, trong tôi dâng lên một niềm tin, một niềm vui không nói nên lời. Bên nương xa kia, mấy người phụ nữ đang chăm chú hái chè, những người phụ nữ Mông quanh năm gắn bó với ruộng nương, cây lanh, cây sắn, bây giờ làm quen với loại cây mới. Các chị em đã biết hái chè đúng kỹ thuật, hái nhanh... Nhìn nụ cười hiền hậu dưới vành khăn thổ cẩm, bạn sẽ thấy người Tà Mung dễ mến đến nhường nào.

Người dân xã Tà Mung mong muốn được đào tạo, hướng dẫn kỹ thuật thu hái chè để đảm bảo chất lượng

Hiện nay, sau gần 5 năm thực hiện việc trồng chè, diện tích chè hiện tại của xã đã đạt 265,4ha, trong đó có 141ha chè kinh doanh, sản lượng ước đạt 829 tấn. Cây chè đã góp phần giải quyết việc làm cho lao động nông nhàn của xã, tăng thu nhập, ổn định đời sống cho nhân dân.

Trong các kế hoạch làm việc hàng quý, hàng năm, UBND xã đã chỉ đạo nhân dân chăm sóc số diện tích chè đã trồng. Theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ xã nhiệm kỳ 2020 - 2025, Tà Mung phấn đấu trồng đạt 300ha chè, sản lượng ước đạt 1.800 tấn, mang lại nguồn thu khoảng 11 tỷ đồng/năm.

Trong thời gian cuối tháng 11/2021 vừa qua, UBND xã Tà Mung đã tổ chức Hội nghị bàn giải pháp chăm sóc, liên kết tiêu thụ chè búp tươi năm 2022 và các năm tiếp theo cho bà con trong xã. Đây là chương trình có lộ trình lâu dài, Hội nghị được sự quan tâm của lãnh đạo Phòng Nông nghiệp, Trung tâm DVNN huyện, lãnh đạo Công ty TNHH Tuyền Phương, các cán bộ kỹ thuật đã về dự hướng dẫn quy trình kỹ thuật chăm sóc chè, thông qua nội dung liên kết. Với sự đồng hành quan tâm sâu sát của các cơ quan chuyên môn huyện, sự quyết tâm của cấp ủy chính quyền, sự vào cuộc của đội ngũ cán bộ các cấp, các  ngành, đoàn thể xã hội, các thôn, bản, sự đồng tình, tâm huyết gắn bó với cây chè của nhân dân... hy vọng trong thời gian tới sẽ tháo gỡ mọi khó khăn về đầu ra cho địa phương và cây chè sẽ là cây chủ lực tạo ra sản phẩm hàng hóa, mang lại giá trị kinh tế, nâng cao thu nhập cho nhân dân Tà Mung.

Nói chuyện với các cán bộ xã Tà Mung, chúng tôi biết việc làm chè còn để phục vụ cho nhu cầu phát triển du lịch cộng đồng gắn liền với cảnh quan và sản xuất nông nghiệp. Tà Mung có cầu treo, có ruộng bậc thang, dù mùa lúa xanh hay lúa chín đều đẹp ngây ngất, có núi cao xanh biếc, có hang đá với những nhũ đá nhiều hình thù lạ mắt, có thác Nậm Mở nước đổ trắng xóa, có những bản người Mông vẫn giữ nguyên nếp sinh hoạt truyền thống, có chợ phiên Nậm Pắt đầy màu sắc vào thứ bảy... Nếu thêm những nương chè bát ngát vào lộ trình khám phá Tà Mung, hẳn là bạn cũng sẽ thấy rất thú vị.

Bạn có cùng tôi đi Tà Mung không? Phía xa xa kia, bên trên Cầu Vàng là những nương chè xanh biếc đang vào tuổi cho búp, những nương chè hình trái tim, hình vân tay... với những hình thù lạ mắt. Người dân Tà Mung đã bắt đầu viết lên núi những hình ảnh mới. Sẽ không chỉ là vùng chè sản xuất phục vụ cho ngành trà mà còn là một vùng du lịch xanh, du lịch sinh thái gắn với sản xuất nông nghiệp. Những cây chè đang “leo” lên dãy Hoàng Liên Sơn cùng những đôi chân dẻo dai của người Tà Mung. Tôi tin những người nông dân của núi cao, bằng tất cả sự chăm chỉ, cần mẫn, họ sẽ thu phục cây chè, và với tình yêu của đất và người Tà Mung, cây chè sẽ sinh sôi phát triển, sẽ nở những mùa hoa, sẽ ra những mùa quả, lại tiếp nối vẽ xanh những đường vân tay của núi, sẽ làm nên những lứa chè búp tươi non thơm ngát hương vị mây ngàn.