Quế Phong (Nghệ An): Nhiều năm sống bất an giữa lòng đập thủy lợi

Công trình hồ chứa nước Chăm Bảy được đầu tư theo Quyết định 5510 của Ủy ban nhân dân tỉnh Nghệ An với tổng số vốn được phê duyệt 9,73 tỷ đồng và giao cho UBND huyện Quế Phong làm chủ đầu tư. Con đập nói trên có diện tích lưu vực 2,1 km^2,, dung tích gấn 600 nghìn m³. Sau khi hoàn thành đây là công trình sẻ phục vụ tưới tiêu cho 80 ha diện tích lúa và hoa màu của bản Mường Hin và Na Dến, xã Tiền Phong. Tuy nhiên, hơn 4 năm sau khi công trình hoàn thành, lợi ích của nó mang lại thì chưa thấy đâu, còn người dân sống trong lòng đập và dưới chân đê đang ngày đêm thấp thỏm lo âu.

Đập Chăm Bảy mới chỉ dám tích nước khoảng 30% so với dung tích thiết kế

Anh Lô Văn Quốc, một người có nhà dưới chân đê của hồ chứa nước Chăm Bảy, cho biết: “Gia đình có 3 người, sống dưới thân đập rất lo lắng, nhưng vì lý do chưa di chuyển đến nơi ở mới vì chưa nhận được hết số tiền đền bù, đến nay gia đình tôi mới chỉ nhận được 42,5 triệu trên tổng số 85 triệu đồng trong hồ sơ đền bù. Vì thế tôi không thể đủ tiền để dựng nhà nơi ở mới được”.

Đối với các hộ dân sống trong lòng hồ thì cứ mỗi trận lụt là nhà cửa đều bị ngập, gây thiệt hại không nhỏ về kinh tế. Không những thế, với đặc điểm địa hình dốc, lũ về nhanh nên khi mưa lũ còn đe dọa đến tính mạng của người dân, nhất là trẻ em và người già; lũ về ban đêm thì người dân khó mà chạy thoát khỏi “hà bá” được.

Hàng chục ngôi nhà người dân nằm sát bờ đập

Theo quan sát của PV, hiện nay mới chỉ có một vài nhà nằm sát bờ đập di chuyển lên vùng đất cao an toàn hơn, số còn lại hơn chục hộ dân vẫn đang phó mặc số phận cho thiên nhiên từ nhiều năm nay. Cá biệt, có một số hộ gia đình nằm sát ngay mép đập, rất nguy hiểm mỗi khi mưa lũ xuất hiện.

Theo tìm hiểu của PV, đến nay hiện tượng ngập lụt dưới lòng đập chưa gây thiệt hại về người nhưng mỗi khi mùa mưa lũ về thì những gia đình sống trong lòng  hồ luôn có một mối đe dọa thường trực, tâm trạng hết sức lo lắng, tài sản bị ngập nước gây thiệt hại không nhỏ về kinh tế. Nguyên nhân chủ yếu được giải thích là do chưa nhận được tiền đền bù cũng như giá đền bù thấp nên những hộ dân này chưa thể có đủ khả năng để tìm nơi ở mới phù hợp.

Có nhiều nhà chỉ cách mặt nước vài mét, cứ mưa là ngập

Bà Lô Thị Lâm, ở bản Mường Hin có nhà và 5 sào đất bị ảnh hưởng sau khi xây dựng đập chứa nước Chăm Bảy. Thế nhưng, theo đơn giá được phê duyệt từ năm 2011 số tiền gia đình bà được đền bù chỉ là 80 triệu đồng. Đã thế, đến nay gia đình bà Tâm cũng chỉ mới nhận được số tiền 30 triệu đồng. “Áp giá đền bù thì là năm 2011 nhưng mãi năm 2016 mới trả tiền, lại chỉ trả được một phần. Do trượt giá, số tiền đó chưa đủ để tôi thuê máy múc san lấp mặt bằng cho nơi ở mới chứ chưa nói đến dựng nhà cửa” – Bà Tâm bức xúc nói.

Còn bà Vi Thị Hoa, có nhà nằm sát lòng đập cũng lo lắng, cho hay: “Nhà tôi chỉ mới nhận được vài chục triệu tiền đền bù. Tiền thì tiêu đã gần hết mà không thấy họ đền bù tiếp. Nhà có 4 người lúc nào cũng nơm nớp lo ngập lụt. Từ khi đập làm xong năm nào cũng bị ngập vài lần, riêng năm nay bị ngập 3 lần rồi”.

Có nhiều nhà chỉ cách mặt nước vài mét, cứ mưa là ngập

Ông Võ Khánh Toàn - Chủ tịch UBND xã Tiền Phong, cho biết: “Hiện tại có 11 hộ dân đang trực tiếp bị ảnh hưởng do công trình hồ chứa nước Chăm Bảy gây ra. Một số hộ thì đã nhận được một phần đền bù còn một số hộ thì chưa nhận được đồng nào. Vì thế, việc di chuyển các hộ dân trong lòng hồ và dưới thân đập gặp rất nhiều khó khăn.

Người dân bản Mường Hin đang lo lắng phản ánh với PV

Do được áp giá đền bù từ năm 2011, nhưng đến năm 2016 mới có tiền đền bù nên người dân yêu cầu phải tính lại mức giá đền bù cho thỏa đáng. Đây là một vấn đề gây ra cho người dân rất nhiều bức xúc, cuộc họp hội đồng nào cũng có kiến nghị nhưng đến nay cấp trên vẫn chưa có phương án giải quyết hợp lý cho người dân. Đến nay, để tránh bị ngập lụt chính quyền xã Tiền Phong đã chỉ đạo cho đơn vị quản lý thường xuyên xả và không tích nước quá 30% dung tích thiết kế. Thế nhưng mỗi khi trời mưa lũ tình trạng ngập úng vẫn xảy ra. Tính riêng trong năm 2017 đã hai lần người dân sống trong lòng hồ đã phải sống trong cảnh ngập úng. Công trình thủy lợi này phục vụ được gì ích ích lợi cho người dân nhưng lại đang gây ra rất nhiều khó khăn cho nhân dân nơi đây”.

Công trình đập Chăm Bảy nhiều chỗ bị nứt toác, có dấu hiệu xuống cấp

Ông Lê Văn Giáp - Chủ tịch UBND huyện Quế Phong, cho biết: “Hiện tại địa phương đang gặp khó khăn về kinh phí, do được áp giá từ năm 2011 nên đến nay chi phí đội lên quá cao. Để tháo gở khó khăn thì đích thân tôi đã có nhiều cuộc đối thoại với người dân để có hướng xử lý. Đến nay, huyện đã có chủ trương áp giá đền bù lại theo giá thời điểm hiện tại”.

Hiện nay đang là mùa mưa lũ, 11 hộ dân bị ảnh hưởng trực tiếp bởi công trình hồ chứa nước Chăm Bảy đang hết sức hoang mang, lo lắng mỗi khi mưa lũ đến. Để người dân sớm chuyển đến nơi ở mới ổn định cuộc sống, yên tâm sản xuất, đề nghị UBND huyện Quế Phong cần phải nhanh chóng tìm ra giải pháp nhanh nhất, hiệu quả nhất giải quyết những khúc mắc nhiều năm nay tại công trình thủy lợi nói trên.

Phạm Tuân – Dương Trần