Quảng Trị: Công trình nước sạch tiền tỉ "đắp chiếu", dân khát nước

Công trình hơn 30 tỉ bỏ hoang

Theo tìm hiểu, công trình hệ thống cấp nước tại xã Hải Chánh (huyện Hải Lăng) có tổng vốn đầu tư hơn 30 tỉ đồng. Trong đó 19 tỉ từ vốn ngân sách, 3 tỉ đồng từ nguồn vốn của Công ty Cổ phần nước sạch Quảng Trị và 8,3 tỉ đồng còn lại là nguồn vốn viện trợ của Chính phủ Ý theo văn bản hợp tác tài trợ với Chính phủ Việt Nam. Mục tiêu đầu tư của dự án nhằm đảm bảo cấp nước sinh hoạt cho khoảng hơn 1.500 hộ dân thuộc xã Hải Chánh, góp phần cải thiện điều kiện sinh hoạt cho bà con.

Vì chưa bố trí được nguồn vốn nên phải đến đầu năm 2014, dự án được điều chỉnh lại và bắt đầu thi công. Theo phản ánh của người dân địa phương, công trình khởi động cùng lúc với cầu vượt đường sắt trên tuyến QL1A, nhưng đến nay công trình trên đã đưa vào sử dụng, trong khi dự án nước sạch thi công được một số hạng mục rồi “án binh bất động” khoảng giữa năm 2015 đến nay.

Nhà máy nước sạch đã xây dựng gần như hoàn thiện các hạng mục hạ tầng cơ bản gồm nhà điều hàng, trạm bơm, công trình thu, bể xử lý bùn... diện tích khoảng 1ha, có tường rào kiên cố bao quanh. Từ khi bị ngưng trệ thì công trình không ai trông nom, rơi vào tình trạng bỏ hoang.

Theo quan sát của PV, khi đi qua cổng chính thì nhà máy được rào tạm thời bằng tre, không một bóng người nên trâu bò tự do ra vào, phóng uế bừa bãi. Trong các khu nhà, phân gia súc chất đầy dưới nền, bốc mùi hôi thối nông nặc...

Xung quanh khuôn viên thì cát đá vung vãi, cỏ dại mọc quá đầu người. Các hạng mục mới xây xong phần thô chưa được tô vữa, chưa có nền nhà và cửa và xuống cấp dần theo thời gian. Tại khu vực công trình thu và trạm bơm, bể xử lý bùn... cũng xây dựng gần xong nhưng không hề có nước, chỉ đọng lại ít nước mưa.

Bà Phạm Thị Huê (60 tuổi, sống gần công trình) cho rằng, lúc đầu thấy xây dựng nhà máy, nhiều bà con trong thôn phấn khởi và hi vọng sẽ có nước sạch sử dụng, nhiều nhà không khoan giếng để đợi nhà máy xây xong cung cấp nước cho bà con sử dụng. “Mấy năm nay mãi chỉ thấy công trình bị bỏ hoang không có ai trông nom, cỏ mọc um tùm. Không biết đến khi nào chúng tôi mới có nước sạch để dùng nữa, uổn quá...”, bà Huê xót xa nói.

Dân “khát” nước sạch

Ngay chính diện vách tường của toà nhà điều hành bị bỏ hoang có dòng chữ lớn: “Nhà máy đắp chiếu, vốn đâu?”. Câu hỏi ấy đã phần nào nói lên sự trăn trở của người dân địa phương.

Toàn bộ xã Hải Chánh có hơn 1.700 hộ gia đình với hơn 9.200 nhân khẩu nhưng hiện nay vẫn chưa có nguồn nước sạch để cung cấp cho người dân, đa số dân ở đây sử dụng nước bị nhiễm phèn.

Theo người dân Hải Chánh, cứ vào mỗi mùa hè (từ tháng 6- 9), vùng quê này rơi vào tình trạng khan hiếm nước một cách nghiêm trọng. Người dân nhiều khi phải vào tận huyện Phong Điền (tỉnh Thừa Thiên Huế) để mua nước sạch phục vụ cho ăn uống, còn sinh hoạt phải sử dụng nước sông, nước giếng tự đào. Biết là sử dụng nước bẩn có nguy cơ mắc bệnh nhưng vì nước sạch khan hiếm nên người dân nơi đây đành chấp nhận.

Bà Đoàn Thị Hạnh (79 tuổi, đội 9, thôn Mỹ Chánh, xã Hải Chánh) chia sẻ: “Nước ở đây thì hầu như bị nhiễm phèn, giờ không có nước sạch nên cũng phải dùng nước nhiễm phèn thôi. Chúng tôi cũng mong sao chính quyền địa phương nhanh chóng có giải pháp cung cấp nước sạch cho bà con yên tâm sinh sống...”.

Trao đổi với PV, ông Hồ Đình Thái- Chủ tịch xã Hải Chánh cho biết, ngoài 300 hộ dân thôn Mỹ Chánh không có nước sinh hoạt thường trực trong thời gian khoảng 6 tháng/năm, thì toàn xã có 8/11 thôn thiếu nước sạch sinh hoạt, phần do giếng đào không có nước, phần do nước giếng đào sâu bị nhiễm phèn, đục...

“Qua các kỳ họp, chính quyền xã cũng nhiều lần đề bạt ý kiến lên cấp trên với mong muốn công trình sẽ sớm hoàn thiện để cung cấp nước sạch cho bà con vì rất cấp thiết. Tuy nhiên, phía xã không phải là đơn vị quản lý nên cũng không biết khi nào công trình này mới hoàn thành...”, ông Thái cho hay.

Theo thông tin từ chủ đầu tư dự án là Công ty Cổ phần Nước sạch Quảng Trị thì theo hợp đồng, phía Chính phủ Italia sẽ tài trợ phần vật tư như đường ống, các thiết bị công nghệ cho nhà máy. Tuy nhiên, hiện phần vốn tài trợ này vẫn chưa được Bộ Tài chính phân bổ cho Quảng Trị nên chưa thể hoàn thiện các hạng mục khác. Riêng phần vốn hơn 22 tỷ đồng còn lại hiện cũng chỉ mới bố trí giải ngân được hơn 7,5 tỷ đồng. Đó là lý do vì sao việc thi công phải tạm dừng giữa chừng suốt thời qua.

Được biết, ngày 23/6/2017, UBND tỉnh Quảng Trị đã  ra công văn số 2734 đồng ý trong lúc chờ ý kiến Bộ Tài chính về việc thực hiện gói thầu mua sắm thiết bị do chính phủ Italia tài trợ, UBND tỉnh cho phép công ty Cổ phần Nước sạch Quảng Trị tái cấu trúc lại nguồn vốn thực hiện công trình hệ thống cung cấp nước sạch xã Hải Chánh.

Như đã đề xuất với Sở Kế hoạch và Đầu tư, công ty cổ phần nước sạch Quảng Trị hoàn chỉnh hồ sơ từ các cấp và thẩm quyền kiểm định điều chỉnh dự án làm cơ sở để triển khai dự án. Trong trường hợp chính phủ Italia không gia hạn kiểm định đồng nghĩa với việc nhà đầu tư này không cấp vốn. UBND tỉnh Quảng Trị cho phép Công ty Cổ phần nước sạch Quảng Trị sử dụng nguồn lợi tức cổ phần nhà nước (năm 2016/2017) do công ty nộp vào ngân sách để cấp vốn thi công các hạng mục còn lại nhằm hoàn thiện, đưa công trình vào hoạt động.

Bài, ảnh: Văn Dinh