Quảng Nam đối mặt hạn hán, nhiễm mặn khốc liệt

Nguy cơ thiệt hại lớn

Ông Nguyễn Đình Hải, Giám đốc Công ty TNHH MTV Khai thác thủy lợi tỉnh Quảng Nam cho biết, mùa mưa lũ năm 2019 lượng mưa thấp, nên nhiều hồ chứa thuộc Công ty quản lý đến 31/12/2019 không đạt được mực nước dâng bình thường. Điển hình như mực nước hồ Cao Ngạn chỉ đạt 78,04% dung tích; hồ Cây Thông đạt 62,69%...

Mực nước hồ Phước Hà (Thăng Bình, Quảng Nam) đang thấp hơn 3 mét so với bình thường

Ngay từ cuối tháng 2 trên hệ thống xâm Thu Bồn đã diễn ra tình trạng mặn xâm nhập rất cao. Vì vậy, các trạm bơm trên sông Vĩnh Điện phải dừng vận hành, vì nếu không nước mặn sẽ vào sông Vĩnh Điện. Trong khi đó ở  phía thượng nguồn, các hồ chứa thủy điện cũng đang thiếu hụt lượng đổ nước về hồ. Do đó, việc xả nước về hạ du để đẩy mặn được các chủ hồ thủy điện thực hiện theo kiểu đối phó.

Theo nhận định của ông Nguyễn Đình Hải, từ nay đến cuối năm còn rất nhiều đợt xâm nhập mặn, do đó bà con nông dân phải sử dụng nước thật hiệu quả để phục vụ sản xuất vụ hè thu và đông xuân.

Nhằm đảm bảo nguồn nước ngọt và hạn chế thiệt hại đến mức thấp nhất trong sản xuất, ông Hải cho biết, 3 hồ chứa nước ở huyện Thăng Bình sẽ được cân đối lại, có thể phải cắt diện tích tưới, giảm bớt diện tích phục vụ ở cuối kênh. Không chỉ Thăng Bình mà các huyện Quế Sơn, Núi Thành… hiện mực nước hồ nào cũng thấp hơn trung bình nhiều năm, thậm chí có hồ thấp hơn 2 - 3m, dung tích còn lại 50%, cả những hồ dự trữ cho vụ đông xuân cũng chỉ còn khoảng 60%, vì vậy chắc chắn khó khăn thực sự.

Ông Nguyễn Thanh Thảo, Phó Giám đốc Chi nhánh Thủy lợi huyện Thăng Bình cho biết, trước tình hình này, chúng tôi đang triển khai biện pháp tưới tưới luân phiên khô - ướt để tiết kiệm nguồn nước. Tuy nhiên, với hồ Đông Tiễn chắc chắn sẽ gặp khó vì nguồn nước rất thấp so với trung bình mọi năm nên khuyến nghị nông dân chuyển đổi qua giống cây trồng khác, ít dùng nước hơn.

Trạm bơm Ái Nghĩa trơ đáy từ sau Tết Nguyên đán

Tăng cường các biện pháp chống hạn, mặn

Tỉnh Quảng Nam đang nỗ lực hết mình xây dựng các công trình đập ngăn mặn, giữ ngọt trên hệ thống sông Vu Gia, Thu Bồn nhằm đảm bảo nguồn nước tưới cho hàng chục nghìn ha lúa và hoa màu. Trong đó có đập ngăn mặn giữ ngọt cầu Gò Nổi (thuộc xã Điện Phong, TX Điện Bàn). Đập được xây dựng cấp tốc với nhiệm vụ giữ nguồn nước ngọt, phục vụ cho hàng chục trạm bơm của các huyện Duy Xuyên, Quế Sơn và TX Điện Bàn.

Để chủ động thực hiện các biện pháp phòng chống hạn hán, nhiễm mặn, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam Lê Trí Thanh cũng yêu cầu các sở - ban - ngành liên quan và chính quyền địa phương tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền để nhân dân nắm rõ tình hình thủy lợi nhằm nâng cao ý thức sử dụng nước hết sức tiết kiệm, có hiệu quả; đề cao trách nhiệm của cả hệ thống chính trị để tập trung vào công tác phòng chống hạn và nhiễm mặn trong năm 2020.

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn theo dõi chặt chẽ thông tin dự báo khí tượng, thủy văn để chỉ đạo vận hành tích nước ở các hồ chứa phù hợp, có kế hoạch phân phối nước hợp lý, đảm bảo nước phục vụ sản xuất nông nghiệp và cấp nước dân sinh; đảm bảo an toàn tuyệt đối đập, hồ chứa nước.

Nhiều trạm bơm phải hoạt động cầm chừng

Đặc biệt, các địa phương, đơn vị theo dõi lịch thời vụ và cơ cấu sử dụng các bộ giống ngắn ngày, trung ngày trong sản xuất nông nghiệp năm 2020; vận động nông dân thực hiện chuyển đổi sản xuất cây trồng cạn để hạn chế sử dụng nước tưới hiệu quả; đặc biệt tại các đồng ruộng thường xuyên thiếu nước tưới. Xây dựng kế hoạch phòng chống hạn và nhiễm mặn ngay từ đầu vụ đông xuân 2019-2020 để triển khai kế hoạch điều tiết nước phù hợp.

“Đơn vị quản lý, vận hành trạm bơm lấy nước trên các sông phải thường xuyên quan trắc độ mặn để thực hiện vận hành các trạm bơm đảm bảo, hợp lý; tuyệt đối không bơm nước có nồng độ mặn vượt mức cho phép vào đồng ruộng. Đối với trạm bơm lấy nước trên các sông thường xuyên bị nhiễm mặn như Thu Bồn, Vĩnh Điện... chủ động triển khai các giải pháp ngăn không cho mặn xâm nhập vào bể hút trạm bơm điện, tuyệt đối không vận hành bơm tưới cho cây trồng khi nồng độ mặn hơn 0,8‰...”, ông Lê Trí Thanh chỉ đạo.