Quảng Nam: Còn nhiều thách thức trong quản lý khai thác khoáng sản

Quảng Nam là địa phương có nguồn tài nguyên khoáng sản phong phú, đa dạng với gần 45 loại, trong đó nhiều loại khoáng sản có trữ lượng lớn, có giá trị kinh tế cao như: vàng, cát, cát trắng, đá xây dựng. Từ ngày 1/1/2021 đến 31/12/2021, Sở Tài nguyên và Môi trường đã tiếp nhận, thẩm định, tham mưu UBND tỉnh cấp, ban hành 6 giấy phép thăm dò khoáng sản, 17 giấy phép khai thác khoáng sản, 3 quyết định gia hạn Giấy phép khai thác khoáng sản. Theo báo cáo của Cục Thuế tỉnh, trong năm 2021 số thu tiền cấp quyền khai thác khoáng sản là hơn 54 tỷ đồng.

Trong năm 2021, Thanh tra tỉnh Quảng Nam chủ trì 1 cuộc thanh tra việc chấp hành các quy định của Nhà nước về quản lý, khai thác tài nguyên khoáng sản từ năm 2015 – 2020 trên địa bàn các huyện Quế Sơn, Tiên Phước. Qua thanh tra đã phát hiện một số tồn tại trong công tác quản lý, khai thác tài nguyên khoáng sản và kiến nghị thu hồi nộp ngân sách nhà nước 256 triệu đồng do kê khai nộp thuế tài nguyên và phí BVMT chưa đúng quy định.

Ngoài ra, Thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường tổ chức 12 cuộc thanh tra, kiểm tra đối với 28 đơn vị khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh. Qua thanh tra, kiểm tra đã kịp thời phát hiện các hành vi vi phạm pháp luật của các đơn vị, ban hành và tham mưu UBND tỉnh ban hành 18 quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực khoáng sản, đất đai với tổng số tiền 838 triệu đồng.

Đối với khoáng sản chưa khai thác, qua kiểm tra, truy quét, các lực lượng chức năng đã phát hiện 91 vụ vi phạm, trong đó khởi tố 1 vụ, đang xác minh 1 vụ và xử phạt vi phạm hành chính 89 vụ với tổng số tiền 1.502.339.000 đồng, đẩy đuổi 350 đối tượng ra khỏi khu vực khai thác trái phép, tịch thu nhiều máy móc, thiết bị, dụng cụ phục vụ hoạt động khai thác khoáng sản trái phép.

Theo ông Phan Hà – Trưởng phòng Khoáng sản, Sở TN&MT tỉnh Quảng Nam, tình trạng khai thác cát, sỏi trái phép vẫn còn diễn ra nhỏ lẻ là do đây là loại khoáng sản dễ khai thác và tiêu thụ, không cần đầu tư nhiều nhưng dễ mang lại lợi nhuận khi khai thác trái phép nên nhiều đối tượng cố tình vi phạm, có nhiều phương thức, thủ đoạn để đối phó với lực lượng.

Bên cạnh đó, vì mục tiêu lợi nhuận nên doanh nghiệp được cấp phép chưa tự giác thực hiện đúng, đầy đủ các quy định pháp luật trong quá trình hoạt động. Hoạt động khai thác cát, sỏi chủ yếu diễn ra trên sông nước; phương tiện, máy móc, thiết bị để thực hiện công tác kiểm tra, xử lý và điểm tạm giữ phương tiện đường thủy vi phạm còn thiếu nên công tác theo dõi, kiểm tra, giám sát hoạt động khai thác cát, sỏi và xử lý vi phạm hiệu quả chưa cao.

Các đối tượng khai thác khoáng sản trái phép ngày càng manh động, sử dụng nhiều thủ đoạn tinh vi như lợi dụng địa hình rừng núi hiểm trở, giao thông đi lại khó khăn, hoạt động vào ban đêm, bố trí lực lượng cảnh giới để đối phó với cơ quan chức năng, gây khó khăn, trở ngại trong công tác đấu tranh, xử lý.