Hà Nội: Kiến nghị các giải pháp đặc thù phát triển nhà ở xã hội

Khó khăn trong phát triển nhà ở xã hội    

Cụ thể, khi phát triển nhà ở xã hội tại các ô đất thuộc quỹ 20% đất ở các dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại trên địa bàn thành phố phát sinh nhiều bất cập như: Quy định hiện hành chưa có quy định tỷ lệ % đất ở dành để phát triển nhà ở xã hội khi lập, thẩm duyệt quy hoạch phân khu, quy hoạch chung… Do đó, thiếu tính chủ động khi bố trí quỹ đất, đề xuất dự án xây dựng nhà ở xã hội đáp ứng nhu cầu theo đúng chương trình, kế hoạch đặt ra. 

Việc triển khai xây dựng nhà ở xã hội tại quỹ đất 20% phụ thuộc vào công tác giải phóng mặt bằng, kinh phí đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật của chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại nên tiến độ thường chậm. Trong khi đó, một số dự án nhà ở xã hội đã đủ điều kiện mua nhà nhưng không có người mua do nằm tại các khu vực xa trung tâm, chưa đầy đủ hệ thống dịch vụ công cộng và chưa thuận tiện về kết nối hạ tầng với trung tâm thành phố.       

Liên quan vấn đề về vốn, việc đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật ngoài hàng rào dự án nhà ở xã hội chủ yếu bằng ngân sách nhà nước nên gặp khó khăn về nguồn vốn. Cùng với đó, do không thu tiền sử dụng đất nên tại một số dự án nhà ở xã hội có lợi thế về vị trí, thương mại cao, giá nhà ở xã hội có sự chênh lệch lớn so với nhà thương mại cùng khu vực nên dẫn đến tình trạng mua đi bán lại trái quy định, gây khó khăn trong việc quản lý đối tượng được hỗ trợ nhà ở xã hội...

Kiến nghị các giải pháp đặc thù       

Do đó, nhằm triển khai có hiệu quả chương trình phát triển nhà ở xã hội trên địa bàn, UBND TP Hà Nội đã kiến nghị một số giải pháp đặc thù: Nghiên cứu bổ sung quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội khi lập phê duyệt quy hoạch phân khu đô thị, quy hoạch đô thị; triển khai 5 khu đô thị nhà ở xã hội tập trung đã được Thủ tướng đồng ý về nguyên tắc để bổ sung một phần vào quỹ nhà ở xã hội thành phố giai đoạn 2016-2020 và các năm tiếp theo; tiếp tục rà soát quỹ đất 20% theo quy định trước đây của UBND thành phố để phát triển nhà ở xã hội.      

Đồng thời, UBND TP Hà Nội cũng kiến nghị Bộ Xây dựng báo cáo Thủ tướng Chính phủ quy định bổ sung trách nhiệm phát triển nhà ở xã hội đối với các dự án nhà ở thương mại đã được giao chủ đầu tư trước thời điểm Nghị định 100/2015/NĐ-CP ngày 20-10-2015 của Chính phủ có hiệu lực nhưng đến nay chậm triển khai; chỉ đạo các bộ, cơ quan trung ương đóng trên địa bàn thành phố khẩn trương rà soát quy hoạch, đẩy nhanh việc di dời ra ngoài nội thành các trụ sở cơ quan, các bệnh viện và trường đại học, cao đẳng, dạy nghề thuộc diện trung ương quản lý theo quy hoạch chung xây dựng Thủ đô đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.     

Về đất đai, UBND TP Hà Nội kiến nghị rà soát tổng hợp lập danh mục toàn bộ quỹ đất 20% trong các dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại và kiên quyết thu hồi hoặc dừng các dự án chậm triển khai để đề xuất vị trí quỹ đất phục vụ phát triển nhà ở xã hội giai đoạn đến năm 2020 và các năm tiếp theo.     

Về cơ chế chính sách, thành phố cũng kiến nghị Bộ Xây dựng báo cáo Thủ tướng nghiên cứu ban hành nhiều chính sách ưu đãi hơn nữa nhằm thu hút các nhà đầu tư tham gia, giảm gánh nặng cho ngân sách để đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội cho thuê, cho thuê mua, nhất là nhà ở cho công nhân, sinh viên. Nghiên cứu các mô hình đầu tư bằng nguồn vốn ngoài ngân sách và ban hành các cơ chế chính sách ưu đãi đặc thù, ví dụ phát triển mô hình liên kết đầu tư giữa doanh nghiệp và đối tượng thu nhập thấp. Theo đó, doanh nghiệp bỏ vốn đầu tư ban đầu, hưởng lợi nhuận định mức, người dân ký hợp đồng với doanh nghiệp góp vốn và chỉ định chủ đầu tư. Nghiên cứu xây dựng cơ chế chính sách đầu tư ưu đãi đặc thù theo mô hình đối tác công - tư (PPP), đồng thời tạo cơ chế hỗ trợ đầu tư từ trung ương và nguồn vốn của thành phố để phát triển nhà ở xã hội.     

Ngoài ra, UBND TP Hà Nội kiến nghị Bộ Xây dựng báo cáo Thủ tướng cho phép thành phố chỉ định chủ đầu tư thực hiện dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội đối với các nhà đầu tư đã được lựa chọn lập quy hoạch xây dựng chi tiết tỷ lệ 1/500 trên cơ sở thống nhất chủ trương bằng văn bản với Bộ Xây dựng. Nghiên cứu miễn giảm thủ tục cấp phép xây dựng các công trình thuộc dự án nhà ở xã hội.