Điện Biên Đông: Khó khăn thực hiện tiêu chí môi trường trong xây dựng nông thôn mới

Những năm gần đây, cùng với xu thế phát triển chung của tỉnh Điện Biên, ở huyện vùng cao Ðiện Biên Ðông, các ngành nghề sản xuất đang phát triển mạnh, cùng với sự gia tăng về dân số đã làm lượng rác thải rắn sinh hoạt, chất thải chăn nuôi, bao bì thuốc bảo vệ thực vật… ngày càng tăng. Thành phần rác thải phức tạp đã gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống người dân.

Hiện nay, trên địa bàn huyện Ðiện Biên Ðông có 13 xã, 1 thị trấn với dân số trên 63 nghìn người, nhưng mới có khu vực thị trấn được thu gom rác thải và xử lý theo hình thức chôn lấp tập trung (khoảng 5,4 tấn/ngày). Như vậy, chỉ có khoảng 3 nghìn người được hưởng lợi, còn hơn 60 nghìn người trên địa bàn 13 xã vẫn chưa được thu gom và xử lý rác thải.

Theo tính toán của Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Điện Biên Đông, trung bình hàng năm ở khu vực nông thôn của huyện vẫn còn 86.400 tấn chất thải rắn sinh hoạt, trên 100.000 tấn chất thải chăn nuôi... chưa được xử lý.

Thực tế dù quỹ đất nông thôn rộng nhưng hiện nay, trừ thị trấn Ðiện Biên Ðông thì 13/13 xã chưa quy hoạch được bãi rác tập trung, không quy định được chỗ thu gom rác trong khu dân cư, không có người và phương tiện chuyên chở rác.

Do vậy, rác nhà nào nhà ấy tự xử lý. Có gia đình xử lý rác bằng cách đốt hoặc đào hố chôn. Tuy nhiên, vẫn có không ít gia đình vứt rác ra đồng, sông, suối quanh nhà... Nhà này thấy nhà kia vứt được thì cũng làm theo và kết quả là hình thành những bãi rác nhỏ rải rác trong các bản, khu dân cư. Từ xác động vật đến các loại rác khó phân hủy (bao bì thuốc trừ sâu, diệt cỏ....) đều được người dân cho ra nương, ra suối... Còn tại khu vực các chợ ở nông thôn đều là chợ tạm, không có người thu gom rác nên người dân tự xử lý rác bằng cách đốt tại chỗ sau mỗi buổi chợ hoặc sau vài ngày; hàng trăm thứ rác thải cháy khét bốc mùi gây ô nhiễm môi trường...

Ông Lò Văn Sơn, Chủ tịch UBND xã Mường Luân, huyện Điện Biên Đông, cho biết: Mường Luân là xã điểm về xây dựng NTM của huyện, nhưng hiện nay tiêu chí số 17 về môi trường vẫn chưa thể hoàn thành bởi chưa có bãi rác tập trung, chưa có người và phương tiện thu gom rác, 19/19 bản chưa có điểm thu gom rác theo quy định; vẫn còn tình trạng người dân thả rông trâu bò… Điển hình khu chợ Mương Luân, mỗi ngày thải ra môi trường từ 3 - 5 tạ rác, nhưng cũng chưa có bể chứa rác thải, người dân đều xử lý bằng cách gom lại một chỗ sau đó đốt.

Việc môi trường ô nhiễm, không chỉ làm mất cảnh quan, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người, ảnh hưởng đến an toàn vệ sinh thực phẩm mà còn là nguyên nhân làm cho tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp. Thực tế đó cho thấy, tiêu chí 17 về môi trường trong xây dựng NTM ở Điện Biên Đông rất khó thực hiện được.

Thiết nghĩ, để giải được bài toán về môi trường trong xây dựng NTM, bên cạnh việc triển khai có hiệu quả nguồn lực đầu tư của Nhà nước để xây dựng hạ tầng, cơ sở cho công tác xử lý rác thải, đảm bảo vệ sinh môi trường thì các địa phương cần phải nỗ lực trong công cuộc xóa đói giảm nghèo, nâng cao dân trí, nhận thức cho người dân. Có như vậy, việc thực hiện 19 tiêu chí của Bộ tiêu chí quốc gia xây dựng NTM, trong đó có tiêu chí về môi trường mới có thể hoàn thành như mong muốn.