Địa phương chủ động lựa chọn đề án xử lý ô nhiễm đất do tồn lưu hóa chất
Ô nhiễm môi trường đất do tồn lưu hóa chất bảo vệ thực vật đang diễn ra tại nhiều địa phương. Trước thực trạng trên, các địa phương đã gửi kiến nghị đến Bộ Tài nguyên và Môi trường đề nghị hướng dẫn cụ thể về quy trình, công nghệ xử lý ô nhiễm tồn lưu.
Hướng dẫn các địa phương, Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết: Việc xử lý ô nhiễm tồn lưu đã được quy định tại Luật Bảo vệ môi trường 2020, Nghị định số 08/2022/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo vệ môi trường (được sửa đổi tại Nghị định số 05/2025/NĐ-CP) và Thông tư số 02/2022/TT-BTNMT và một số văn bản liên quan.
Cụ thể, Điều 16, Nghị định số 08/2022/NĐ-CP đã quy định về điều tra, đánh giá chi tiết khu vực ô nhiễm môi trường đất. Trong đó, việc điều tra, đánh giá chi tiết khu vực ô nhiễm môi trường đất nhằm xác định các chất ô nhiễm tồn lưu, hàm lượng chất ô nhiễm tồn lưu; nguồn ô nhiễm tồn lưu; phân loại mức độ, quy mô, phạm vi tác động của ô nhiễm đến môi trường; đề xuất biện pháp xử lý, cải tạo và phục hồi môi trường.
Nội dung điều tra, đánh giá chi tiết gồm: Lập kế hoạch chi tiết khảo sát thực tế hiện trường; Điều tra, khảo sát, lấy mẫu chi tiết tại hiện trường theo phạm vi phân bố hàm lượng của chất ô nhiễm tồn lưu; Pphân tích, đánh giá chi tiết, xác định thành phần, tính chất chất gây ô nhiễm tồn lưu, mức độ, quy mô và tác động ảnh hưởng đến môi trường; Xây dựng bản đồ khu vực ô nhiễm; Lập báo cáo kết quả theo mẫu do Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành.
Tại Thông tư số 02/2022/TT-BTNMT, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã hướng dẫn cụ thể về nguyên tắc và tiêu chí xác định, phân loại khu vực ô nhiễm môi trường đất; điều tra, đánh giá sơ bộ chất lượng đất; điều tra, đánh giá chi tiết khu vực ô nhiễm môi trường đất; phương án xử lý, cải tạo và phục hồi môi trường đất.
Trước ngày 25 tháng 12 hằng năm, UBND tỉnh, Bộ Quốc phòng, Bộ Công an tổng hợp và gửi Bộ Tài nguyên và Môi trường về danh mục các khu vực ô nhiễm môi trường đất đặc biệt nghiêm trọng do lịch sử để lại hoặc không xác định được đối tượng gây ô nhiễm theo quy định.
Đặc biệt, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường đã ban hành Thông tư số 01/2023/TT-BTNMT ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về môi trường xung quanh, trong đó có QCVN 03:2023/BTNMT - Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng đất.
Theo đó, việc lựa chọn các quy trình, công nghệ cụ thể trong triển khai các đề án điều tra, dự án xử lý ô nhiễm tồn lưu hóa chất bảo vệ thực vật tùy thuộc vào tính chất ô nhiễm tồn lưu, các điều kiện kinh tế, xã hội và nguồn lực tại địa phương nên không thể có hướng dẫn chung.
Từ những quy định trên, Bộ Tài nguyên và Môi trường đề nghị UBND các tỉnh căn cứ vào mục đích sử dụng đất, điều kiện, tính chất cụ thể của khu vực ô nhiễm tồn lưu hóa chất bảo vệ thực vật, nguồn lực của địa phương để rà soát, điều chỉnh đối với các đề án, dự án đã được phê duyệt.
