Dân Đại Tân lo sợ vì NM sản xuất cồn Ethanol gây ô nhiễm

Bà Nguyễn Thị Lý phản ánh nước thải từ công ty xả vào hồ gây chết cá

Chúng tôi có mặt tại tại thôn Nam Phước, xã Đại Tân vào những ngày cuối tháng 7/2016. Nhìn từ xa, Công ty Tùng Lâm nhìn bề thế và hoành tráng, nhưng khi lại gần, mùi hôi bốc lên nồng nặc khiến trong đoàn chúng tôi có người phải nôn khan. Không chỉ vậy, ngoài mùi hôi thối, trong không gian cũng đậm đặc một thứ vị cay cay khiến mọi người khó thở, nước mắt nước mũi giàn giụa.

Ông Tô Năm, một người dân thôn Nam Phước bức xúc cho biết: "Chúng tôi chịu cảnh ô nhiễm như vậy đã nhiều năm nay rồi. Trước đây Nhà máy cồn Tùng Lâm trực thuộc Công ty CP Đồng Xanh, khi sản xuất cũng đã gây ô nhiễm khiến cuộc sống của chúng tôi khốn khổ. Sản xuất bị đình trệ do cây trồng, lúa màu bị ô nhiễm chết hàng loạt. Nói xin lỗi chứ khi Nhà máy Đồng Xanh phải đóng cửa, dân chúng tôi rất mừng vì đỡ được khoản ô nhiễm, cuộc sống được cải thiện. Tuy nhiên, từ năm 2016 đến nay, sau khi Công ty Tùng Lâm tiếp quản nhà máy thay thế Công ty CP Đồng Xanh và sản xuất trở lại, cuộc sống của bà con lại trở nên cơ cực nên; không khí, môi trường lại bị ô nhiễm khiến người già và trẻ nhỏ mắc bệnh, thanh niên cường tráng cũng không chịu nổi, phải bỏ làng bỏ xóm đi nơi khác. Trong tháng 5 năm 2016, Công ty Tùng Lâm đã thực hiện xả thải trực tiếp ra môi trường khiến tôm, cá trong đập Hố Trình chết trắng bờ. Có những con cá gáy nặng trên 2kg, cá rô phi to như bàn tay cũng bị chết, bốc mùi hôi thối. Người dân đã chụp ảnh lại, gửi đơn cho các cơ quan chức năng nhưng đến giờ vẫn chưa nhận được hồi âm. Mà không chỉ không khí, đất đai bị ô nhiễm, mỗi khi công ty thực hiện xả van lại gây tiếng ồn rất lớn, hai người đứng cạnh nhau muốn nói chuyện thì phải hét lớn lên mới nghe được. Tội nhất là người già và trẻ nhỏ.  Đặc biệt, trong tháng 7/2016, hàng loạt dây chuyền bằng bạc đang đeo của các cháu bé trong thôn bỗng dưng bị chuyển màu vàng đen và càng đen khi mùi hôi càng nồng nặc. Trước sự việc đó, ông Phạm Văn Tỉnh - Phó Giám đốc Công ty Tùng Lâm đã đến từng nhà “thu hồi” những chiếc dây bạc, đem đi đánh bóng lại và cho mỗi cháu 200 nghìn đồng và dặn không được tiết lộ ra ngoài. Việc này chứng tỏ môi trường trong thôn đã bị ô nhiếm rất trầm trọng khiến người dân luôn sống trong sợ hãi". 

Hồ Cigar nổi được đắp sơ sài bằng đất

Cháu Tô Thị Tuyết Như, học sinh lớp 4 nói: "Cứ đến tối là mùi hôi bốc lên hết chịu nổi. Hồi đầu năm, con còn là học sinh giỏi, nhưng cuối năm chỉ được tiên tiến thôi. Không phải do con lười học đâu mà vì mùi hôi từ nhà máy cồn tỏa ra khiến con bị ho nhiều, người khó chịu, không ngủ nổi nên học hành không vô"

Dẫn chúng tôi đến giếng nước, múc lên gầu nước đen ngòm, sủi bọt, bà Nguyễn Thị Lý, ở đội 5, thôn Nam Phước cho biết: "Cái giếng này nhà tôi dùng để sinh hoạt đã bao năm nay. Khi nhà máy cồn đi vào hoạt động, xả thải ra môi trường, giếng nước nhà tôi đổi màu đen sì, lại có nhều bọt nữa. Giờ không thể dùng được rồi, nước sinh hoạt đành phải đi mua, mỗi tháng hết 200 - 300 nghìn, số tiền khá lớn đối với người dân nghèo ở Nam Phước. Chúng tôi đã nhiều lần kiến nghị lên xã, yêu cầu nhà máy cồn phải có biện pháp khắc phục. Thế nhưng để đối phó, nhà máy chỉ mua mấy cái ống nước về vứt đó. Nhà tôi có giếng nhưng đến giờ lại phải mua nước để dùng". 

Nước thải từ nhà máy có màu trắng đục

Một người dân khác trong thôn cũng cho biết thêm: "Việc Công ty Tùng Lâm xả thải khiến cá chết hàng loạt diễn ra vào nửa đầu tháng 5/2016. Chúng tôi có kiến nghị nhưng các cấp chính quyền nói rằng: việc cá chết vào thời điểm này rất nhạy cảm (tháng 5/2016 - PV), cả nước đang sôi sục vì cá chết do ô nhiễm. Hơn nữa, lại đang chuẩn bị diễn ra bầu cử HĐND các cấp nên thông tin về cá chết không được công bố. Sau bầu cử sẽ xem xét. Dù vậy, đến nay đã hơn 2 tháng rồi nhưng chưa thấy có cơ quan có trách nhiệm nào giải quyết. Môi trường vẫn cứ ô nhiễm". 

Trao đổi với chúng tôi, ông Trương Văn Huấn - Phó phòng Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) huyện Đại Lộc xác nhận: "Việc nhà máy Tùng Lâm gây ô nhiễm môi trường là có thật. Cuối tháng 3/2016, nhà máy Tùng Lâm thực hiện nạo vét hồ sinh thái trái phép, đổ chất thải bừa bãi ra môi trường xung quanh, phòng TN &MT huyện Đại Lộc đã phối hợp với bên công an tiến hành kiểm tra, xử lý và yêu cầu công ty nghiêm túc thực hiện vấn đề môi trường. Tuy nhiên, trong tháng 5/2016, phòng có nhận được đơn người dân phản ánh về vấn đề ô nhiễm, ảnh hưởng tới cuộc sống sinh hoạt, sản xuất của người dân và xảy ra hiện tượng cá chết hàng loạt. Sau đó, phòng đã phối hợp với các lực lượng chức năng kiểm tra tình hình tại Công ty Tùng Lâm và phát hiện ra nhiều sai phạm như: Công ty Tùng Lâm chưa báo cáo UBND, Sở TN&MT tỉnh Quảng Nam để thống nhất cho phép sử dụng báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được phê duyệt cho Công ty CP Đồng Xanh làm chủ trước đây; chưa cung cấp được các hợp đồng thu gom, xử lý chất thải sinh hoạt và chất thải nguy hại; chưa có giấy phép xả thải vào nguồn nước của cơ quan có thẩm quyền theo quy định; chưa thực hiện chương trình giám sát định kỳ năm 2016. Tại thời điểm kiểm tra, nhà máy đang hoạt động khoảng 40- 50% công suất nhưng phát sinh tiếng ồn lớn từ hệ thống lò hơi. Về mùi hôi: phát sinh từ hồ Cigar, khu vực sản xuất và hồ sinh thái của nhà máy; hồ Cigar chưa được phủ bạt, nước trong hồ có màu đen, nhiều bọt, có mùi hôi. Tại khu vực sản xuất phát sinh mùi hôi từ các công đoạn sản xuất, bã sắn. Tại hồ sinh thái: bèo phát triển quá nhiều, bèo chết và nước có màu đen. Nhà máy có xả nước thải ra môi trường, nước đục, bốc mùi hôi và có nhiệt độ trên 37 độ C; chất thải rắn sinh hoạt và chất thải nguy hại chưa được thu gom xử lý theo quy định, xỉ than cũng chưa được thu gom". 

Cá chết hàng loạt trong đập Hố Trình vào nửa đầu tháng 5/2016

Sau khi có kết luận kiểm tra, Công ty Tùng Lâm đã có công văn gửi các ngành chức năng thừa nhận sai phạm và hứa khắc phục. Tuy nhiên, đến ngày 1/8/2016, Phòng TN&MT huyện vẫn chưa nhận được bất cứ văn bản hay giấy tờ nào chứng minh việc Công ty Tùng Lâm đã khắc phục sai phạm và vẫn liên tục nhận được phản ánh về ô nhiễm môi trường của bà con thôn Nam Phước, xã Đại Tân.

Nước thải ô nhiễm từ Công ty Tùng Lâm xả thẳng ra môi trường

Rõ ràng việc sản xuất cồn Ethanol của Công ty Tùng Lâm đã gây ô nhiễm môi trường nặng nề, ảnh hưởng rất lớn tới đời sống sinh hoạt cũng như sản xuất của hàng trăm hộ dân. Việc gây ô nhiễm không chỉ diễn ra ngày một ngày hai mà là cả một quá trình kéo dài. Vì vậy, các cấp, các ngành tỉnh Quảng Nam cần nhanh chóng vào cuộc, xử lý dứt điểm tình trạng ô nhiễm tại thôn Nam Phước, xã Đại Tân để đảm bảo cuộc sống cho người dân.

Bài & ảnh: Đức Huy– Anh Dũng