(TN&MT) - Nhiều năm qua, hàng ngàn hộ dân quận Liên Chiểu (Đà Nẵng) luôn sống trong sợ hãi bởi tình trạng ô nhiễm môi trường tại bãi rác Khánh Sơn (phường Hòa Khánh Nam) chưa được giải quyết dứt điểm. Nguyên nhân do Khu liên hợp xử lý chất thải rắn, thay thế, vẫn ì ạch chưa xong. Cộng thêm Dự án Ga đường sắt mới tại quận này, qua 15 năm công bố quy hoạch vẫn án binh bất động khiến việc ô nhiễm môi trường kéo dài.
Dự án xử lý chất thải rắn kéo dài, dân khổ
Bà Nguyễn Thị Thu Hồng (tổ 70, Khánh Sơn, phường Hòa Khánh Nam) cho biết, bãi rác Khánh Sơn được xây dựng cách đây hơn 25 năm. Cũng từng ấy thời gian, hàng ngày, hàng giờ, hàng ngàn người dân nơi đây phải sống chung với ô nhiễm môi trường, nguồn nước và bệnh tật. Nước rỉ từ bãi rác Khánh Sơn theo khe suối từ trên núi cao men theo kênh mương đổ về, ngấm vào lòng đất, ruộng đồng. Cũng theo bà Hồng: “Thành phố đã triển khai nhiều biện pháp, thế nhưng vào những ngày nắng nóng nhà nào cũng cửa đóng, then cài để ngăn mùi hôi thối xộc vào nhà. Nước sinh hoạt cũng không thể dùng được. Cây cối trồng dưới ruộng chết hết”.
Theo ông Nguyễn Tựa, Tổ trưởng Tổ dân số 70: “Thành phố gia hạn thêm 4, 5 năm nữa, như vậy bãi rác này sẽ quá tải. Dân tha thiết kêu gọi thành phố di dời bãi rác để trả lại môi trường cho bà con ở đây”. Được biết, mới đây, khi hay tin thành phố sẽ đóng cửa bãi rác này vào năm 2019, người dân chưa kịp mừng, nay lại thêm nỗi lo khi dự án Khu liên hợp xử lý chất thải rắn tại xã Hòa Nhơn (huyện Hòa Vang) thay thế, vẫn còn ì ạch khiến thành phố lại lùi thời gian đóng cửa bãi rác Khánh Sơn đến năm 2021.
Cũng liên quan đến vấn đề này, trong nhiều năm qua, mỗi lần tới kỳ họp HĐND TP. Đà Nẵng, vấn đề ô nhiễm bãi rác Khánh Sơn lại làm “nóng” nghị trường. Từng dòng nước đen ngòm, đặc quánh, bốc mùi hôi thối nồng nặc bủa vây hàng trăm hộ dân khu dân cư Khánh Sơn (phường Hòa Khánh Nam,) được đại biểu, cử tri mang ra mổ xẻ.
Trao đổi với PV, ông Đặng Đức Vũ - Tổng Giám đốc Công ty CP Môi trường Đô thị TP. Đà Nẵng thông tin, mỗi ngày bãi rác Khánh Sơn tiếp nhận xử lý hơn 900 tấn rác thải và từ 500 đến 600 m3 nước rỉ rác. Năm 2010, Công ty TNHH Quốc Việt được TP. Đà Nẵng chấp thuận đầu tư hệ thống xử lý nước rỉ tại bãi rác Khánh Sơn, công suất 1.000m3/ngày đêm. Tuy nhiên, qua thời gian vận hành, hệ thống này xuống cấp, không đáp ứng được kỳ vọng của người dân.
Cũng theo ông Vũ, tháng 9/2016, thành phố Đà Nẵng giao Công ty CP Môi trường Đô thị tiếp nhận, cải tạo và vận hành hệ thống xử lý nước rỉ rác tại bãi rác Khánh Sơn, tổng mức đầu tư hơn 88 tỷ đồng. Dự kiến, tháng 10/2018, hệ thống xử lý nước rỉ rác này sẽ hoàn thành và đưa vào vận hành.
Triền miên ô nhiễm
Một dự án treo hơn 15 năm qua gần bãi rác Khánh Sơn, là Dự án Ga đường sắt mới (tại phường Hòa Khánh Nam và phường Hòa Minh, quận Liên Chiểu) vẫn án binh bất động. Người dân vùng dự án đang khốn đốn bởi quy định không được xây dựng, cơi nới nhà ở.
Gia đình ông Lê Văn Hai (60 tuổi, Hòa Khánh Nam) với 10 khẩu gồm, con cháu, dâu rể chen chúc trong ngôi nhà cấp 4 chật chội, xuống cấp. Những ngày tháng 5 nóng hầm hập, ông Hai chỉ mong các cháu nghỉ hè để gửi bớt về quê cho người quen chăm hộ. Ông Hai kể, năm 2003, khi công bố quy hoạch Ga đường sắt Đà Nẵng mới chỉ có hơn 400 hộ dân trong vùng dự án như ông. Nay số hộ đã lên tới 2.000, tăng gấp 5 lần. Nhiều gia đình, hai đến ba thế hệ sống chen chúc trong căn nhà chật chội.
“Như nhà tôi, ngày biết có dự án 2 đứa con của vẫn còn nhỏ, nay cả 2 đã lấy vợ, lấy chồng; các con ông sinh thêm 4 cháu nữa. Tính ra 3 thế hệ không đủ chổ ở. Vì toàn bộ đất nằm trong dự án bị cấm xây dựng, cơi nới nhà cửa, bí quá ông đành liều xây thêm căn phòng nhỏ bên cạnh cho vợ chồng đứa con trai. Ở chưa được bao lâu, ông Hai buộc phải tháo dỡ phần xây tạm này”- ông Hai than thở.
Qua trao đổi, ông Lê Tấn Bường, Tổ trưởng Tổ dân phố 42 (phường Hòa Khánh Nam) xác nhận, việc dân có đất mà không thể tách thửa cho con cái khi có vợ, chồng ra ở riêng nên bức xúc. Mỗi lần phát hiện bà con làm nhà trái phép, ông không báo lên phường sẽ bị khiển khách, còn báo, bà con buộc phải tháo dỡ, rất thương. Nhiều lần họp, họ phản ánh, nếu có tiền thì dại gì mua đất ngoài đồng mà ở. Đến khi xây rồi lại đập, đập rồi lại xây, dẫn đến vấn đề xã hội phức tạp.
Ông Đàm Quang Hưng- Chủ tịch UBND quận Liên Chiểu cho biết: “Do yếu tố về quy hoạch cho nên hạn chế việc sử dụng đất và tách thửa, cũng có khó khăn nhất định cho người dân. Hiện tại, chúng tôi đang rà soát từng trường hợp, đề xuất với UBND thành phố để có giải pháp xử lý nhằm bảo đảm quyền lợi sử dụng đất của dân. Còn trường hợp cố tình xây dựng trái phép, chúng tôi xử lý triệt để”.