Bình Định: Nguồn lợi thủy sản trên các đầm phá ven biển đang bị xâm hại

(TN&MT) - Tình trạng sử dụng xung điện, xiếc máy (XĐXM), chất nổ, bơm hút phểnh bằng máy, giã cào… để khai thác thủy sản (KTTS) trên các đầm phá, vùng ven biển ở tỉnh Bình Định diễn biến phức tạp, ảnh hưởng đến nguồn lợi thủy sản (NLTS) và môi trường sinh thái.

VNhiều ngư dân sinh sông ven đầm Thị Nại sử dụng lưới lồng để khai thác tận diệt nguồn lợi thủy sản.

Số vụ vi phạm tăng

Theo Phòng Thanh tra Pháp chế thuộc Chi cục Thủy sản Bình Định, trong 7 tháng đầu năm nay, đơn vị đã chủ động phối hợp với các cơ quan chức năng và chính quyền địa phương tổ chức 35 chuyến tuần tra, kiểm soát tình trạng sử dụng XĐXM để KTTS trên các đầm Thị Nại, Đề Gi, Trà Ổ và các vùng biển ven bờ. Qua kiểm tra, cơ quan chức năng đã phát hiện, xử lý 28 trường hợp vi phạm sử dụng “nghề cấm” trong KTTS, xử phạt với số tiền trên 32 triệu đồng.

Ông Trần Kim Dương, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản Bình Định, cho biết: “Số vụ vi phạm bằng các “nghề cấm” trong KTTS tại các đầm phá và vùng ven biển có chiều hướng gia tăng trở lại trong thời gian gần đây. Các đối tượng hoạt động ngày càng tinh vi, phức tạp; khi phát hiện lực lượng chức năng, các đối tượng vứt bỏ các dụng cụ kích điện xuống biển để phi tang. Một số trường hợp chống đối lại lực lượng chức năng. Trong khi đó, công tác tuần tra kiểm soát, xử lý các hành vi KTTS gặp nhiều khó khăn do lực lượng mỏng, thiếu trang bị các công cụ hỗ trợ; địa bàn các đầm phá rộng lớn, địa hình hiểm trở, các đối tượng KTTS trái phép chủ yếu hoạt động vào ban đêm”.

Đáng lo hơn, nạn XĐXM trên đầm Thị Nại, đầm Đạm Thủy, đầm Trà Ổ đang có chiều hướng gia tăng. Tại các thôn Đức Phổ 1, Đức Phổ 2, xã Cát Minh và thôn Ngãi An, xã Cát Khánh (huyện Phù Cát) hàng chục ghe máy giơ cao gọng xiếc ngay giữa ban ngày nhưng không thấy cơ quan chức năng có biện pháp xử lý. Còn tại khu vực đầm Thị Nại và đầm Trà Ổ, theo thống kê hiện còn 63 phương tiện hành nghề cấm vẫn đêm đêm lén lút hoạt động XĐXM trên đầm; trong đó, xã Phước Thuận (huyện Tuy Phước) có trên 30 phương tiện; các xã Mỹ Lợi, Mỹ Đức, Mỹ Thắng (huyện Phù Mỹ) có 33 phương tiện…

Ông Trần Kỳ Quang, Phó Chủ tịch UBND huyện Tuy Phước, cho biết: Để ngăn chặn hoạt động XĐXM trên đầm Thị Nại, trong thời gian qua, huyện đã tổ chức nhiều đợt ra quân truy quét các đối tượng XĐXM, nhưng do mặt đầm khá rộng, trải dài trên địa bàn nhiều xã, nên việc truy quét gặp khó khăn. Hơn nữa, giá mỗi bộ XĐXM từ 5 - 7 triệu đồng, trong khi chỉ một đêm hoạt động các đối tượng kiếm được từ 300 -500 ngàn đồng; nếu “trúng đậm”, chỉ sau 2 đêm là thu hồi vốn. Do vậy, dẫu biết đây là hành vi bị cấm nhưng nhiều người vẫn làm. Trong 7 tháng đầu năm nay, Đội phòng chống XĐXM của huyện đã phát hiện bắt giữ 2 ghe máy hành nghề giã cào, tịch thu 4 bộ kích điện.

Ông Ngô Đình Ba, Trưởng Phòng NN&PTNT huyện Phù Mỹ thì cho hay: Vào cuối tháng 5 vừa qua, nhóm hạt nhân bảo vệ NLTS thôn Châu Trúc, xã Mỹ Châu trong lúc bắt giữ một chiếc ghe từ xã Mỹ Thắng sang đầm Trà Ổ bắt cá bằng XĐXM, thì bị 14 đối tượng khác đến bao vây, tấn công. Các đối tượng này dùng cây sào chống ghe chọc vào mặt và đánh túi bụi làm ông Trương Văn Quý và ông Bùi Xuân Bộ bị thương ở mắt và tay. Tuy nhiên, đến nay, vụ việc này vẫn chưa được xử lý nghiêm minh khiến người dân bức xúc.

Bên cạnh đó, qua kiểm tra của ngành chức năng, toàn tỉnh hiện có 1.205 hộ gia đình ngư dân đang sử dụng 85.057 chiếc lưới lồng để KTTS. Việc sử dụng lưới lồng để KTTS đã làm cho trên 40% số lượng thủy sản còn non bị đánh bắt một cách vô tội vạ. Mặt khác, việc sử dụng lưới lồng còn có tác động xấu ảnh hưởng đến các hệ sinh thái và môi trường thực vật thủy sinh, làm mất đi nơi trú ẩn của nhiều loài tôm cá.

Hàng chục ghe máy gắn gọng xiếc đậu dày trên đầm Đạm Thủy.

Nỗ lực ngăn chặn

Để kịp thời ngăn chặn tình trạng sử dụng “nghề cấm” để KTTS trên các đầm phá, vùng ven biển của tỉnh Bình Định, các cơ quan chức năng và chính quyền địa phương cần có sự phối hợp, triển khai quyết liệt hơn nữa. Đồng thời, triển khai xây dựng các nhóm hạt nhân bảo vệ NLTS ở các địa phương, vận động cả cộng đồng dân cư cùng vào cuộc nhằm đấu tranh, ngăn chặn các hành vi sử dụng chất nổ, chất độc, XĐXM để KTTS trái phép…

Theo ông Trần Kim Dương, để ngăn chặn có hiệu quả tình trạng sử dụng nghề cấm trong KTTS, từ nay đến cuối năm, Chi cục sẽ tăng cường công tác tuần tra, kiểm soát nhằm ngăn chặn, phát hiện và xử lý các trường hợp sử dụng nghề cấm tại khu vực đầm Thị Nại, cửa biển Quy Nhơn, Nhơn Lý, Nhơn Châu, Phù Cát, Phù Mỹ, Hoài Nhơn. Bên cạnh đó, đơn vị cũng tích cực phối hợp với các đồn biên phòng, chính quyền địa phương tổ chức tốt công tác tuyên truyền, vận động ngư dân cùng chung tay bảo vệ NLTS. Thực hiện phong trào toàn dân tham gia bảo vệ nguồn lợi thủy sản; trong đó đặc biệt chú trọng đến tiêu chí quản lý nguồn lợi và môi trường thủy sản; thường xuyên tuyên truyền, giáo dục yêu cầu ký cam kết từ bỏ đối với các trường hợp ngư dân địa phương sử dụng XĐXM để KTTS. Nhân rộng các mô hình đồng quản lý nguồn lợi thủy sản, các nhóm hạt nhân bảo vệ nguồn lợi thủy sản tại các xã Mỹ Đức, Mỹ Thành, Mỹ Lợi, Mỹ Châu (huyện Phù Mỹ) và các xã Phước Sơn, Phước Thắng, Phước Hòa, Phước Thuận (huyện Tuy Phước)… Đây sẽ là lực lượng xung kích phối hợp với chính quyền địa phương trong công tác ngăn chặn tình trạng sử dụng nghề cấm trong KTTS; phối hợp với các ban ngành, đoàn thể tại địa phương hướng dẫn các hộ hành nghề cấm phải chuyển đổi nghề để có thu nhập ổn định và không vi phạm pháp luật.

Hoàng Nguyên