"Băm nát" kênh thủy lợi Bắc Đuống

Ki ốt “xẻ đôi” kênh Baza, một khi có vật cứng dài mắc kẹt thì hậu quả của nó để lại là rất khó lường

Ít ai biết được công trình này đã từng bị đình chỉ thi công do nằm trên kênh thủy lợi Bắc Đuống, thế nhưng một điều kì lạ: Dự án đó đến nay đang được gấp rút hoàn thiện các công đoạn cuối cùng và đương nhiên giá trị của mỗi ki ốt được định 2 – 3 tỷ đồng.

Chủ trương… lạ

Được biết, cống Baza đến Thềm Long dài 587m, thuộc tuyến bơm kênh Cống Thôn do Công ty TNHH MTV Khai thác Công trình Thủy lợi Bắc Đuống quản lí, nhằm đảm bảo tưới nước cho 80ha đất nông nghiệp và tiêu nước cho 240ha đất tự nhiên, nằm giữa phường Đình Bảng – Từ Sơn (Bắc Ninh) và phường Ninh Hiệp, huyện Gia Lâm (TP Hà Nội).

Do kênh Baza bị ùn tắc do xâm lấn bởi đất, rác thải, tỉnh Bắc Ninh có nhu cầu cống hóa tuyến kênh trên, tuy nhiên nguồn ngân sách hạn hẹp nên tỉnh đã kêu gọi doanh nghiệp tư nhân vào đầu tư theo hình thức BOT. Ngày 6/11/2013, UBND tỉnh Bắc Ninh ra Quyết định số 1261/QĐ-UBND về việc phê duyệt dự án đầu tư xây dựng công trình ngầm hóa kênh Cống Thôn đoạn từ cống Baza đến cống Thềm Long thuộc Phường Đình Bảng, TX. Từ Sơn, cùng hệ thống ki ốt trên mặt kênh (108 ki ốt được xây dựng 2 tầng, có các khe thoáng, mỗi khe thoáng rộng 5m để phục vụ vận hành, nạo vét và công tác quản lý. Mỗi ki ốt có diện tích khoảng 4x12 m - PV). Tổng giá trị dự án là 55,4 tỷ đồng, diện tích dự án 7.430 m2 theo hình thức hợp đồng BOT, thời gian khai thác 45 năm. Hiện tại, chủ đầu tư mới thực hiện giai đoạn 1 của Dự án, với 58 ki ốt đang hoàn thiện các công đoạn cuối cùng.

Theo nhiều người dân phường Ninh Hiệp và phường Đình Bảng phản ánh: Sau khi Dự án “mọc” lên những khối bê tông “bất thường” chúng tôi đã phản ánh chính quyền địa phương nhưng không được giải quyết thỏa đáng. Người dân cho rằng hậu quả nhãn tiền của việc xây dựng hàng chục ki ốt như vậy  là mỗi khi nước về sẽ tràn vào các ao trong làng gây ngập úng, một khi bị tắc cống sẽ gây hậu quả khó lường. Trên thực tế, đây là việc lợi dụng chủ trương cứng hóa kênh mương để trục lợi của các đối tượng liên quan đến hệ thống kênh thủy lợi Bắc Đuống, chứ không vì mục đích có lợi cho người dân, bởi trên thực tế giá cho thuê các ki ốt đều có cái giá 2 – 3 tỷ đồng/ki ốt/45 năm sử dụng.

Và luôn né tránh

Để rộng đường dư luận, phóng viên đã liên hệ qua điện thoại với ông Nguyễn Văn Hồng, Giám đốc Sở NN&PTNT Bắc Ninh thì được biết, tỉnh Bắc Ninh đã chấp thuận cho Công ty Thượng Hải làm chủ đầu tư theo hình thức BOT, hiện tại Sở đã giao đầu mối cho Chi cục Thủy lợi Bắc Ninh.

Tại Chi cục Thủy lợi, phóng viên được ông Nguyễn Thế Năng, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi Bắc Ninh chia sẻ: “Năm 2014 Dự án đã nhiều lần bị báo chí đăng tin bài, từng bị đình chỉ thi công, nhưng sau đó lại cho làm lại. Đây là giai đoạn 1 của dự án, làm tốt tỉnh sẽ cho làm tiếp giai đoạn 2. Rút kinh nghiệm từ Hà Nội, Bắc Ninh làm ki ốt rất đẹp, theo kiến trúc Tây Âu hẳn nhé, hơn thế đây là dự án BOT về Thủy lợi đầu tiên của Bắc Ninh nên các anh có gì viết nhè nhẹ cho(!?)”.

Dự án khi đang tạm thời đình chỉ thi công do báo chí phản ánh

Phóng viên đề nghị được xem các văn bản, giấy tờ liên quan tới Dự án thì ông Năng cho hay: Anh Khảm Chi cục trưởng giữ hồ sơ, hơn nữa tôi mới được tiếp quản sau khi anh Phó Chi cục trưởng trước đây bị ốm nặng. Sau đó ông Năng có điện vài cuộc điện thoại, tuy nhiên câu trả lời cuối cùng vẫn là: Chúng tôi sẽ xin phép lãnh đạo tỉnh Bắc Ninh và Sở NN&PTNT sau đó sẽ hẹn phóng viên lên lấy hồ sơ.   

Phóng viên đi thực địa tại đoạn tiếp giáp Dự án kênh mương bị bồi lắng, nước đen và thối nồng nặc

Sau đó, phóng viên đã tới UBND tỉnh Bắc Ninh để đặt lịch làm việc, được ông Nguyễn Kim Thành, Phó Chánh Văn phòng tiếp nhận nội dung làm việc và sẽ thông tin lại khi có ý kiến của lãnh đạo. Đợi lâu, phóng viên đã chủ động điện lại thì được ông Trịnh Hữu Hùng - Chánh Văn phòng UBND tỉnh Bắc Ninh trả lời: Các ông xuống thực tế lấy tin, kết quả thế nào các ông biết rồi, tôi làm sao biết được mà trả lời các ông! Giờ tỉnh đang bận không tiếp được. Sau đó ông Hùng cúp máy và không cho phóng viên nói thêm lời nào.

Ki ốt được hoàn thiện mang dáng dấp kiến trúc Tây Âu và giá được chủ đầu tư cho thuê 2 – 3 tỷ đồng/ki ốt/45 năm mà vẫn đắt như tôm tươi

Trả lời báo chí, ông Phạm Hồng Giang, nguyên Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cho biết: Đúng là chuyện tôi mới nghe lần đầu. Các kênh như vậy là một phần của hệ thống thủy lợi mà công trình hạ tầng công ích không ai được phép xâm phạm. Việc xây dựng nhà trên công trình như vậy là hành vi phạm pháp nên phải được xử lý nghiêm minh theo pháp luật”.

Việc làm này thực chất có phải là kiên cố hóa kênh mương hay vì lợi ích khác? Bản chất thực sự của nó ra sao?.

Báo Điện tử Tài nguyên và Môi trường sẽ tiếp tục thông tin về sự việc.

Bài & ảnh: Doãn Xuân