Từ phản ánh, bức xúc, kiến nghị của người dân và chính quyền huyện Kinh Môn, về Xí nghiệp Vạn Chánh (Chi nhánh của Công ty TNHH MTV Duyên Hải, Quân Khu 3), Sở Tài nguyên & Môi trường Hải Dương đã vào cuộc kiểm tra. Qua đó cho thấy, Xí nghiệp Vạn Chánh đã có hàng loạt sai phạm về lĩnh vực tài nguyên & môi trường, điều này được thể hiện rõ tại Báo cáo số 222/BC – STNMT, ngày 11/7/2018, Sở Tài nguyên & Môi trường Hải Dương đã tổ chức cuộc họp với đại diện một số cơ quan, ban, ngành chức năng, Bộ Tư lệnh Quân khu 3 và chính quyền địa phương.
Theo đó, Xí nghiệp Vạn Chánh (Chi nhánh của Công ty TNHH MTV Duyên Hải, Quân khu 3) được thành lập ngày 10/6/1976, hoạt động sản xuất, kinh doanh theo Giấy phép đăng ký kinh doanh, số: 0105753635 - 004 (Sở Kế hoạch & Đầu tư Hải Dương cấp thay đổi lần thứ nhất ngày 5/10/2015). Ngành nghề sản xuất kinh doanh: sản xuất xi măng, vôi công nghiệp, cơ khí, mộc, xây dựng… Các hoạt động sản xuất, kinh doanh và quản lý sử dụng đất của Xí nghiệp Vạn Chánh tại địa bàn thị trấn Phú Thứ, huyện Kinh Môn. Xí nghiệp Vạn Chánh có hoạt động sản xuất xi măng, nhưng đã dừng từ năm 2013 và chuyển sang nghiền đá pen - pát. Khi dừng sản xuất xi măng, Xí nghiệp Vạn Chánh vẫn tiếp tục khai thác đá phục vụ sản xuất vôi công nghiệp. Trong khai thác đá, Xí nghiệp Vạn Chánh sử dụng vật liệu nổ (mìn) theo Giấy phép vật liệu nổ Công nghiệp số 1632/2018/GP - CNQP. Ngày 21/3/2018 để khai thác đá vôi. Sử dụng cả vật liệu nổ (mìn) trong hoạt động nghiền đá pen - pát để làm vỡ khối đá lớn.
Việc quản lý, sử dụng đất đai, xây dựng hạ tầng khu dân cư: Tổng diện tích đất Xí nghiệp Vạn Chánh đang quản lý, sử dụng tại địa bàn thị trấn Phú Thứ, huyện Kinh Môn là 140.913m2 (theo Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất UBND tỉnh Hải Dương cấp ngày 16/2/1993 nhưng chưa được xử lý chữ ký đóng dấu), gồm: khu nhà điều hành chỉ huy, nhà làm việc; hội trường, nhà kho, nhà xưởng và bãi chứa nguyên liệu, vật liệu sản xuất (Khu A) diện tích 123.378m2; khu nhà ở cán bộ, công nhân viên (Khu B - khu gia đình) diện tích 17.765m2.
Trong Báo cáo của Sở Tài nguyên & Môi trường Hải Dương chỉ rõ, quá trình hoạt động, sản xuất và sử dụng đất đai, tài nguyên… Xí nghiệp Vạn Chánh đã có hàng loạt sai phạm, như sau: “…Vi phạm Luật khoáng sản, Xí nghiệp Vạn Chánh khai thác khoáng sản (đá vôi) không có Giấy phép theo quy định của pháp luật, khai thác xuống âm nhưng chưa hoàn thổ, phục hồi môi trường. Xí nghiệp Vạn Chánh không được cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy phép khai thác khoáng sản tại núi Giữa, núi Cùng (tại thị trấn Phú Thứ, huyện Kinh Môn) nhưng Xí nghiệp Vạn Chánh vẫn sử dụng vật liệu nổ (nổ mìn) để khai thác đá vôi và trong hoạt động nghiền đá pen - pát để làm vỡ khối đá lớn. Trong quá trình hoạt động, sản xuất năm 2016, Xí nghiệp Vạn Chánh có bơm thoát nước ra hệ thống mương máng, làm ảnh hưởng đến sản xuất, sinh hoạt của các hộ dân khu vực giáp ranh. Xí nghiệp Vạn Chánh đã có khắc phục, xử lý và bồi thường cho các hộ dân 303 triệu đồng. Bên cạnh đó, Xí nghiệp Vạn Chánh hoạt động 2 lò vôi và nghiền đá pen - pát, nhưng không thực hiện các thủ tục về môi trường theo quy định.
Vi phạm về đất đai, xây dựng: mặc dù chưa thực hiện các thủ tục đầu tư, đất đai, xây dựng theo quy định, chưa được cơ quan cỏ thẩm quyền cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng đất, Công ty TNHH MTV Duyên Hải đã ban hành các Quyết định: số 150/QĐ –Cty ngày 14/3/2013, giao nhiệm vụ cho Xí nghiệp Vạn Chánh thi công xây dựng hạ tầng Khu tập thể cán bộ, chiến sỹ; Quyết định số 527/QĐ - Cty ngày 23/7/2014, về việc thành lập Ban chỉ đạo sắp xếp chỗ ở cho gia đình cán bộ, công nhân viên thuộc Dự án nâng cấp, cải tạo Khu tập thể cán bộ, công nhân viên Xí nghiệp Vạn Chánh. Quyết định số 528/QĐ - Cty ngày 23/7/2014, Quyết định ban hành quy chế, chức năng, nhiệm vụ và hoạt động của Ban chỉ đạo sắp xếp chỗ ở cho gia đình cán bộ, công nhân viên thuộc Dự án nâng cấp, cải tạo Khu tập thể cán bộ, công nhân viên Xí nghiệp Vạn Chánh. Quyết định số 1180/QĐ - Cty ngày 15/12/2015 thay thế Quyết định số 527/QĐ - Cty ngày 23/7/2014 về việc thành lập Ban chỉ đạo sắp xếp chỗ ở cho gia đình cán bộ, công nhân viên thuộc Dự án nâng cấp, cải tạo Khu tập thể cán bộ, công nhân viên Xí nghiệp Vạn Chánh và Thông báo số 564/TB – BCĐ ngày 30/7/2014 về việc sắp xếp chỗ ở cho gia đình cán bộ, công nhân viên thuộc Dự án nâng cấp, cải tạo Khu tập thể cán bộ, công nhân viên Xí Nghiệp Vạn Chánh. Thực hiện Quyết định 150/QĐ - Cty, ngày 14/3/2013 của Công ty TNHH MTV Duyên Hải, Xí nghiệp Vạn Chánh đã tự ý chuyển mục đích sử dụng 11.765m2 đất khi chưa được cơ quan có thẩm quyền cho phép, san lấp mặt bằng; thi công hạ tầng, phối hợp với Ban chỉ đạo sắp xếp chỗ ở thu tiền xây dựng hạ tầng (thực chất là thu tiền sử dụng đất), bàn giao 76 lô đất, diện tích 6.335m2 tại vị trí 1 cho các cán bộ, chiến sỹ của đơn vị (trong đó có cán bộ của Xí nghiệp đã nghỉ hưu). Đến nay, một số gia đình cán bộ, chiến sỹ đã xây nhà ở, một số đã chuyển nhượng cho người dân địa phương sử dụng”.
Là một doanh nghiệp quốc phòng, nhưng trong thời gian dài hoạt động sản xuất, kinh doanh… Xí nghiệp Vạn Chánh đã không chấp hành các quy định pháp luật về tài nguyên & môi trường, để xảy ra hàng loạt sai phạm gây bức xúc dư luận, chính quyền địa phương. Vậy trách nhiệm thuộc về tập thể, cá nhân cần được làm rõ, xử lý nghiêm theo đúng quy định? Các cơ quan chức năng tỉnh Hải Dương cần có biện pháp xử lý kiên quyết, dứt điểm… hoạt động, sản xuất và giao đất trái thẩm quyền của Xí nghiệp Vạn Chánh.
Báo Điện tử Tài nguyên & Môi trường tiếp tục thông tin.