Xây dựng mô hình hỗ trợ ra quyết định các hồ chứa lưu vực sông Hồng-Thái Bình

Thứ trưởng Bộ TN&MT Lê Công Thành phát biểu tại cuộc họp trực tuyến. Ảnh chụp qua màn hình

Báo cáo tại cuộc họp, bà Nguyễn Thị Thu Linh, Phó Cục trưởng Cục Quản lý tài nguyên nước cho biết, mục tiêu của dự án này là đầu tư xây dựng các trạm quan trắc, giám sát tài nguyên nước và đầu tư bổ sung thiết bị, nâng cấp, hiện đại hóa trạm thủy văn, trạm đo mưa, đo mặn phục vụ việc vận hành liên hồ chứa theo thời gian thực và giám sát việc vận hành hồ. Đồng thời, thiết lập hệ thống thông tin, mô hình, công cụ hỗ trợ nhằm phục vụ việc vận hành liên hồ chứa theo thời gian thực và giám sát việc vận hành hồ; đề xuất xây dựng quy trình vận hành liên hồ chứa theo thời gian thực.

Theo bà Nguyễn Thị Thu Linh, về nội dung đầu tư, dự án tập trung đầu tư xây dựng, nâng cấp và hiện đại hóa mạng lưới trạm quan trắc, giám sát tài nguyên nước nhằm giám sát việc vận hành các hồ chứa thủy điện lớn tại lưu vực sông Hồng-Thái Bình được xây dựng, nâng cấp, hiện đại hóa.

Các trạm được đầu tư xây dựng mới, nâng cấp, hiện đại hóa lắp đặt các thiết bị quan trắc lưu lượng, mực nước, mưa và độ mặn nhằm cung cấp số liệu liên tục và cập nhật về các đặc trưng mưa, độ mặn, diễn biến tài nguyên nước, số liệu vận hành xả của các hồ và trên lưu vực. Công tác quản lý, vận hành được hiện đại hóa.

Cùng với đó, dự án sẽ thiết lập hệ thống thông tin, mô hình, công cụ hỗ trợ nhằm phục vụ việc vận hành liên hồ chứa theo thời gian thực và giám sát việc vận hành hồ; đề xuất xây dựng quy trình vận hành liên hồ chứa theo thời gian thực. Hạng mục này sẽ đầu tư thiết lập các mô hình, phần mềm dự báo lũ, cạn, phần mềm vận hành hồ theo thời gian thực; hệ thống thu thập số liệu từ các trạm quan trắc, giám sát tài nguyên nước, mưa và độ mặn; bộ công cụ, phần mềm quản lý, chia sẻ thông tin dữ liệu; hệ thống máy tính hiệu năng cao phục vụ việc chạy các mô hình dự báo, mô hình hỗ trợ ra quyết định.

Cục Quản lý tài nguyên nước báo cáo về dự án tại cuộc họp. Ảnh chụp qua màn hình

Để thực hiện nhiệm vụ Bộ giao, đến nay Cục Quản lý tài nguyên nước đã trình Bộ ký Quyết định số 2890/QĐ-BTNMT phê duyệt nội dung và dự toán nhiệm vụ chuẩn bị đầu tư dự án; ký hợp đồng với Ban Quản lý các dự án khí tượng thủy văn về việc tư vấn quản lý dự án cho nhiệm vụ chuẩn bị đầu tư dự án; đang thực hiện lập báo cáo nghiên cứu khả thi, dự kiến hoàn thành và trình Bộ xem xét phê duyệt trước 30/7/2021; hoàn thiện hồ sơ văn kiện dự án gửi Bộ Tài chính để thẩm định và trình Chính phủ quyết định đàm phán việc ký kết thỏa thuận vốn vay...

Để đảm bảo đúng tiến độ và thực hiện các bước tiếp theo của Dự án, Cục Quản lý tài nguyên nước kiến nghị Thứ trưởng Lê Công Thành và các đơn vị liên quan sớm phê duyệt danh mục các trạm quan trắc dự kiến đầu tư; Vụ hợp tác Quốc tế chủ trì rà soát trình tự thủ tục ký kết thỏa thuận vốn vay ưu đãi và viện trợ không hoàn lại của Dự án; Vụ kế hoạch-Tài chính rà soát trình tự thủ tục và sự phù hợp về Dự án đầu tư; bố trí nguồn kinh phí cho giai đoạn chuẩn bị đầu tư. Cục Quản lý tài nguyên nước cũng dự kiến Tổng Cục KTTV là đơn vị tiếp nhận, quản lý và vận hành mạng lưới trạm sau khi hoàn thành.

Viện Khoa học Tài nguyên nước góp ý về dự án. Ảnh chụp qua màn hình

Tại cuộc họp, đại diện lãnh đạo các đơn vị trực thuộc như Trung tâm Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước quốc gia, Viện Khoa học Tài nguyên nước, Tổng cục KTTV, Vụ Kế hoạch - Tài chính, Vụ Hợp tác quốc tế đã phát biểu làm rõ thêm các vấn đề của dự án. Tổng cục KTTV đã có ý kiến thêm về các vị trí xây mới, nâng cấp, hiện đại hóa trạm, lắp đặt thiết bị quan trắc, giám sát các trạm thủy văn, tài nguyên nước, đo mưa; đồng ý với kiến nghị của Cục Quản lý tài nguyên nước là tiếp nhận, quản lý và vận hành mạng lưới trạm sau khi hoàn thành và khi được lãnh đạo Bộ giao. Vụ Kế hoạch-Tài chính nói rõ hơn về các vấn đề liên quan đến công tác giải ngân nguồn vốn của dự án...

Phát biểu kết luận cuộc họp, Thứ trưởng Lê Công Thành nhấn mạnh, hiện nay xu hướng của Chính phủ là tiết kiệm, giảm các nguồn chi từ ngân sách nhà nước, dành nguồn lực cho các dự án trọng điểm. Do vậy, khi có nguồn lực đầu tư như dự án này cần phải rất chú trọng, thực hiện đạt hiệu quả cao nhất. Để thuận lợi trong quá trình thực hiện dự án, Thứ trưởng yêu cầu Cục Quản lý tài nguyên nước lập bảng triển khai dự án, có xét tới các thủ tục từ phía Việt Nam và phía Ytalia để khớp với nhau, thuận lợi trong xác định thứ tự công việc ưu tiên khi triển khai dự án.

Cùng với đó, sau cuộc họp này, Thứ trưởng Lê Công Thành yêu cầu Cục Quản lý tài nguyên nước phối hợp với Tổng cục KTTV xây dựng báo cáo tổng thể về hệ thống quan trắc KTTV, tài nguyên nước ở hệ thống sông Hồng-Thái Bình và hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu hỗ trợ ra quyết định, hỗ trợ dự báo viên. Đồng thời, Tổng cục KTTV cũng thành lập một Tổ công tác thường xuyên làm việc với Cục Quản lý tài nguyên nước về dự án này.

Năm 2014, Chính phủ Ý đã đánh dấu một khoản vốn vay ưu đãi trị giá 3 triệu € và 1 khoản cho vay không hoàn lại €400,000 cho Việt Nam để thực hiện dự án liên quan đến quản lý lưu vực sông. Văn phòng Hợp tác phát triển Ý và Cục Quản lý tài nguyên nước đã đề xuất xây dựng và thực hiện dự án trên lưu vực sông Vu Gia- Thu Bồn.

Tuy nhiên, tháng 9/2015, do Ngân hàng thế giới phê duyệt Dự án WB8 về Nâng cao an toàn đập có cấu phần thực hiện trên lưu vực sông Vu Gia- Thu Bồn nên bị trùng về phạm vi thực hiện dự án, do vậy Cục Quản lý tài nguyên nước đã đề nghị thay đổi địa điểm thực hiện dự án sang lưu vực sông Hồng – Thái Bình.