Thực hiện 1299 vụ trợ giúp pháp lý miễn phí về đất đai cho người dân

 

Hội thảo do Hội bảo trợ tư pháp cho người nghèo Việt Nam tổ chức với mong muốn chia sẻ các kết quả đạt được của Dự án đã được OXFAM Novib hỗ trợ nhằm tăng cường nhận thức pháp luật và mở rộng cơ hội tiếp cận công lý cho người nghèo và nhóm yếu thế. Tham gia Hội thảo có đại diện Ủy ban kinh tế (Văn phòng Quốc hội), đại diện 5 Trung tâm tư vấn pháp luật của vùng dự án, đại biểu Quốc hội 5 tỉnh thuộc vùng dự án cùng đại diện các Bộ, ban, ngành liên quan đến lĩnh vực đất đai. 

 

Dự án đặt ra mục tiêu là hướng tới cấp "sổ đỏ" kịp thời và đúng hạn cho các hộ dân ở vùng thực hiện Dự án thông qua việc vận động chính sách, tư vấn pháp luật, thực hiện đại diện, bào chữa, bảo vệ quyền lợi.

 

Sau một năm thực hiện Dự án, 5 Trung tâm đã thực hiện được 1299 vụ trợ giúp pháp lý miễn phí về đất đai cho người dân ở vùng Dự án, trong đó có 1213 vụ tư vấn pháp luật, 71 vụ đại diện, bào chữa, tố tụng tại Tòa án (32 vụ liên quan đến đất đai, 39 vụ thuộc lĩnh vực khác), 4 vụ hòa giải, 5 vụ có kiến nghị đến cơ quan chính quyền địa phương yêu cầu được giải quyết, 6 vụ hướng dẫn viết đơn khởi kiện.

 

Theo TS. Tạ Thị Minh Lý, Chủ tịch Hội bảo trợ tư pháp cho người nghèo Việt Nam (VIJUSAP) có nhiều nguyên nhân trong việc chậm cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người dân như: thiếu hiểu biết về mặt pháp luật; người dân không muốn đề nghị cấp sổ đỏ; do tranh chấp với tổ chức, cá nhân hoặc với chính quyền; do khiếm khuyết của pháp luật; do sai sót trong quá trình thực hiện thủ tục của hộ dân hoặc của các đơn vị chức năng. 

 

 

“Những bất cập, vướng mắc trong cấp "sổ đỏ" đã gây ra tâm lí bất an và thiệt hại tài chính không nhỏ cho các hộ dân” – bà Lý nhấn mạnh.

 

Bà Lý nếu ra ví dụ điển hình tại huyện Kiến Xương, Thái Bình, khi nhiều người dân không mặn mà trong việc yêu cầu cấp Sổ đỏ mặc dù mọi thủ tục đã được hoàn tất song họ không có ý định đến lấy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của mình về. Nguyên nhân ngoài lý do kinh tế, công tác quản lý đất đai ở địa phương (nhất là cấp xã) còn nhiều bất cập. Việc chuyển nhượng, tặng cho đất đai không lập thủ tục pháp lý cần thiết, công tác đo đạc qua các thời kỳ không chính xác, các số liệu diện tích tăng, giảm quá chênh lệch khiến cho nhiều hộ dân bức xúc, không hợp tác hoặc không muốn cấp "sổ đỏ". Cán bộ địa phương chưa có biện pháp giải quyết khắc phục kịp thời, cũng như chưa tập hợp các vấn đề vướng mắc để đề xuất giải pháp, Trung tâm tư vấn pháp luật của Dự án đã phối hợp để kiến nghị và vận động xử lý phù hợp.  

 

Phát biểu tại Hội thảo, ông Bùi Văn Xuyền, Phó đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Thái Bình, thường trực Uỷ ban Pháp luật Quốc hội cho biết, trong 2 ngày chất vấn tại Quốc hội vừa qua, nhiều đại biểu cũng đã chất vấn Bộ trưởng TN&MT về các vấn đề liên quan đến việc cấp Sổ đỏ và những quy định mới của Luật Đất đai sửa đổi. Việc Luật Đất đai đi vào thực tiễn như thế nào cũng cần có thời gian kiểm nghiệm vì đất đai là một lĩnh vực nhạy cảm, phức tạp. Thực tế phải thừa nhận là hiểu biết về pháp luật đất đai của người dân còn nhiều hạn chế tác động không nhỏ trong vấn đề cấp "sổ đỏ". Chính vì vậy, cần sự vào cuộc của nhiều tổ chức chính trị - xã hội, cơ quan quản lí Nhà nước để hỗ trợ nhiều hơn cho người dân.  

 

Đại diện Cục Quản lý công sản – Bộ Tài chính cho rằng công tác tuyên truyền phổ biến pháp luật về luật đất đai cần được đẩy mạnh hơn. Việc người dân không đến lấy "sổ đỏ" không hoàn toàn là do chi phí tài chính cao mà còn do bức xúc liên quan đến diện tích đất được công nhận không thỏa đáng.

 

Đa số các đại biểu tại Hội thảo nhất trí rằng, dù còn thiếu nguồn lực, tài chính và chưa có nhiều kinh nghiệm nhưng những hoạt động trong khuôn khổ Dự án của VIJUSAP đã đem lại những tác động tích cực và có ý nghĩa đối với việc cải thiện thực trạng cấp Sổ đỏ cho người dân tại vùng Dự án và thay đổi khung pháp lý về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.