Tăng cường hợp tác, nâng cao năng lực dự báo biển

Phát biểu tại hội thảo, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục KTTV Hoàng Đức Cường cho biết, Việt Nam là quốc gia nằm trong khu vực khí hậu nhiệt đới gió mùa với chiều dài đường bờ biển dài hơn 3200 km, công tác dự báo biển, dự báo nước dâng do bão luôn là một trong những thách thức đối với ngành KTTV Việt Nam. Do đó, tăng cường năng lực dự báo biển luôn là một trong những ưu tiên phát triển của Tổng cục KTTV.

Trong thời gian qua, với sự hợp tác, hỗ trợ của Cơ quan Khí tượng Na Uy, năng lực dự báo biển của các cán bộ dự báo hải văn tại Tổng cục KTTV đã từng bước được nâng cao. Mô hình dự báo biển ROMS3D, phần mềm DIANA, Mô hình Wavymini kiểm nghiệm dự báo sóng bằng các sản phẩm vệ tinh và gần đây là mô hình tràn dầu, mô hình đại dương, mô hình quỹ đạo đại dương do Cơ quan Khí tượng Na Uy chuyển giao, đào tạo sử dụng đã được đưa vào tác nghiệp tại Trung tâm Dự báo KTTV quốc gia và hiện đã được mở rộng sử dụng tại tất cả các Đài KTTV khu vực.

Đề cập đến công tác dự báo biển tại Việt Nam, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo KTTV quốc gia Nguyễn Bá Thủy cho biết, đây là việc khó khăn bởi hiện nay việc dự báo biển còn có ít trạm quan trắc, số liệu quan trắc dòng chảy chủ yếu bằng Rada nhưng độ bao phủ của Ra da hiện nay chỉ đáp ứng được 1 phần tại khu vực vịnh Bắc Bộ, các khu vực khác chưa có Ra da quan trắc dòng chảy. Việc quan trắc sóng biển chủ yếu bằng mắt và được thực hiện 3 ốp/ngày (7 giờ, 13 giờ, 19 giờ), điều này gây khó khăn trong công tác dự báo biển.

Ngoài ra, một số hiện tượng hải văn nguy hiểm như triều cường cao bất thường tại Trung Bộ, nước biển dâng cao bất thường tại Tây Nam Bộ chưa xác định được nguyên nhân, cơ chế để đưa ra các quy trình dự báo, cảnh báo.

Ông Nguyễn Bá Thủy cho rằng, để làm tốt hơn công tác dự báo biển cần tăng cường hợp tác với các ngành liên quan, các tổ chức khí tượng thế giới... đồng thời tăng cường các trạm quan trắc hải văn trên biển; đồng bộ hoá các số liệu khí tượng hải văn (sóng, mực nước, dòng chảy...).

Theo dự báo viên, Đài KTTV khu vực Nam Trung Bộ Nguyễn Thị Hiền, hiện Đài đang dự báo biển cho vùng biển các tỉnh từ Bình Định đến Bình Thuận, khu vực Trường Sa và huyện đảo Phú Quý. Đài đang sử dụng phần mềm ROMs và mô hình SWAN của Viện Khí tượng Na Uy để dự báo sóng, dòng chảy; dự báo thủy triều từ mô hình Mike 21 kết hợp tham khảo các sản phẩm dự báo hải văn của Trung tâm dự báo KTTV quốc gia và Viện KTTV và Biến đổi khi hậu để ra bản tin.

Tuy nhiên, khó khăn trong công tác dự báo biển là các trạm quan trắc sóng ở khu vực còn thưa, công nghệ, công cụ dự báo biển của Đài KTTV khu vực và các Đài KTTV tỉnh, thành phố còn hạn chế… Do vậy, Đài mong muốn tiếp tục có những dự án hợp tác về công nghệ dự báo biển để hỗ trợ các Đài khu vực và Đài tỉnh, thành phố trong việc dự báo phục vụ phòng chống thiên tai và phát triển kinh tế biển.

Dự báo viên Lê Thị Oanh, Đài KTTV khu vực Nam Bộ chia sẻ, hiện Đài đang sử dụng mô hình ROMs (Cơ quan Khí tượng Na Uy) để dự báo hải văn (thủy triều, sóng, dòng chảy...) cho vùng biển Nam Bộ. Tuy nhiên mô hình này chạy rất lâu mới cho ra kết quả dự báo và đó chỉ là những dự báo, cảnh báo hải văn nguy hiểm, các bản tin dự báo hải văn hạn ngắn, chưa thực hiện được dự báo hải văn hạn dài.

Tại hội thảo, các đại biểu tham dự đã trao đổi, chia sẻ những vấn đề liên quan đến công tác dự báo biển như: Giới thiệu về dự báo thời tiết biển và dự báo nước dâng do bão tại Na Uy; Giới thiệu về Mô hình giảm tỉ lệ động của dự báo sóng DNORA; Kiểm nghiệm dự báo sóng bằng dữ liệu vệ tinh, ứng dụng mô hình ROMS 2D và Open Drift tại Việt Nam; Giới thiệu và đào tạo kỹ thuật sử dụng Mô hình quỹ đạo đại dương OpenDrift...

Từ năm 2013 đến nay, được sự hỗ trợ tích cực của Bộ Ngoại giao Na Uy, Đại sứ quán Na Uy tại Việt Nam, Tổng cục KTTV đã hợp tác với Cơ quan Khí tượng Na Uy thực hiện rất nhiều các hoạt động hợp tác nhằm tăng cường năng lực cho các cán bộ của Tổng cục KTTV. Một trong những hoạt động nổi bật là Cơ quan Khí tượng Na Uy đã hỗ trợ các cán bộ của Tổng cục KTTV khai thác, sử dụng phần mềm phục vụ dự báo Diana, mô hình dự báo biển ROMS.

Ngoài ra, cũng trong khuôn khổ hợp tác với Cơ quan Khí tượng Na Uy, rất nhiều lượt cán bộ của Tổng cục đã được cử đi học tập kinh nghiệm, đào tạo ngắn hạn tại Na Uy. Đồng thời, với sự hợp tác, hỗ trợ nhiệt thành từ Cơ quan Khí tượng Na Uy, nhiều bài báo hợp tác nghiên cứu khoa học đã được đăng trên các tạp chí lớn như: Geosciences, MDPI; Ocean Engineering, Elsevier; Journal of Coastal Researcher, CERF; Advances in Meteorology, Hindawi.