Ra mắt Liên minh các nhà bán lẻ giảm tiêu thụ túi ni-lông

Theo các nhà nghiên cứu môi trường, ô nhiễm rác thải nhựa (RTN) là một trong những vấn đề môi trường nghiêm trọng và cấp bách nhất hiện nay trên phạm vi toàn cầu. Một báo cáo năm 2018 của Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc (UNEP) cho thấy, mỗi năm, thế giới sản xuất 400 triệu tấn nhựa, tuy nhiên, ước tính khoảng 79% lượng RTN trên thế giới đều thải ra bãi rác/chôn lấp hoặc thải ra môi trường, 12% đốt tại các lò rác và chỉ 9% được tái chế. Với mức tiêu thụ nhựa như hiện nay và hiện trạng quản lý RTN không được cải thiện, đến 2050, thế giới sẽ có khoảng 12 tỷ tấn RTN bị thải ra bãi rác/chôn lấp và môi trường tự nhiên, gây ra "ô nhiễm trắng" đối với môi trường toàn cầu.

RTN đang gây ra những tác động tiêu cực đến sức khỏe các sinh vật biển. Dự tính đến 2050, khoảng 99% loài chim biển sẽ ăn nhựa, RTN sẽ gây hại cho hơn 600 loài động vật biển và 15% trong số đó, gặp nguy hiểm do mắc vào RTN hoặc bị ảnh hưởng đến đường tiêu hóa. Một khảo sát bởi Trường Đại Học Y tế Cộng đồng cũng chỉ ra rằng 28% các nghiên cứu quốc gia về nhựa đều có mối quan ngại về các vấn đề sức khỏe (GreenHub, 2021).

Bà Trần Thị Phương Lan, Quyền Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội phát biểu tại buổi Lễ. Ảnh chụp qua màn hình

Theo số liệu khảo sát vào tháng 3/2021 do Viện CLCSTN&MT thực hiện cùng các đối tác, số lượng túi ni-lông sử dụng một lần tại các siêu thị trung bình khoảng 104.000 túi/ngày, tương đương với 38 triệu túi ni-lông/năm. Trong đó, 46/48 siêu thị được khảo sát đang cung cấp túi ni-lông miễn phí. Trung bình, mỗi siêu thị tiêu thụ khoảng 1.454 túi ni-lông/ngày, dao động từ 70 đến 2.800 túi.

Từ khi dịch bệnh Covid-19 bùng phát vào đầu năm 2020 đến nay, số lượng túi ni-lông được các nhà bán lẻ sử dụng để phục vụ nhu cầu mua bán online có xu hướng gia tăng. Điều này đặt ra bài toán về phân phối và tiêu thụ túi ni-lông của các nhà bán lẻ. Do vậy, việc hỗ trợ các nhà bán lẻ tìm ra các giải pháp giảm thiểu tiêu thụ túi ni-lông là rất cần thiết.

Mới đây, ngày 22/7/2021, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1316/QĐ-TTg phê duyệt Đề án tăng cường công tác quản lý chất thải nhựa ở Việt Nam, trong đó đặt mục tiêu đến năm 2025 sử dụng 100% túi ni-lông, bao bì thân thiện với môi trường tại các trung tâm thương mại, siêu thị phục vụ cho mục đích sinh hoạt thay thế cho túi ni-lông khó phân hủy; đảm bảo thu gom, tái sử dụng, tái chế, xử lý 85% lượng chất thải nhựa phát sinh.

Xuất phát từ mục đích giảm tiêu thụ sản phẩm nhựa dùng một lần tại các nhà bán lẻ, Viện CLCSTN&MT phối hợp cùng Sở Công Thương Hà Nội kêu gọi các doanh nghiệp ký cam kết tham gia Liên minh các nhà bán lẻ giảm túi ni-lông. Đây là hoạt động trong khuôn khổ Dự án “Suy nghĩ lại về nhựa - Giải pháp kinh tế tuần hoàn cho rác thải biển” do Liên minh Châu Âu và Chính phủ Đức tài trợ; Cơ quan Hợp tác kỹ thuật quốc tế Pháp (Expertise France) triển khai tại Việt Nam.

Bà Trần Thị Phương Lan, Quyền Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội cho biết, Liên minh Các nhà bản lẻ giảm túi ni-lông dùng một lần được thành lập sẽ góp phần đạt được mục tiêu giảm túi ni-lông sử dụng một lần trong tiêu dùng, bán lẻ, góp phần đạt được các mục tiêu về sản xuất và tiêu dùng bền vững. Để đạt được hiệu quả trong công tác phòng chống, giảm thiểu rác thải nhựa và túi nilon trong sản xuất công nghiệp và phân phối tiêu dùng trong thời gian tới, đề nghị các thành viên trong Liên minh sẽ cùng thống nhất triển khai thực hiện tốt các nội dung cam kết đã ký kết tại bản ghi nhớ và thực hiện các lộ trình giảm thiểu túi ni lông khó phân hủy, sản phẩm nhựa sử dụng một lần tại cơ sở kinh doanh theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, các Bộ, ngành và UBND Thành phố Hà Nội.

Bà Trần Thị Phương Lan cũng đề nghị các đơn vị liên quan phối hợp đề xuất các cơ chế, chính sách hỗ trợ đối với các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh túi ni lông có khả năng tự phân hủy và các sản phẩm bao bì thân thiện với môi trường; đẩy mạnh phát triển hạ tầng, dịch vụ thu gom, tái chế chất thải nhựa khó phân hủy sử dụng một lần và túi nilon khó phân hủy.

Ông Nguyễn Trung Thắng, Phó Viện trưởng Viện CLCSTN&MT phát biểu tại Lê công bố. Ảnh chụp qua màn hình

Về phía Viện CLCSTN&MT, ông Nguyễn Trung Thắng, Phó Viện trưởng khẳng định, Viện sẽ tiếp tục phối hợp cùng với Sở Công Thương Hà Nội và các nhà bán lẻ triển khai các hoạt động của Liên minh. Đồng thời, Viện sẽ tiếp tục phối hợp với các đối tác đồng hành giảm thiểu RTN bao gồm: Liên minh Tái chế bao bì Việt Nam (PRO Việt Nam), WWF-Việt Nam, Đại sứ quán Hà Lan, Sáng kiến Thương mại bền vững (IDH), Chương trình Đối tác hành động quốc gia về nhựa tại Việt Nam (NPAP), Liên minh Doanh nghiệp vì môi trường (VB4E), Quỹ Châu Á (TAF) thúc đẩy các hoạt truyền thông nhằm thay đổi hành vi của cộng đồng.

“Sự kiện Lễ Công bố ra mắt Liên minh nhà bán lẻ giảm tiêu thụ túi ni-lông là một sự kiện quan trọng nhằm khẳng định việc chung tay giữa cơ quan quản lý Nhà nước, các nhà bán lẻ, các đối tác đồng hành giảm nhựa để giải quyết vấn đề ô nhiễm phát sinh từ các sản phẩm nhựa dùng một lần”, ông Nguyễn Trung Thắng khẳng định.

Đại diện Expertise France, bà Fanny Quertamp, Cố vấn cao cấp tại Việt Nam nhấn mạnh, việc thành lập Liên minh trong khuôn khổ Dự án thí điểm “Sáng kiến thành lập Liên minh các siêu thị nhằm giảm tiêu thụ túi ni-lông dùng một lần tại Việt Nam” là một dấu mốc ý nghĩa và hi vọng sẽ thu hút được sự tham gia của nhiều nhà bán lẻ. Mong rằng mô hình này sẽ tiếp tục được nhân rộng tại Việt Nam.

Tính đến tháng 12/2021, có 16 nhà bán lẻ đã đăng ký tham gia Liên minh, bao gồm: Công ty trách nhiệm hữu hạn (TNHH) Lock and Lock Hà Nội, Chi nhánh Công ty TNHH Một thành viên (MTV) Hội nhập phát triển Đông Hưng tại Hà Nội, Công ty TNHH MTV Long Bình Plaza, Công ty Cổ phần Thương mại và Dịch vụ Tổng hợp Đức Thành, Công ty Cổ phần (CTCP) Trung tâm thương mại Lotte Việt Nam, Chi nhánh Tổng công ty May 10 - CTCP Siêu thị M10Mart, Công ty TNHH UNIQLO Việt Nam, Công ty TNHH Thương mại quốc tế và Dịch vụ siêu thị Big C Thăng Long, Công ty TNHH The Body Shop Việt Nam, Công ty TNHH MM Mega Market Việt Nam tại Thành phố Hà Nội, Công ty TNHH MTV Sài Gòn Co.op Hà Nội, Tập đoàn TH True Milk, Công ty TNHH Phân Phối Sành Điệu, Công ty TNHH Bán lẻ BRG, Công ty TNHH DECATHLON Việt Nam, và Công ty TNHH Aeon Việt Nam.

Các nhà bán lẻ tham gia Liên minh cam kết cùng nhau thực hiện các hoạt động nhằm giảm túi ni-lông và sản phẩm nhựa dùng một lần. Ảnh chụp qua màn hình

Trong khuôn khổ hoạt động của Liên minh, các nhà bán lẻ cam kết cùng nhau thực hiện các hoạt động nhằm giảm túi ni-lông và sản phẩm nhựa dùng một lần, bao gồm: Thay thế túi ni-lông khó phân huỷ cung cấp cho khách hàng bằng các loại túi thân thiện với môi trường; thực hiện các chương trình khuyến mại nhằm khuyến khích khách hàng giảm thiểu, tiến tới không sử dụng túi ni-lông dùng một lần; thực hiện các hoạt động truyền thông nâng cao nhận thức của người tiêu dùng về giảm thiểu sử dụng túi ni-lông và phát sinh chất thải nhựa; thực hiện “Ngày không sử dụng túi ni-lông” vào một ngày trong tháng. Khuyến khích các nhà cung cấp sử dụng bao bì thân thiện với môi trường, giấy tái chế thay thế túi ni-lông để bao gói các sản phẩm cung cấp cho chuỗi bán lẻ.

Việc thành lập Liên minh các nhà bán lẻ giảm túi ni-lông là sáng kiến đầu tiên tập hợp các nhà bán lẻ và giúp các nhà bán lẻ tìm tiếng nói chung trong hoạt động giảm thiểu nhựa sử dụng một lần. Các hoạt động và giải pháp thiết thực, cụ thể, kịp thời sẽ là nguồn cổ vũ, động viên đối với cộng đồng các nhà bán lẻ, thể hiện tinh thần tích cực gắng kết vì môi trường và sự phát triển bền vững ở Việt Nam.