Thực hiện Luật Khoáng sản 2010 và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật, UBND tỉnh Quảng Trị đã giao Sở Công Thương lập quy hoạch thăm dò, khai thác và sử dụng các loại khoáng sản thuộc phạm vi quản lý của địa phương. Hiện trên địa bàn tỉnh Quảng Trị có 50 khu vực thuộc 38 điểm mỏ cát sỏi thuộc Quy hoạch thăm dò, khai thác, sử dụng khoảng sản đến năm 2020, 13 điểm mỏ cát, sỏi thuộc Quy hoạch thăm dò, khai thác sử dụng khoáng sản giai đoạn 2021- 2030.
Trong công tác bảo vệ khoáng sản chưa khai thác, ngày 6/7/2017, UBND tỉnh Quảng Trị đã ban hành Quyết định số 1855/QĐ-UBND về việc ban hành phương án bảo vệ khoáng sản chưa khai thác trên địa bàn tỉnh để tổ chức thực hiện. Năm 2017, UBND tỉnh Quảng Trị cũng chỉ đạo các cơ quan liên quan tăng cường công tác phối hợp để quản lý, kiểm tra khoáng sản chưa khai thác giữa các địa phương vùng giáp ranh. Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh Quảng Trị, các ngành, địa phương cũng đã tổ chức nhiều đợt truy quét, xử lý nghiêm các đối tượng khai thác khoáng sản trái phép, đồng thời Sở TN&MT tỉnh Quảng Trị chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan tiến hành các cuộc kiểm tra, thanh tra chấp hành pháp luật TNMT trong hoạt động khai thác khoáng sản, trong đó chú trọng kiểm tra bãi tập kết vật liệu xây dựng. Qua đó, đã phát hiện các sai phạm và có biện pháp chấn chỉnh khắc phục theo quy định.
Bên cạnh đó, trong công tác thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về TNMT trong hoạt động khai thác khoáng sản nói chung và cát, sỏi nói riêng, qua kiểm tra cho thấy các đơn vị đã cơ bản chấp hành tương đối tốt các quy định của pháp luật như: Khai thác theo giấy phép được cấp, cơ bản khai thác trong diện tích được cấp phép. Thực hiện giám sát môi trường định kỳ theo bản cam kết, kế hoạch bảo vệ môi trường; kê khai và nộp phí bảo vệ môi trường đối với nước thải; báo cáo định kỳ trong hoạt động khoáng sản và thực hiện các nghĩa vụ tài chính. Tạo được mối quan hệ tốt với địa phương, giải quyết việc làm cho lao động trên địa bàn, đóng góp xây dựng cơ sở hạ tầng địa phương.
Một mỏ cát sỏi đang được địa phương và người dân quản lý
Đồng thời, các ngành, địa phương trên địa bàn tỉnh đã tổ chức nhiều đợt truy quét, xử lý nghiêm các đối tượng khai thác, kinh doanh, vận chuyển cát, sỏi trái phép. Năm 2017, các địa phương cấp huyện đã phối hợp với lực lượng chức năng đã xử phạt hoặc đề xuất xử phạt vi phạm hành chính các trường hợp vi phạm với tổng số tiền 335,7 triệu đồng. Qua các đợt kiểm tra, đẩy đuổi, hoạt động khai thác cát, sỏi trái phép cũng đã giảm so với các năm trước.
Nhằm phát huy tốt các hiệu quả đạt được trong công tác quản lý khai thác hoạt động khai thác khoáng sản nói chung và cát, sỏi lòng sông nói riêng, thời gian tới tỉnh Quảng Trị đề ra các giải pháp chính: Thực hiện tốt công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về quản lý khai thác cát, sỏi đến người dân; Nâng cao vai trò, trách nhiệm đến nhiệm vụ quản lý tài nguyên địa bàn theo thẩm quyền được phân cấp. Tăng cường quản lý, kiểm tra và xử lý vi phạm hành chính trong hoạt động khoáng sản, nhất là các khu vực lòng sông giáp ranh giữa các địa phương; Phối hợp chặt chẽ với các địa phương giáp ranh trong việc quản lý khoáng sản nói chung và khai thác cát, sỏi lòng sông nói riêng; xử lý nghiêm các tụ điểm khai thác cát, sỏi lòng sông trái phép; kiểm soát chặt chẽ các bến bãi tập kết cát và vật liệu xây dựng trên địa bàn.
Cơ quan chức năng tỉnh Quảng Trị kiểm tra tình hình khai thác khoáng sản trên địa bàn
Hỗ trợ kinh phí cho các ngành, địa phương trong công tác kiểm tra, đẩy đuổi hoạt động khai thác khoáng sản trái phép, bảo vệ tài nguyên khoáng sản; đồng thời yêu cầu các đơn vị đã được cấp giấy phép chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật về thả phao, cắm mốc khu vực khai thác, thông báo niêm yết, công khai thông tin của mỏ về diện tích, số lượng tàu hoạt động… để lực lượng chức năng và nhân dân giám sát. Thường xuyên đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ, công chức làm công tác quản lý nhà nước về khoáng sản các cấp. Tăng cường đơn giản hóa thủ tục hành chính theo hướng giảm các bước, quy trình xử lý công việc, công khai, minh bạch tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp…
Ngoài ra, UBND tỉnh Quảng Trị cũng đề xuất, kiến nghị Chính phủ ban hành một số quy định riêng về việc cấp phép khai thác đối với những mỏ khoáng sản cát, sỏi có quy mô nhỏ; về bảo vệ môi trường trong hoạt động khoáng sản để tránh chồng chéo quy định giữa lĩnh vực Khoáng sản và lĩnh vực Bảo vệ môi trường. Tăng cường công tác đầu tư trang thiết bị phục vụ công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động khoáng sản tại địa phương. Xem xét giao UBND tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương cấp phép nạo vét, khơi thông các tuyến luồng đường thủy kết hợp với thu hồi cát, sỏi trên địa bàn. Chỉ đạo các Bộ, ngành phối hợp tăng cường lực lượng, cơ sở vật chất cho các địa phương phòng, chống vi phạm pháp luật trong hoạt động khai thác cát, sỏi.
