UBND tỉnh Phú Yên cấp Giấy phép khai thác khoáng sản số 21 ngày 21/3/2017 cho phép Công ty TNHH XD-TM-DV Phục Hưng khai thác đá VLXD thông thường bằng phương pháp lộ thiên tại mỏ đá thôn Hòa Hiệp, xã Xuân Thịnh, thị xã Sông Cầu với diện tích 1,5ha, mức độ khai thác trung bình 30m cho toàn mỏ, trữ lượng địa chất cấp phép khai thác 452.950m3 tương đương 679.425m3 đá nguyên khai, công suất khai thác 100.000m3 đá thành phẩm/năm, tương đương 131.000m3 đá nguyên khai/năm, tương đương 87.333m3 đá thể tự nhiên. Thời gian khai thác 5 năm 2 tháng.
Công ty TNHH XD-TM-DV Phục Hưng không chỉ khai thác đá mà còn chế biến đá tại chỗ. Từ khi có mỏ đá xuất hiện, hàng trăm hộ dân thôn Hòa Hiệp phải hứng chịu bụi, tiếng ồn phát ra từ khu vực mỏ đá. Mùa nắng hứng bụi, mùa mưa lo sợ nước thải do quá trình chế biến đá xả ra, đi qua đường ống thoát nước trên QL1D chảy ra biển đổ vào các hồ nuôi tôm, thủy hải sản của người dân quanh vùng gây thiệt hại nặng nề về tài sản cho người dân.
Một người dân ở thôn Hòa Hiệp, xã Xuân Thịnh bức xúc phán ánh: Mỏ đá gây ô nhiễm môi trường cho khu dân cư rất nhiều. Mùa nắng, công ty tranh thủ ban đêm nghiền đá nhưng không tưới nước dẫn đến người già, trẻ em trong thôn bị bệnh hô hấp do bụi đá phát tán. Các giếng nước đào nổi bị ảnh hưởng bởi bột đá tràn xuống. Nuôi trồng thủy sản vào mùa mưa lũ, ốc hương, tôm thẻ chân trắng bị bệnh do bột đá, gây thiệt hại nặng nề về kinh tế cho bà con. Chưa kể tai nạn giao thông chết người do xe chở đá làm đá rơi vãi trên đường khi qua khu vực mỏ đá. Doanh nghiệp khai thác mỏ đá mất an toàn, gây ô nhiễm môi trường, khói bụi và nguy hiểm, chúng tôi đã kiến nghị nhiều lần lên xã nhưng không được giải quyết.
Quá bức xúc người dân đã gọi vào số máy đường dây nóng của Báo Tài nguyên và Môi trường phản ánh và mong báo chí lên tiếng. Theo phản ánh người dân, PV Báo TN&MT có mặt tại hiện trường khu vực mỏ đá Hòa Hiệp của Công ty TNHH XD-TM-DV Phục Hưng ghi nhận, khu vực mỏ đá được doanh nghiệp chất đá thành phẩm cao như núi, hơn nóc nhà người dân ở. Khoảng chục ngôi nhà nằm bên đường QL1D gần mỏ đá cả ngày phải đóng cửa vì sợ bụi đá bay vào nhà. Khu dân cư thôn Hòa Hiệp đối diện với mỏ đá vào mùa gió Nam hứng bụi mù mịt. Xe ra vào mỏ đá gây ồn ào ảnh hưởng cuộc sống sinh hoạt của người dân.
Tuy nhiên, điều chúng tôi thấy ngạc nhiên là khu vực khai thác mỏ đá chỉ có 1,5ha, mức độ khai thác trung bình 30m cho toàn mỏ, thế nhưng Công ty TNHH XD-TM-DV Phục Hưng khai thác từ dưới chân núi leo lên đỉnh núi, phá tan hoang cả khu vực núi đá khai thác với chiều cao hàng chục mét làm biến dạng cảnh quan thiên nhiên, cây rừng che phủ núi bị tróc lở nham nhở.
Làm việc với PV Báo TN&MT, ông Lê Minh Hoan - Chủ tịch UBND xã Xuân Thịnh cho biết: Mùa gió Nam xoáy bụi bay ảnh hưởng khu dân cư người dân có phản ánh, UBND xã có mời chủ doanh nghiệp xuống làm việc, họ hứa cam kết khắc phục bụi đá phát tán trong khu dân cư. Vừa rồi, có đơn người dân nhưng đơn nặc danh, hoặc tên không có người tại địa phương, hỏi không ai nhận mình làm đơn nên xã cũng khó xử lý vì không có cơ sở. Vừa rồi, hạn hán không có nước tưới thường xuyên gây bụi, nên chúng tôi yêu cầu doanh nghiệp tạm dừng khắc phục bụi.
Giấy phép khai thác khoáng sản yêu cầu Công ty TNHH XD-TM-DV Phục Hưng trong quá trình khai thác phải thực hiện đúng và đầy đủ các phương pháp, quy trình kỹ thuật, bảo đảm an toàn kỹ thuật, an toàn công trình mỏ; phải có các biện pháp phòng, chống các sự cố, bảo đảm an toàn lao động và các quy định khác có liên quan về an toàn trong khai thác mỏ. Thường xuyên thực hiện việc kiểm soát các khu vực khai thác, các công trình phụ trợ và các khu vực khác có liên quan; bảo vệ tài nguyên khoáng sản, bảo đảm an toàn, trật tự mỏ theo quy định pháp luật. Trường hợp có dấu hiệu không đảm bảo an toàn, phải dừng ngay hoạt động khai thác, đồng thời có biện pháp khắc phục kịp thời và báo cáo ngay bằng văn bản cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền để xử lý theo quy định của pháp luật.
Tuy nhiên, trên văn bản là vậy, nhưng thực tế trong quá trình khai thác, chế biến đá tại mỏ đá Hòa Hiệp, Công ty TNHH XD-TM-DV Phục Hưng đã đẩy người dân vào tình cảnh khó khăn trong đời sống sinh hoạt và sản xuất, nuôi trồng thủy hải sản. Họ luôn sống trong tình trạng lo sợ bệnh tật, mất mùa, đói nghèo, phá sản bởi bột đá, nguồn nước xả thải chế biến đá của công ty gây ra.
