Mưa chuyển dịch sang khu vực Trung Bộ

Tháng 8 không bão

Theo ông Mai Văn Khiêm - Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia, một hiện tượng bất thường của tháng 8/2024 là không xuất hiện cơn bão/ATNĐ nào trên Biển Đông. Trong vòng 61 năm trở lại đây (tính từ năm 1963 - 2024), chỉ 6 năm có tháng 8 không xuất hiện bão/ATNĐ trên Biển Đông.

Trong khi đó, từ đầu mùa bão 2024, khu vực biển Tây Bắc Thái Bình Dương đã chứng kiến sự xuất hiện của 10 cơn bão, trong đó có 5 cơn bão ảnh hưởng trực tiếp đến các quốc gia Đông Á. Đặc biệt, 3 cơn bão mạnh là Geami, Ampil và Shanshan đã đổ bộ vào Nhật Bản và Trung Quốc, gây thiệt hại nghiêm trọng cho cả 2 quốc gia này. “Tổ chức Khí tượng Thế giới đánh giá đây là kết quả của sự kết hợp của nhiều yếu tố khí hậu, biến đổi khí hậu toàn cầu, nhất là ở khu vực Châu Á” - ông Khiêm cho biết.

Trở lại thời tiết Việt Nam, một điều bất thường nữa trong tháng 8 là nền nhiệt trung bình đạt 28,3oC - cao nhất trong chuỗi số liệu lịch sử quan trắc được.

Theo bản tin của Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia, Bắc Bộ đã xuất hiện 3 đợt nắng nóng và nắng nóng gay gắt diện rộng, từ 4 - 10/8, 16 - 20/8 và từ ngày 27 đến hết tháng 8. Trong đó đợt nắng nóng từ ngày 4 - 10/8, đồng bằng Bắc Bộ xuất hiện nhiều nơi có nhiệt độ cao nhất ngày phổ biến 38 - 39oC.

Nắng nóng và nắng nóng gay gắt diện rộng kéo dài nhiều ngày tại Trung Bộ, cụ thể khu vực từ Thanh Hóa - Quảng Bình đã xuất hiện 4 đợt: Từ ngày 4 - 10/8, 13 - 14/8, 18 - 24/8 và từ ngày 27 đến hết tháng 8. Đặc biệt các tỉnh từ Thừa Thiên Huế - Phú Yên, nắng nóng diện rộng kéo dài trong cả tháng. Tại Nam Bộ, đã xuất hiện 1 đợt nắng nóng từ ngày 18 - 20/8, ngoài ra tại khu vực cũng đã xuất hiện nhiều ngày nắng nóng cục bộ, tập trung chủ yếu tại miền Đông Nam Bộ.

Trên cả nước đã ghi nhận hơn 30 trạm khí tượng có nhiệt độ cao nhất ngày vượt giá trị lịch sử (GTLS) cùng thời kỳ.

Bên cạnh đó, trong khi hầu hết các khu vực trên cả nước thiếu hụt lượng mưa so với TBNN, đặc biệt khu vực từ Thanh Hóa - Quảng Trị gần như không có mưa thì riêng vùng núi và trung du Bắc Bộ có lượng mưa cao hơn TBNN, có nơi cao trên 60% so với TBNN cùng thời kỳ. Bắc Bộ xuất hiện nhiều ngày mưa vừa, mưa to diện rộng và tập trung từ ngày 1 - 7/8 (tại khu vực Tây Bắc, Việt Bắc), 11 - 13/8 và từ ngày 21 - 25/8. Tại Tây Nguyên - Nam Bộ, trong tháng xuất hiện nhiều ngày có mưa rào và dông rải rác, đặc biệt xảy ra mưa vừa, mưa to vào các thời kỳ từ ngày 3 - 7/8 và từ ngày 22 - 31/8.

Chuẩn bị chuyển sang thời kỳ La Nina

Ông Mai Văn Khiêm cho biết: Dự báo từ nay đến cuối năm 2024, diễn biến khí tượng, thủy văn cả nước tiếp tục biến động khó lường. Đến nay, hệ thống khí quyển Trái đất đã chuyển sang trạng thái trung tính khi nhiệt độ bề mặt nước biển sau một năm duy trì hình thế El Nino (từ tháng 5/2023).

Các mô hình dự báo hiện nay có sự thống nhất cao là hiện tượng La Nina có thể phát triển trong thời gian từ tháng 9 - 10 năm 2024 với xác suất 60 - 70%. Sau đó tiếp tục duy trì trạng thái La Nina trong các tháng cuối năm 2024 và những tháng đầu năm 2025.

Nắng nóng vẫn có khả năng xuất hiện ở khu vực Trung Bộ nhưng cường độ không gay gắt và kéo dài, tập trung vào thời kỳ nửa đầu tháng 9. Trên phạm vi cả nước sẽ có nhiều ngày mưa, mưa rào và dông; trong đó có khả năng xuất hiện một số đợt mưa vừa, mưa to diện rộng. Mùa mưa ở khu vực Trung Bộ nhiều khả năng bắt đầu từ khoảng giữa tháng 9. Tại Lai Châu, Điện Biên, các tỉnh từ Hà Tĩnh đến Bình Thuận, khu vực Tây Nguyên và Nam Bộ, dự báo tổng lượng mưa phổ biến cao hơn từ 5 - 20% so với TBNN; các khu vực khác phổ biến cao hơn từ 20 - 30% so với TBNN cùng thời kỳ. Mưa ở Bắc Bộ, Tây Nguyên bắt đầu giảm nhưng vẫn cần đề phòng xuất hiện các trận mưa lớn cục bộ, hệ quả nguy cơ gắn liền là lũ quét và sạt lở đất ở vùng núi cần phải được cảnh giác ở mức cao.

Tháng 9 này, biển Đông có khả năng đón từ 2 – 4 cơn bão, trong đó, từa 1 – 2 cơn sẽ đổ bộ vào đất liền Việt Nam.

Theo ông Khiêm, từ nay đến cuối năm 2024, với kịch bản La Nina xuất hiện, phát triển và tác động đến nước ta đúng thời kỳ mùa mưa, bão ở Trung Bộ nên khả năng diễn biến bão, mưa, lũ sẽ có nhiều diễn biến phức tạp. Các địa phương ven biển Trung Bộ cần đặc biển lưu ý phòng chống nguy cơ lũ lụt và ngập lụt đô thị. Bên cạnh đó, nguy cơ lũ quét và sạt lở đất cũng tăng cùng với lượng mưa gia tăng, đặc biệt ở các vùng núi cao nơi có tính chất đất không ổn định.

Một điều gần như chắc chắn là hiện tượng dông lốc cả trên đất liền và trên biển, mưa lớn cực đoan thời đoạn ngắn gây ngập úng đô thị sẽ xuất hiện nhiều hơn gây ảnh hưởng đến hoạt động phát triển kinh tế - xã hội.