Khoái Châu (Hưng Yên): Công ty Royal Việt Nam có "hủy hoại" cây trồng của dân?

(TN&MT) - Hàng chục nghìn mét vuông đất bỏ hoang phí, các loại cây trồng: Cam đường canh, cam Vinh, bưởi Diễn, nhãn… đang xanh tốt mơn mởn, cho mùa vụ bội thu; bỗng táp lá vàng úa, quả khô rụng dần. Tình trạng này đã đẩy nhiều hộ dân, thôn Thọ Bình, xã Tân Dân, huyện Khoái Châu (Hưng Yên) vào “bước đường cùng” phải chặt bỏ hàng mẫu cây ăn quả. Chính quyền thôn, người dân đều cho rằng, nguyên nhân cây trồng bị “hủy hoại” là do khói bụi, nước thải của Công ty Cổ phần Đầu tư Royal Việt Nam (Công ty Royal Việt Nam) trên địa bàn xã gây ra.

Người dân phản ánh nước thải Công ty chảy trực tiếp ra môi trường

Dân “tố” Công ty làm chết cây trồng

Cùng với người dân thôn Thọ Bình, xã Tân Dân, huyện Khoái Châu (Hưng Yên) đi trên cánh đồng quy hoạch trồng cây ăn quả: Cam, bưởi, nhãn… được trồng cách đây (5 – 7 năm) cho nhiều hộ gia đình mỗi năm thu lãi vài trăm triệu. Nhưng nay, chúng tôi không khỏi xót xa thay cho người nông dân chân lấm tay bùn “trồng cây đến ngày hái quả” vườn cây xanh tốt đang chết dần, chết mòn lá vàng úa, quả héo khô rụng đầy gốc.

Dù đau xót lắm, nhưng biết làm sao được, khi đổ bao công sức vào vườn cam đường canh trồng được 4 năm, khi cây đơm hoa kết trái thì lá vàng úa, quả rụng; cây dần héo khô, quắt lại – ông Nguyễn Văn Hạnh, hộ trồng cây ăn quả thôn Thọ Bình nói như khóc: Với 5.400m3 đất chuyển đổi, hy vọng bằng công sức lao động, trồng các cây ăn quả cho gia đình ông thay đổi cuộc sống. Sau 4 năm, với bao vất vả “dầm mưa, dãi nắng” vườn cam đường canh tốt bời nhà ông Hạnh đang đơm hoa chuẩn bị cho thu hoạch; mọi người ai cũng vui mừng, nhưng niềm vui chẳng được “tày giang” khi vào vụ năm 2015, gia đình ông mất trắng. Ông Hạnh nghĩ vườn cam đường canh hỏng có thể do thời tiết thay đổi, hay nguyên nhân phun thuốc trừ sâu không đúng quy trình, sâu bệnh… Năm sau, ông đầu tư công sức, chăm bón kỹ càng hơn, nhưng khi trời chuyển gió mùa Đông Bắc thì những cây cam lá lại héo vàng, thân cây queo quắt, quả rám như cháy rụng dần. Không riêng gì nhà ông Hạnh, mà gần 40 hộ trồng cây ăn quả trong thôn cũng rơi vào cảnh tương tự, tiếc của nhưng ông Hạnh đành phải chặt bỏ 5 sào cam đường canh và bưởi Diễn chưa biết sẽ trồng cây gì thay thế, còn lại diện tích các loại cây ăn quả khác trồng sau, cũng đang trong tình trạng “ngắc ngoải”... Nguyên nhân dẫn cây trồng bị “hủy hoại” ông Hạnh khẳng định, là do: khói nóng, bụi, nước thải của Công ty Royal Việt Nam. Vì vậy, gia đình ông và gần 40 hộ đã kiến nghị, viết đơn kêu cứu gửi cơ quan chức năng.

Ông Nguyễn Văn Hạnh chặt bỏ 5 sào cam đường canh đang chuẩn bị cho thu hoạch

Anh Lê Đình Thọ có 5.300m3 trồng các loại cây ăn quả, nay đã phải chặt bỏ gần 4 sào cam đường canh và cam Vinh đã trồng được 6 năm. Trước đây, mỗi sào cam hàng năm cho thu lãi từ 50 – 60 triệu đồng, còn lại diện tích trồng nhãn cũng bị lá vàng, nõn xoăn tít không phát triển lên được. Anh Thọ quả quyết nguyên nhân: Công ty Royal Việt Nam, sản xuất gạch Granite đã sử dụng nhiều than đốt nhiệt cao, nên khi gió Đông Bắc tạt vào vườn đã gây nên thiệt hại, đồng thời nước thải đổ ra môi trường khiến cây chậm phát triển. Bởi theo anh Thọ, trước khi Công ty chưa đi vào hoạt động, vườn cam đường canh nhà anh luôn năng suất cao, Công ty hoạt động được 2 năm đồng nghĩa với vườn cam nhà anh bị mất trắng. Hiện, anh Thọ có 3.600m3 cam đường canh cánh đồng Dâu trồng cùng thời điểm gần Công ty Công ty Royal Việt Nam, hàng năm vẫn cho thu hoạch cao lãi 50 triệu đồng/sào.

Người dân phản ánh do khói nhà máy chuối bị táp lá

Bà Nguyễn Thị Thủy không giấu được “uất nghẹn” khi chia sẻ phóng viên về số tiền đầu tư gần nửa tỷ đồng trồng 6 sào các loại cây ăn quả, chưa được thu hoạch đã phải chặt bỏ để trồng ngô. Nhưng nay, vườn ngô nhà bà cũng bị táp lá, khiến gia đình đang lo lắng lại sợ mất trắng như vườn cây ăn quả.

Ông Lê Đình Tốt, Bí thư Chi bộ, Trưởng thôn Thọ Bình nói “như đinh đóng cột” Nguyên nhân dẫn đến gần 40 hộ dân trồng cây ăn quả trong thôn mắt trắng, nhiều nhà chặt bỏ là do hoạt động sản xuất của Công ty Royal Việt Nam. Bình thường không sao, nhưng khi gió mùa Đông Bắc khí nóng từ ống khói nhà máy tạt vào vườn cây, bụi và nước thải trực tiếp ra môi trường đã làm cây trồng khô héo dần… Trước đây, Công ty chưa làm gạch Granite thì các hộ đều thu lãi một năm từ 50 – 60 triệu đồng/sào cam. Thôn đã có ý kiến nhiều với xã, gửi đơn kêu cứu cơ quan chức năng huyện, tỉnh và trung ương.

Những cây nhãn lá úa vàng, nõn xoăn tít không thể phát triển

Phản đối kết luận của cơ quan chức năng

Trao đổi với phóng viên Báo Tài nguyên & Môi trường, ông Đỗ Xuân Huấn, Chủ tịch UBND xã Tân Dân, cho biết: Sau khi nhận được kiến nghị và đơn thư của chính quyền, người dân thôn Thọ Bình, tháng 3/2017, xã đã cử ngay cán bộ xuống cơ sở kiểm tra thực tế. Qua đó cho thấy có khoảng gần 10 mẫu cây ăn quả, gồm: Cam, bưởi, nhãn… của người dân khu đồng bờ quanh, giáp Công ty Royal Việt Nam chồi nõn bị héo và táp lá nặng. Xã đã báo cáo lên UBND huyện, Phòng Tài nguyên & Môi trường, Phòng Nông nghiệp & Phát triển Nông thôn… Sau đó, Sở Tài nguyên & Môi trường Hưng Yên đã tiến hành kiểm tra “Việc chấp hành Pháp luật Bảo vệ môi trường và Tài nguyên nước đối với Công ty Royal Việt Nam”. Ngày 15/5/2017, Sở đã có văn bản số 05/KL – STNMT gửi về xã, kết luận ghi rõ: Công ty Royal Việt Nam, chấp hành nghiêm các quy định của Pháp luật về Bảo vệ môi trường và Tài nguyên nước trong hoạt động sản xuất, kinh doanh; xử lý bụi, khí thải, nước thải đảm bảo quy chuẩn trước khi xả ra môi trường. Vận hành thường xuyên, đúng quy trình đối với công trình xử lý môi trường đã cam kết trong Báo cáo đánh giá tác động môi trường. Thực hiện đầy đủ chương trình quan trắc, giám sát môi trường theo quy định… Công ty chỉ có tồn tại chưa lập kế hoạch để thực hiện các biện pháp phòng ngừa, ứng cứu và khắc phục các rủ ro, sự cố môi trường theo yêu cầu trong Quyết định phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường. Xã đã làm đúng chức năng, nhiệm vụ và thông báo kết luận kiểm tra của Sở Tài nguyên & Môi trường Hưng Yên đến các hộ bị thiệt hại cây trồng của thôn Thọ Bình – ông Huấn nói.

Nhiều mẫu cam phải chặt bỏ, đất bỏ hoang hóa

Nhưng qua tìm hiểu thực tế của phóng viên đối với các hộ dân bị thiệt hại cây trồng, chính quyền thôn Thọ Bình thì tất cả đều phản đối quyết liệt và bức xúc kết luận về Công ty Royal Việt Nam của Sở Tài nguyên & Môi trường Hưng Yên. Người dân hiện đang tiếp tục gửi đơn thư kêu cứu đến cơ quan tỉnh và trung ương và cho rằng kết luận trên là không khách quan, phản ánh đúng thực trạng. Bởi khi, Đoàn kiểm tra của Sở Tài nguyên & Môi trường Hưng Yên về kiểm tra, thì Công ty này dừng hoạt động 1 tuần và các hộ trồng cây đều đặt ra câu hỏi tại sao khói, bụi, nước thải đều đảm bảo mà khi Công ty đi vào hoạt động, thì các loại cây trồng người dân lại đồng loạt cùng hiện tượng, khiến phải chặt bỏ?

Người dân thôn Thọ Bình đang mong muốn tha thiết các cơ quan bộ, ngành trung ương vào cuộc làm rõ “trắng, đen”. Xác định nguyên nhân có phải do ô nhiễm môi trường của Công ty Royal Việt Nam, hay do điều kiện khách quan nào đó, khiến hàng loạt cây ăn quả phải phá bỏ, gây thiệt hại lớn về kinh tế và kết luận kiểm tra của Sở Tài nguyên & Môi trường có đúng hay không?

Bài & ảnh: Phạm Hoàng