Hợp tác chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm bền vững tại Việt Nam

Cũng tại Lễ kỷ niệm, Bộ NN&PT phối hợp cùng các Bộ: Y tế, Công Thương, Tài nguyên và Môi trường và hơn 30 đối tác trong nước, quốc tế cùng nhau ký thoả thuận “Đối tác chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm minh bạch, trách nhiệm, bền vững tại Việt Nam”.

Với chủ đề “Quyền tiếp cận lương thực thực phẩm vì một cuộc sống và tương lai tốt đẹp hơn”, Ngày Lương thực Thế giới (16/10) năm nay lan tỏa thông điệp cần bảo đảm quyền tiếp cận lương thực thực phẩm phù hợp cho tất cả mọi người, thông qua chuyển đổi các hệ thống lương thực thực phẩm bền vững và công bằng.

Theo Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan, Chủ đề Ngày Lương thực Thế giới năm nay đã nhấn mạnh nhu cầu thực phẩm phải mang tính đa dạng, đảm bảo dinh dưỡng, giá cả phải chăng, dễ tiếp cận, an toàn và bền vững cho tất cả mọi người. Việc đảm bảo tính đa dạng đối với các loại thực phẩm dinh dưỡng cần phải được thực hiện ngay từ trên các cánh đồng, tại từng ngư trường, tại mọi khu chợ, cũng như trên mọi bàn ăn, vì lợi ích của tất cả mọi người.

Các chế độ ăn uống không lành mạnh là nguyên nhân hàng đầu cho tất cả các hình thức suy dinh dưỡng – bao gồm thiếu dinh dưỡng, thiếu hụt vi chất dinh dưỡng, béo phì, và hiện vẫn tồn tại ở hầu hết các nước, ảnh hưởng tới mọi tầng lớp trong xã hội. “Chúng ta cần cùng nhau vun trồng từng cánh đồng, từng mảnh vườn, từng sản phẩm và chia sẻ tấm lòng với bà con nông dân và người tiêu dùng nói riêng cũng như toàn bộ hệ thống lương thực thực phẩm nói chung” – Bộ trưởng Lê Minh Hoan nhấn mạnh.

Hiện nay, nông nghiệp Việt Nam đang phải đương đầu với một số thách thức lớn, từ các vấn đề nội tại lẫn các yếu tố khách quan: quy mô nông hộ nhỏ chiếm đa số, nguồn tài nguyên cạn kiệt, biến đổi khí hậu, biến động thị trường và biến chuyển xu thế tiêu dùng của thế giới. Người sản xuất ít có điều kiện tiếp cận thị trường và thường chỉ dừng ở khâu cung cấp nguyên liệu thô. Nhận thức và hành vi của người tiêu dùng – là chủ thể của hệ thống lương thực thực phẩm – còn hạn chế về dinh dưỡng, về tiêu dùng xanh, tiêu dùng có trách nhiệm. Thêm vào đó, Việt Nam là một trong những nước chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của biến đổi khí hậu. Cơn bão Yagi và hoàn lưu bão vừa qua đã gây thiệt hại lớn về người và tài sản.

Chiến lược phát triển nông nghiệp và nông thôn bền vững giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và Kế hoạch hành động quốc gia chuyển đổi Hệ thống lương thực thực phẩm minh bạch, trách nhiệm và bền vững ở Việt Nam đến năm 2030 được Chính phủ ban hành, thể hiện quyết tâm của Chính phủ Việt Nam trong việc phát triển một nền nông nghiệp bền vững, có trách nhiệm với cả thiên nhiên và con người, phù hợp với xu thế phát triển chung của thế giới.

Hệ thống lương thực thực phẩm của Việt Nam đang hướng tới cách tiếp cận đa ngành, đa mục tiêu gồm: Tiếp tục chuyển đổi thành quốc gia cung ứng lương thực thực phẩm minh bạch, có trách nhiệm và bền vững, đảm bảo an ninh lương thực quốc gia và đóng góp tích cực cho an ninh lương thực toàn cầu; thích ứng thông minh với khí hậu, bảo vệ tài nguyên, các hệ sinh thái và đa dạng sinh học; và cung cấp nguồn sinh kế bền vững và đảm bảo an sinh xã hội, đặc biệt là cho người nghèo và các đối tượng dễ bị tổn thương. Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan khẳng định, Việt Nam sẵn sàng chung tay hợp tác với các đối tác quốc tế một cách toàn diện các vấn đề về thương mại, đầu tư, hỗ trợ kỹ thuật, khoa học công nghệ và đào tạo, truyền thông theo tinh thần đa dạng hóa đối tác, làm bạn với tất cả và thúc đẩy hợp tác quốc tế trong nông nghiệp đi vào thực chất, hiệu quả.

Thỏa thuận “Đối tác chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm minh bạch, trách nhiêm, bền vững tại Việt Nam” nhằm mục tiêu xây dựng cơ chế kết nối đa ngành, phát huy thế mạnh của từng đối tác trong chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm. Các hoạt động chính sẽ tập trung vào tăng cường năng lực và chia sẻ kinh nghiệm về chính sách, đầu tư, nghiên cứu và triển khai các hoạt động chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm; huy động nguồn lực phát triển hệ thống cung ứng đầu vào, phát triển sản xuất, phát triển hệ thống chế biến và phân phối, thúc đẩy thực hành tiêu dùng có trách nhiệm, đảm bảo chế độ ăn lành mạnh, góp phần đảm bảo an ninh lương thực và dinh dưỡng cho người dân Việt Nam.

Phát biểu tại Lễ kỷ niệm, ông Rémi Nono Womdim, Trưởng Đại diện FAO tại Việt Nam nhấn mạnh tầm quan trọng của đa dạng thực phẩm, bởi đây là yếu tố tạo ra nguồn dinh dưỡng hợp lý và có thể đảm bảo thực phẩm luôn sẵn có, tăng khả năng tiếp cận thực phẩm cho tất cả mọi người. Hiện nay, thời tiết khắc nghiệt là một trong những nguyên nhân chính gây ra khủng hoảng lương thực trên toàn thế giới. Mặt khác, biến đổi khí hậu đang ảnh hưởng đến an toàn thực phẩm, bằng cách thúc đẩy sự thay đổi cách vi khuẩn, ký sinh trùng, hóa chất tương tác với thực phẩm cũng như tốc độ chúng phát triển và lây lan. Việc chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm nhằm đảm bảo nguồn cung dồi dào, giá cả phải chăng và bổ dưỡng cho tất cả mọi người.

Chia sẻ về tầm quan trọng của Chương trình và các giải pháp thực hiện, ông Patrick Haverman, Quyền Đại diện thường trú của Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc tại Việt Nam (UNDP) cho rằng: Chương trình hợp tác này sẽ thiết lập một chuẩn mực cho sự đổi mới trong chuyển đổi hệ thống nông nghiệp - không chỉ ở Việt Nam mà trên toàn khu vực. Liên Hợp Quốc tại Việt Nam cũng một lần nữa nhấn mạnh cam kết hỗ trợ Việt Nam trong hành trình phát triển bền vững.